“Sen nở trên dòng sông Hương” là sáng tạo nghệ thuật của một nhóm tăng trẻ ở Huế, khởi đầu từ Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc (Vesak) lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam cách nay vừa đúng 10 năm. Đại lễ Phật đản - Phật lịch 2554, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Thừa Thiên Huế đã quyết định đưa vào chương trình Phật đản hằng năm và tác phẩm “Bảy hoa sen trên sông Hương” đã trở thành biểu tượng văn hóa du lịch trong mùa Phật đản của Huế. Không còn nghi ngờ, đó là một trang điểm đẹp và dòng Hương đã trở nên lung linh và huyền ảo hơn mỗi độ đến mùa Phật đản.
Nhớ cách nay không lâu cũng vào dịp này, vào miền Tây Nam bộ, tôi đã quyết định đi về Đồng Tháp và vào tận bưng biền để ngắm sen cho thỏa nguyện như bao lời đồn đại. Đồng Tháp là quê hương của sen. Sen ở đây bạt ngàn, có ruộng sen, hồ sen, cánh đồng và cả khu du lịch sen để du khách cùng đến ngắm và có những trải nghiệm về loài hoa “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” này. Khu du lịch Đồng Sen nổi tiếng, vào mùa sen nở, chim chóc cùng ong bướm chập chờn lượn quanh những đóa sen nhiều sắc màu rực rỡ.
So với Đồng Tháp hay cả vùng bưng biền Nam bộ, Huế không có nhiều sen bằng. Vậy nhưng, vùng đất này vẫn được nhắc tới với những ấn tượng đặc biệt về sen. Ở Huế, sen được trồng không chỉ ở các ao hồ ven đồng ruộng mà còn ở trong các chùa, đình và đặc biệt ven kinh thành. Huế có hồ sen Tịnh Tâm, nổi tiếng qua câu ca dao “Hồ Tịnh Tâm nhiều sen bách diệp”. Giống sen bạch diệp được tôn vinh “quý nhất trong tất cả các giống sen”. Không còn nữa sen bách diệp, nhưng điều ai cũng thừa nhận rằng, được trồng ở Tịnh Tâm, sen thường cũng thành quý!
Người Huế có cách tôn vinh hoa sen thật nhẹ nhàng, ý nhị và sâu lắng. Mùa sen nở, hoa sen được nhiều gia đình Huế chọn cắm trên bàn thờ và cả trong nhà nữa, tạo nên một cảm giác nhẹ nhàng và thanh thoát. Còn đi giữa TP. Huế hay về tận các miền quê lâu nay vào những ngày đón chào Phật đản thấy nổi bật hình ảnh hoa sen với đèn kết hoa treo ngập tràn muôn nơi, từ nhà ra tới nơi công cộng và đặc biệt là ở các chùa. Huế mùa Phật đản với bàng bạc sắc màu hoa sen huyền hoặc, gợi nhớ về một vùng đức Phật.
Cùng với việc chuẩn bị xe hoa, đèn lồng, cắm trại, giao lưu văn hóa văn nghệ và nhiều nghi lễ, chuẩn bị cho rằm Phật đản hôm nay, tăng ni, phật tử và người dân Huế còn có thêm lễ hạ thủy và thắp sáng “bảy đóa sen nồng nâng gót tịnh”. Ánh sáng lung linh tỏa ra từ những đóa sen hồng trong suốt mùa Phật đản đã khiến cho đêm trên dòng sông Hương càng trở nên lung linh, huyền diệu. Bắt đầu trên dòng Hương Giang, 7 đóa sen hồng cũng đã xuất hiện ở kênh Nhiêu Lộc (TP. Hồ Chí Minh), hồ Xuân Hương (Đà Lạt) và cả trên sông Hàn (Đà Nẵng) vào mùa Phật đản. Tôi nghĩ, đó là sự lan tỏa nhẹ nhàng, sâu lắng, mang đậm đà tính nhân văn của văn hóa miền Hương Ngự.
ĐAN DUY