Cần quản lý hiệu quả khai thác bằng nghề lừ xếp
Tái diễn
Từ khi được cấp phép, giao quyền khai thác, bảo vệ mặt nước vùng đầm phá Tam Giang, Chi hội Nghề cá (CHNC) thôn 8, xã Điền Hải (Phong Điền) phát huy vai trò, trách nhiệm trong công tác bảo vệ NLTS. Hằng năm, CHNC thôn 8 triển khai hàng chục lượt tuần tra, kiểm soát và xử lý nhiều đối tượng vi phạm khai thác thủy sản trái phép.
Tuy nhiên, theo đánh giá từ CHNC thôn 8 thì hoạt động khai thác NLTS trái phép trên địa bàn vẫn còn tái diễn, chưa thể ngăn chặn triệt để. Hầu hết các đối tượng vi phạm đều ở các địa phương khác đến, thường lợi dụng những lúc các lực lượng, người dân địa phương sơ hở, đêm khuya để hoạt động. Các phương tiện hoạt động có công suất khá lớn, đối tượng lại manh động nên các lực lượng bảo vệ gặp nhiều khó khăn trong việc truy đuổi, ngăn chặn.
Tính riêng năm 2019, CHNC thôn 8 tổ chức hơn 50 lượt tuần tra, giám sát trên vùng đầm phá thuộc địa phận được cấp quyền khai thác, bảo vệ. Quá trình tuần tra đã phát hiện, bắt giữ hai thuyền đánh cá bằng nghề giã cào, bàn giao Công an huyện Phong Điền xử lý. CHNC thôn 8 cũng đã bắt hai đò cào lươn bằng máy công suất lớn, một ghe làm nghề xung điện…, chuyển công an địa phương xử lý vi phạm.
CHNC đầm phá Trung Hưng, xã Vinh Hưng (Phú Lộc) trong năm 2019 đã phối hợp với công an xã tổ chức 20 lượt tuần tra, phát hiện và xử lý 8 trường hợp vi phạm khai thác NLTS trên vùng đầm phá, gồm một vụ xung điện, ba vụ khai thác trộm và truy đuổi 4 vụ nhưng không kịp. Các CHNC Lê Bình, xã Phú Xuân (Phú Vang), Thủy An, xã Quảng Ngạn (Quảng Điền)… cũng đã tổ chức hơn 60 lượt tuần tra, xử lý nhiều trường hợp vi phạm khai thác trong khu bảo vệ NLTS.
Riêng Chi cục Thủy sản tỉnh trong năm 2019 đã tuần tra độc lập và phối hợp với các địa phương tổ chức 40 đợt tuần tra, kiểm soát các hoạt động khai thác, bảo vệ NLTS trên hệ thống đầm phá Tam Giang - Cầu Hai và các khu bảo vệ NLTS. Các đợt tuần tra chủ yếu đột xuất, ban đêm đã phát hiện, xử lý 8 vụ vi phạm, xử phạt hành chính gần 30 triệu đồng.
Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, ông Võ Giang đánh giá, hoạt động khai thác NLTS trái phép trên vùng đầm phá Tam Giang - Cầu Hai trong những năm gần đây giảm đáng kể, nhờ triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ một cách hiệu quả. Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, vận động tại một số địa phương vẫn chưa thật sự hiệu quả; một phần các phương tiện, dụng cụ phục vụ hoạt động tuần tra, xử lý vi phạm chưa được đầu tư thỏa đáng nên số vụ vi phạm khai thác NLTS vẫn còn tái diễn.
Cần sự đầu tư thỏa đáng
Cấp quyền khai thác, bảo vệ NLTS trên vùng đầm phá cho CHNC các địa phương đã thật sự phát huy hiệu quả. Hoạt động tái tạo NLTS được triển khai thường xuyên tạo điều kiện cho nhiều loài thủy sản có giá trị từng bước phục hồi, tái tạo. Các khu bảo vệ NLTS là nơi trú ẩn an toàn, tạo nguồn thức ăn cho động vật, thủy sinh, tôm, cua, cá và cải thiện môi trường nước.
Tại các vùng nước xung quanh các khu bảo vệ NLTS đã cho thấy sự xuất hiện trở lại của nhiều giống thủy sản quý hiếm như cua xanh, ghẹ vàng, cá dìa, mú, hồng, ong, hanh, tôm đất… Ngư dân có điều kiện cải thiện sinh kế, ổn định cuộc sống nhờ hoạt động đánh bắt thủy sản, gắn với bảo vệ, tái tạo. Điều tra, tìm hiểu từ các địa phương cho thấy, bình quân mỗi hộ ngư dân khai thác thủy sản có thu nhập ổn định từ 6-10 triệu đồng/tháng.
Theo ông La Tiềm, Chi hội trưởng CHNC Đông Phong, xã Hương Phong (TX. Hương Trà), để sự hồi sinh, tái tạo NLTS một cách ổn định, bền vững vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết triệt để. Các CHNC cũng như cơ quan chức năng cần thật sự phát huy vai trò, tinh thần trách nhiệm trong hoạt động tuần tra, giám sát, ngăn chặn triệt để các vụ vi phạm. Cơ quan chức năng có cơ chế, chính sách huy động nguồn lực kinh phí hỗ trợ tiền lương cho lực lượng làm công tác bảo vệ NLTS; hỗ trợ kinh phí cho các CHNC tổ chức các hoạt động bảo vệ NLTS; đầu tư các phương tiện tuần tra công suất lớn và các trang thiết bị, dụng cụ đảm bảo phục vụ xử lý vi phạm.
Ông Võ Giang cho rằng, khu bảo vệ NLTS nào được chính quyền địa phương quan tâm, hỗ trợ sẽ hoạt động có hiệu quả. Các địa phương cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, không trông chờ cấp trên; trong điều kiện, khả năng cho phép phải kịp thời có cơ chế, chính sách thỏa đáng cho các hội viên, CHNC hoạt động. Cơ quan chức năng phân bổ kinh phí ngân sách sự nghiệp tăng thêm để triển khai các mạng lưới khu bảo vệ NLTS phát triển đồng bộ, mua sắm phương tiện, dụng cụ đáp ứng yêu cầu xử lý vi phạm; triển khai tốt công tác quản lý Nhà nước và tạo sinh kế bền vững cho ngư dân. Các huyện, thị xã xem xét, bổ sung thêm ngân sách địa phương để hỗ trợ, phát huy vai trò quản lý, khai thác và bảo vệ NLTS.
Đến nay, toàn tỉnh có 23 khu bảo vệ NLTS; kế hoạch năm 2020 thành lập thêm 10 khu bảo vệ NLTS. Năm 2019, các ban, ngành chức năng phối hợp với các địa phương tổ chức thả bổ sung tái tạo NLTS trên sông, đầm phá hơn 120 ngàn con tôm sú, 2.000 con cá dìa, 10 vạn con cá kình… Các chi hội nghề cá triển khai 800 lượt tuần tra, xử lý nhiều vụ vi phạm khai thác trong các khu bảo vệ thủy sản.
Bài, ảnh: Hoàng Triều