Thành lập và ra mắt Ban chấp hành CĐCS Công ty TNHH Baostell Can Making (Khu CN Phú Bài)
Bắt đầu từ nhận thức
Ông Bạch Văn Thạnh, Chủ tịch Công đoàn Công ty cổ phần (CP) Tài Phát (Khu CN Phú Bài, Hương Thủy) thông tin, hiện công ty có 55 lao động, trong đó 51 lao động là đoàn viên công đoàn. Tuy chỉ là công ty có quy mô nhỏ, nhưng từ những ngày đầu thành lập, lãnh đạo công ty đã ý thức được tầm quan trọng của tổ chức công đoàn trong việc đảm bảo mối quan hệ hài hòa lợi ích giữa người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động. Những lao động tại công ty sau thời gian thử việc và ký hợp đồng đều được vận động tham gia tổ chức công đoàn. Trên cơ sở thỏa ước lao động được ký kết, mọi quyền lợi, chế độ của NLĐ đều được công ty đảm bảo đầy đủ và còn được hưởng chế độ nghỉ giữa giờ. Chị Dương Thị Minh Thúy, công nhân làm việc tại công ty cho biết, đời sống của NLĐ được ban lãnh đạo công ty và công đoàn rất quan tâm. Ngoài đảm bảo đầy đủ chế độ lương, thưởng, công đoàn còn thường xuyên tặng quà, hỗ trợ những trường hợp công nhân gặp khó khăn.
Đại diện lãnh đạo Công đoàn Khu KT - CN tỉnh thăm và tặng quà NLĐ bị tai nạn. (Ảnh: Công đoàn Khu KTCN tỉnh cung cấp)
Ông Hoàng Trọng Lam, Phó Chủ tịch Công đoàn Khu Kinh tế - Công nghiệp (KT-CN) tỉnh đánh giá, nhìn chung, các đơn vị lớn trên địa bàn các khu công nghiệp đều chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó có việc thành lập tổ chức công đoàn. So với những doanh nghiệp không có tổ chức công đoàn, các doanh nghiệp có CĐCS đã phối hợp chặt chẽ với Công đoàn Khu KT-CN hoạt động khá hiệu quả, bám sát được chức năng và nhiệm vụ của tổ chức công đoàn, nhất là trong việc xây dựng thỏa ước lao động tập thể nhằm đảm bảo quyền lợi cho đoàn viên, NLĐ. Với các doanh nghiệp không có CĐCS, nếu không may xảy ra tranh chấp giữa NLĐ và chủ doanh nghiệp, Công đoàn Khu KT - CN khó có thể can thiệp để bảo vệ quyền lợi của NLĐ do thiếu cơ sở pháp lý.
Tiếp tục tuyên truyền, vận động
Theo thống kê của Công đoàn Khu KT-CN tỉnh, trên địa bàn tỉnh hiện có 160 doanh nghiệp đang hoạt động trong các khu KT-CN, nhưng chỉ có 23 CĐCS trực thuộc Công đoàn Khu KT-CN tỉnh, trong đó có 1 CĐCS khu vực hành chính sự nghiệp và 22 CĐCS thuộc doanh nghiệp Nhà nước.
Lý giải tỷ lệ thành lập tổ chức công đoàn ở các DNNNN còn thấp, theo ông Lam, một phần nguyên dân do khá nhiều doanh nghiệp tuy đóng trên địa bàn của đơn vị quản lý nhưng lại trực thuộc công đoàn ngành hoặc công đoàn của công ty mẹ. Chưa có con số thống kê cụ thể, nhưng ước có hơn một nửa doanh nghiệp đóng trên địa bàn có tổ chức công đoàn. Số lại chưa thể thành lập công đoàn chủ yếu do quy mô doanh nghiệp siêu nhỏ, ít lao động nên chủ sử dụng lao động không mấy quan tâm đến vấn đề này.
Theo ông Nguyễn Quốc Đạt, Trưởng ban Tổ chức Liên đoàn Lao động tỉnh, thực trạng trên không chỉ diễn ra ở riêng các Khu KT-CN mà còn là vấn đề chung của các cấp công đoàn trên địa bàn tỉnh.
Khó khăn lớn nhất trong việc thành lập công đoàn trong DNNNN là nhiều chủ doanh nghiệp chưa nhận thức rõ về tầm quan trọng của tổ chức công đoàn đối với sự phát triển của đơn vị. Họ cho rằng, việc thành lập tổ chức công đoàn sẽ làm mất thời gian, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh, phải đóng kinh phí công đoàn 2% từ quỹ tiền lương đóng bảo hiểm xã hội.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp nhỏ, sản xuất không ổn định, lao động làm việc theo thời vụ, thường xuyên biến động... Nhiều doanh nghiệp chỉ thực hiện ký kết hợp đồng lao động với những nhân viên chủ chốt như kế toán, trợ lý… còn lao động phổ thông chỉ ký kết hợp đồng ngắn hạn dưới 3 tháng, theo thời vụ hoặc thậm chí không có hợp đồng. Đây cũng là cách để doanh nghiệp “né” luật, không phải thành lập CĐCS, lại khỏi phải đóng một khoản tiền lớn thực hiện các chế độ như bảo hiểm xã hội, y tế… cho NLĐ. Chính vì vậy, khi các ngành chức năng tuyên truyền, vận động, nhiều doanh nghiệp đưa ra những lý do như lao động không ổn định, hoạt động kinh doanh gặp khó hoặc không có người đủ năng lực để đảm nhận công việc của công đoàn… nhằm cố tình kéo dài thời gian hoặc né tránh thành lập CĐCS ở đơn vị mình.
Ông Nguyễn Quốc Đạt cho biết, để giải quyết tình trạng trên, LĐLĐ tỉnh đã và đang triển khai nhiều phương án. Trong đó, xây dựng Đề án phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS giai đoạn 2018 -2023 để trình HĐND tỉnh thông qua nhằm hỗ trợ kinh phí định kỳ hàng năm phục vụ công tác phát triển đoàn viên trong các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước, doanh nghiệp FDI; tiếp tục củng cố kiện toàn Ban chỉ đạo phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS nhiệm kỳ 2018 – 2023 và đẩy mạnh tuyên truyền, vận động NLĐ, người sử dụng lao động về chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn để cả 2 bên cùng tự nguyên tham gia.
Minh Nguyên