Gian đền chính thờ Bác
Cù lao Dung là vùng đất nằm giữa 2 nhánh sông Hậu đổ ra 2 cửa biển Trần Đề và Định An. Gọi là cù lao, nhưng đây là cả một huyện của tỉnh Sóc Trăng, diện tích xấp xỉ 250 cây số vuông và dân số trên 60 vạn. Vùng đất này là cả vựa cây lành trái ngọt với xoài, ổi, chôm chôm... Đặc biệt là giống xoài Đài Loan với năng suất và chất lượng cao có tiếng.
Nghe giới thiệu tại nhà truyền thống.
Cù lao Dung có một di tích đặc biệt được nhiều người biết đến, đó là đền thờ Bác Hồ do người dân tự lập và gìn giữ cho đến tận bây giờ. Đây là một trong những ngôi đền thờ Bác sớm nhất ở Nam Bộ và là một địa chỉ quan trọng đối với công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
Trong những ngày tháng Năm lịch sử, chúng tôi may mắn có dịp được về Cù lao Dung thăm và dâng hương tại đền thờ Bác. Theo giới thiệu của người hướng dẫn di tích, khởi thủy, ngôi đền chỉ được lợp bằng tranh tre gỗ lá. Đền được khởi dựng ngay sau ngày Bác đi xa (1969) và khánh thành đúng kỷ niệm sinh nhật Bác 19/5/1970. Cho dù bị giặc quấy phá, càn quét, nhưng quân và dân Cù lao Dung đã đấu tranh chống giặc phá hoại, gìn giữ, hương khói thờ Bác không một ngày gián đoạn.
Nhà lưu niệm công trình gốc.
Cuối năm 2001, ngôi đền được công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia. Năm 2010, đền được quy hoạch mở rộng và xây mới trên nền đất cũ và đến 19/5/2013 thì chính thức khánh thành. Trên khuôn viên rộng hơn 2 ha bật lên gian đền chính mang hình tượng hoa sen cách điệu, bên trong là bàn thờ Bác với pho tượng bán thân bằng đồng mạ vàng; phía bên trái đền chính là nhà truyền thống trưng bày các hiện vật lịch sử. Phía trước, mé phải là nhà lưu niệm công trình gốc. Trước đền là một sân lễ rất rộng có thể đủ chỗ cho cả ngàn người tập trung để tổ chức các hoạt động về nguồn, báo công dâng Bác... Chỉ tiếc là khuôn viên đền còn ít cây xanh, các loại cây trưng bày chủ yếu đang là các chậu hoa, cây cảnh. Khắc phục điều này không khó và theo chúng tôi là cần và nên làm sớm để vừa tạo bóng mát cho người viếng thăm vừa tạo màu xanh cảnh quan cho di tích - nhất là đối với một di tích về Người.
Có một câu chuyện rất cảm động mà chúng tôi nghe kể là từ ngày có đền thờ đến nay, mỗi năm cứ đúng ngày mồng 3 tháng 9, các gia đình ở Cù lao Dung đều tổ chức giỗ Bác. Đến ngày ấy, các gia đình lại sắm sanh lễ phẩm, đơn sơ chỉ là những sản vật địa phương, nhưng lại chứa đựng tất cả niềm kính yêu của người dân với Bác. Tất cả đều chung một hướng đền thờ, dâng hương tưởng nhớ, báo công với Bác, mong Bác phù trì cho mỗi gia đình, cho quê hương đất nước không ngừng hạnh phúc, ấm no, thịnh vượng...
Huy Khánh