Mới bước vào năm 2016, đã xảy ra hàng loạt vấn đề bất thường liên quan đến thời tiết khí hậu, như băng tuyết xuất hiện ở một loạt tỉnh phía Bắc và kéo xuống các tỉnh miền Trung Thanh – Nghệ - Tĩnh; hạn hán, ngập mặn và biển xâm thực khoét sâu vào đất liền ở các tỉnh phía Nam, ĐBSCL… Tất cả các hiện tượng này đều diễn ra ở mức độ khốc liệt và chưa từng có. Tính đến đầu tháng 3/2016, tại vùng ĐBSCL, hạn mặn làm thiệt hại hơn 160 ngàn ha lúa đông xuân, hơn 155 ngàn hộ dân thiếu nước ngọt sinh hoạt. Hiện có 8 tỉnh ở miền Tây và 2 tỉnh ở miền Trung- Tây Nguyên công bố tình trạng thiên tai do hạn hán gây ra.
Theo dự báo của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương, do ảnh hưởng của El Nino, hạn hán năm 2016 có khả năng sẽ xảy ra sớm và trầm trọng hơn cả năm 2015; ở Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ, trong 6 tháng đầu năm, nhiệt độ trung bình cao hơn từ 1-1,5 độ C, lượng mưa sẽ thiếu hụt từ 30-50% so với mọi năm…
Với Thừa Thiên Huế, do chịu ảnh hưởng của gió tây khô nóng nên hạn hán thường xuyên xảy ra. Có hai thời kỳ hạn trong năm là từ tháng 3 đến tháng 4 và từ tháng 7 đến tháng 8. Mỗi năm có khoảng 5 tháng thiếu nước ở vùng đồng bằng và 1 đến 2 tháng thiếu nước ở vùng núi, ảnh hưởng đến hàng ngàn ha đất nông nghiệp. Để đối phó với thời tiết khó lường, ngay từ đầu năm tỉnh, ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các địa phương chủ động triển khai các phương án phòng chống hạn, mặn như chủ động tích nước các hồ chứa, gia cố hồ đập, nạo vét kênh mương, rà soát quy trình vận hành liên hồ chứa; sử dụng nước tiết kiệm…Tuy nhiên, do năm ngoái trên địa bàn tỉnh không có lũ nên hiện các hồ chứa mới chỉ đạt khoảng 80-90% công suất thiết kế. Trong những ngày qua, hiện tượng mặn cũng đã xâm nhập vào đồng ruộng ở một số địa phương như Quảng Công (Quảng Điền). Hương Phong (Hương Trà), Vinh Hiền (Phú Lộc), với diện tích từ 5-15 ha.
Để đối phó hiệu quả với nguy cơ hạn hán có thể còn kéo dài và mức độ ngày càng gay gắt, cùng với việc chủ động chống hạn trước mắt, về lâu dài cần tính đến việc chuyển đổi mô hình sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong đó, quan tâm sử dụng các giống cây trồng, vật nuôi chống chịu được với hạn mặn; thay đổi khung lịch thời vụ phù hợp; áp dụng phương thức sản xuất xen canh, luân canh cây trồng, vật nuôi… để giảm bớt rủi ro trong bối cảnh dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu.
Hoàng Giang