Không phát triển kinh tế bằng mọi giá, bất chấp đến môi trường; không “đổi cá lấy thép” là quan điểm, định hướng phát triển công nghiệp bền vững của Đảng và nhà nước. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, vì khuyến khích thu hút đầu tư một số địa phương đã coi nhẹ vấn đề môi trường, cấp phép cho các dự án đầu tư có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, công nghệ lạc hậu. Ngay cả cơ quan chuyên môn cũng chưa làm đến nơi đến chốn, thậm chí chưa đủ năng lực để đánh giá đầy đủ các tác động đến môi trường. Formosa là một ví dụ điển hình về năng lực yếu kém từ thẩm định dự án đến giám sát thi công, giám sát xử thải của doanh nghiệp. Ở đây cũng không loại trừ trường hợp vì lợi ích cục bộ, các địa phương, cá nhân “nhắm mắt làm ngơ” để các doanh nghiệp vi phạm.
Với Thừa Thiên Huế, phát triển công nghiệp bền vững theo hướng phát triển kinh tế xanh là định hướng quan trọng trong quy hoạch phát triển công nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Trong đó, tập trung phát triển các ngành công nghiệp có thế mạnh, lợi thế cạnh tranh. Tỉnh cũng đã lựa chọn các ngành công nghiệp chủ lực ưu tiên phát triển phù hợp với từng giai đoạn. Chẳng hạn, giai đoạn đến năm 2020 ưu tiên phát triển các ngành có nhiều lợi thế, giai đoạn năm 2021- 2030, tập trung ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp có công nghệ sạch, công nghệ cao và thân thiện môi trường.
Để đạt mục tiêu trên theo hướng phát triển xanh, nhiều thách thức đặt ra đối với ngành công nghiệp của tỉnh. Chẳng hạn, để giải quyết vấn đề môi trường ở các khu công nghiệp, việc đầu tư các nhà máy xử lý nước thải là một yêu cầu bắt buộc, nhưng do nguồn kinh phí đầu tư khá lớn, nên hiện tại mới chỉ có Khu công nghiệp Phú Bài đáp ứng được tiêu chí này. Thậm chí ngay trong các khu công nghiệp vẫn còn những doanh nghiệp có ngành sản xuất không phù hợp như nhà máy tái chế lốp cao su của Công ty TNHH Hello Quốc tế Việt Nam tại Khu công nghiệp Phú Bài gây ô nhiễm nghiêm trọng cho cả khu công nghiệp và vùng phụ cận. Điều cũng đặt ra, trước đây một số dự án đầu tư nhưng nay không còn phù hợp với quy hoạch, gây ô nhiễm môi trường cho các khu đô thị, khu dân cư. Điển hình là Công ty CP gạch tuy nen số 1, khi xây dựng đây là khu vực đồng ruộng, xa khu dân cư, nhưng nay cần phải di dời gấp. Để xử lý các trường hợp trên, cần có nguồn kinh phí hỗ trợ để giúp các doanh nghiệp di dời, ổn định sản xuât kinh doanh. Thực tế khác, các doanh nghiệp của tỉnh đa phần là doanh nghiệp vừa và nhỏ, sử dụng công nghệ lạc hậu so với thế giới, nhưng việc đổi mới công nghệ gặp khó khăn do thiếu nguồn vốn; kinh phí đầu tư cho nghiên cứu khoa học chưa được quan tâm đúng mức...
Để giải quyết những thách thức trên, không chỉ cần một nguồn vốn khá lớn, mà còn cần sự thay đổi trong nhận thức của các nhà làm quy hoạch, ban hành chính sách, chính sách thu hút đầu tư. Theo đó, việc phát triển công nghiệp vừa phải đạt mục tiêu tăng trưởng vừa gắn với bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên và nâng cao chất lượng cuộc của người lao động.
Hoàng Giang