Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tới thăm và chúc tết Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười vào năm 2012. Ảnh tư liệu
Sự nghiệp cách mạng vẻ vang
Tên thật là Nguyễn Duy Cống, sinh ngày 2/2/1917, quê ở xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội, mới 19 tuổi, đồng chí Đỗ Mười đã tham gia hoạt động trong phong trào Mặt trận bình dân. Năm 1939, đồng chí gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương. Với 101 tuổi đời, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười đã có 80 tuổi Đảng.
Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Đỗ Mười là quá trình hy sinh và cống hiến, luôn tận tâm với những công việc mà Đảng và Nhân dân giao phó. Năm 1941, đồng chí bị thực dân Pháp bắt và kết án 10 năm tù giam tại Hỏa Lò, Hà Nội. Tháng 3/1945, đồng chí vượt ngục và tiếp tục hoạt động cách mạng, tham gia Tỉnh ủy Hà Đông, trực tiếp lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Đông.
Từ đó đến khi qua đời, đồng chí Đỗ Mười đã đảm nhiệm nhiều vị trí lãnh đạo trong Đảng và chính quyền, từ Bí thư cấp ủy tại một số tỉnh đồng bằng Bắc bộ và Khu ủy kiêm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính và Chính ủy Tư lệnh Liên khu III; Bí thư Khu ủy kiêm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến và Chính ủy Tư lệnh khu Tả Ngạn sông Hồng trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đến đứng đầu một số bộ, ngành, nhiều năm tham gia lãnh đạo Chính phủ và đảm nhiệm cương vị Tổng Bí thư của Đảng, Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đồng chí còn là đại biểu Quốc hội khóa II, IV, V, VI, VII, VIII và IX.
Trưởng thành từ một công nhân, với nhiệt huyết cách mạng sục sôi, lại chịu khó tự học, nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn cùng với sự mẫn cảm chính trị đã tạo cho đồng chí Đỗ Mười sự hiểu biết sâu sắc về nhiều lĩnh vực với một tư duy sắc sảo, nhạy bén và khả năng hùng biện, cuốn hút mọi người cùng hành động. Trải qua nhiều lĩnh vực công tác, cùng với những thăng trầm trong tiến trình phát triển của đất nước đã tôi luyện đồng chí Đỗ Mười thành một nhà lãnh đạo có bản lĩnh vững vàng, sắc sảo, quyết đoán và gắn bó máu thịt với nhân dân.
Trong thời gian giữ cương vị Tổng Bí thư của Đảng (6/1991 - 12/1997), với kinh nghiệm thực tiễn phong phú, đồng chí đã cùng tập thể Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đoàn kết, thống nhất, lãnh đạo, chỉ đạo toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.
Tấm gương đạo đức sáng ngời
Đồng chí Đỗ Mười luôn thể hiện một tấm gương sáng ngời về đạo đức cách mạng, một lãnh đạo cầu thị. Đồng chí đi nhiều, nghe nhiều, đọc nhiều và luôn tạo ra không khí tranh luận sôi nổi ở các hội nghị các ngành ở Trung ương và cả các cuộc họp ở cơ sở. Với tác phong sâu sát cơ sở, giữ vững nguyên tắc, tôn trọng và lắng nghe ý kiến cấp dưới, đồng chí luôn giữ được mối quan hệ đoàn kết, gắn bó, phát huy được trí tuệ tập thể trong lãnh đạo, chỉ đạo. Đồng chí cũng luôn gần gũi và sẵn sàng đối thoại với dân, lắng nghe và thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của nhân dân; luôn trăn trở về các chủ trương, chính sách nhằm bảo vệ quyền lợi và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
Nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Võ Hồng Phúc là người có nhiều năm gắn bó với nguyên Tổng Bí thư. Để nói về sức làm việc và tinh thần của cố Tổng Bí thư Đỗ Mười, đồng chí Võ Hồng Phúc đã dùng 2 từ "phi thường". Sở dĩ đồng chí Phúc dành cho vị lãnh đạo cấp trên của mình những lời như vậy bởi ông không thể quên những chuyến công tác tại Vũng Tàu, đồng chí Đỗ Mười khi đó là Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng thường ngủ rất ít, thức dậy từ khoảng 3 - 4 giờ sáng để làm việc. "Có những cán bộ cấp dưới ban đầu "sợ" khi Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng gọi điện yêu cầu báo cáo công việc từ sáng sớm, nhưng sau những lần như thế chúng tôi đều học được tinh thần làm việc hết mình, hăng say ở ông", nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư chia sẻ.
“Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười là người cả đời sống vì lý tưởng cộng sản, không bao giờ lợi dụng chức quyền để làm giàu. Chúng tôi tự hào vì điều đó”, ông Nguyễn Duy Yên, cháu ruột của đồng chí Đỗ Mười tâm sự. Khi còn khỏe, cứ mỗi lần về thăm quê, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười cũng động viên, khuyến khích bà con trong xã, trong huyện phải tập trung phát triển kinh tế, đồng thời vệ sinh làng xóm sạch sẽ, văn minh. Cũng theo ông Yên, khi còn sống, tuy tuổi đã cao nhưng nguyên Tổng Bí thư vẫn rất minh mẫn, sức làm việc của ông thì khó có ai theo kịp. Nguyên Tổng Bí thư thường dậy sớm và thích tự làm mọi việc, bữa ăn của người hàng ngày cũng rất đơn sơ. Gắn bó với nhân dân, quan tâm đến đời sống của các tầng lớp nhân dân là bản chất, là tính cách tự nhiên của đồng chí Đỗ Mười.
Ghi nhận những đóng góp to lớn của đồng chí Đỗ Mười trong tám thập kỷ hoạt động cách mạng liên tục, ngày 28/4/2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến thăm, chúc mừng và trao tặng Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng cho đồng chí. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Đây vừa là vinh dự lớn lao của bản thân đồng chí và gia đình, vừa là niềm tự hào của Đảng đã tôi luyện nên những chiến sĩ cộng sản kiên trung mà đồng chí Đỗ Mười là tấm gương mẫu mực, sáng ngời để các thế hệ cán bộ, đảng viên học tập, noi theo.”
Đan Duy