Tác dụng của chiếc khẩu trang trong phòng chống dịch bệnh lâu nay có nhiều ý kiến trái chiều. Có ý kiến cho rằng, đeo khẩu trang chỉ áp dụng cho những người bị bệnh và nhân viên y tế đang chăm sóc người bệnh; những người khỏe mạnh không nhất thiết phải đeo khẩu trang, bởi khẩu trang không ngăn ngừa được dịch bệnh (!)…
Đây là quan niệm hết sức chủ quan. Bởi bằng một suy luận giản đơn như khi tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, nếu virus từ người bệnh bay ra, người đối diện có đeo khẩu trang thì virus chỉ bám ngoài bề mặt của khẩu trang và sẽ hạn chế sự lây nhiễm trực tiếp vào hệ hô hấp. Trong thực tế, đã có nhiều ca lây nhiễm do người tiếp xúc với người bệnh không đeo khẩu trang hoặc đã mở khẩu trang ra để nói chuyện.
Mặt khác, trong hoạt động giao dịch, giao tiếp hàng ngày, có nhiều người đã ủ bệnh nhưng không biết hoặc ý thức kém không chịu đeo khẩu trang, khiến dịch bệnh lây lan ra cộng đồng. Vì vậy, việc bắt buộc đeo khẩu trang ở nơi công cộng là biện pháp cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Một phân tích gần đây cho thấy, sở dĩ dịch COVID-19 ở Italia lây lan nhanh có nguyên nhân từ việc chính quyền và người dân ít quan tâm đến việc đeo khẩu trang.
Cuộc chiến phòng dịch COVID-19 ở nước ta đang bước vào giai đoạn mới sau những thành công bước đầu. Song vẫn không tránh khỏi những điều đáng tiếc, khi lần đầu tiên chúng ta phải đối mặt với trận dịch bệnh lớn như vậy. Trong khi cả nước đang căng mình chống dịch vẫn có người thản nhiên đi về từ vùng dịch, lại khai báo gian dối y tế tại các cửa khẩu; trong đó, không loại từ trường hợp lợi dụng tính nhân đạo, hiệu quả chống dịch của Việt Nam để đến trốn dịch, khi vào nội địa thì tự do đi lại bất chấp khuyến cáo của ngành chức năng, gây khó khăn trong công tác kiểm soát dịch bệnh.
Âu đây cũng là bài học trong phòng chống dịch COVID-19 lần này và công tác phòng chống dịch bệnh những lần sau.
Giai đoạn mới trong phòng chống dịch COVID-19 với nhiều biện pháp quyết liệt và mạnh mẽ hơn. Một lần nữa, tinh thần dân tộc của người Việt Nam được khơi dậy. Theo chỉ đạo của Thủ tướng là tuyệt đối không lơ là, chủ quan, mất cảnh giác; hạn chế người nhập cảnh, các chuyến bay từ các vùng có dịch đến Việt Nam; đồng thời, thực hiện chặt chẽ thủ tục xuất nhập cảnh, kiểm tra chi tiết, nghiêm túc tờ khai y tế; kể cả biên giới trên bộ, đường mòn, lối mở và các cửa khẩu trên toàn tuyến biên giới...
Trong nhiều biện pháp mạnh mẽ, quyết liệt đó, có lẽ biện pháp đơn giản, dễ làm nhất là việc đeo khẩu trang khi đến những nơi đông người, nơi công cộng. Tại những nơi này, cần dự phòng khẩu trang để bán hoặc cấp miễn phí cho người dân, du khách; đồng thời, có biện pháp chế tài, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, góp phần để công tác phòng và chống dịch bệnh COVID-19 đạt hiệu quả.
Đặng Thành