Ông Đà tự tin với giàn thiên lý
Từ nhà ra ngõ
Không ở đâu mà phong trào trồng hoa thiên lý lại rộng khắp như Vinh Thanh. Từ nhà mặt tiền đến sâu hun hút trong ngõ, cứ dôi ra mảnh đất nào là người dân lại tận dụng trồng ngay hoa thiên lý. Giàn rạp nếu không phải ngoài vườn cũng lưng chừng mái hiên nhà. Bước chân ra là cả khoảng trời xanh màu lá.
Vào sâu trong địa phận xã, thấy chi chít giàn rạp. Nhiều hộ muốn tận dụng, người ta ăn một lứa bí đao, mướp đắng rồi sau đó mới ươm hoa thiên lý. Ông Nguyễn Văn Trình, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vinh Thanh, cho biết: “Thôn 2 và thôn 4 là nơi có nhiều hộ trồng cây thiên lý nhất. Tổng diện tích cây thiên lý trên địa bàn xã trên 2 ha. Là loại cây thân leo, điều kiện đầu tiên của thiên lý là phải có giàn để phát triển. Sau 3 tháng trồng, loại cây này sẽ bắt đầu cho thu hoạch”.
“Có hai cách trồng thiên lý. Cách thứ nhất là ươm trực tiếp bằng hom. Hom cây thiên lý không quá già hoặc quá non được giâm trực tiếp xuống đất. Cách thứ hai là tận dụng gốc thiên lý từ năm trước, chỉ cần bón phân, tưới nước vào giai đoạn cây bắt đầu phát triển lại, không cần mất công ươm trồng”. Ông Trần Văn Đà, 70 tuổi, 5 năm kinh nghiệm chia sẻ.
Có tác dụng an thần, giải nhiệt, bồi bổ sức khỏe, hoa thiên lý được chế biến bằng nhiều cách khác nhau. Món ngon được nhiều người ưa chuộng nhất là thiên lý xào thịt bò. Vị ngọt thanh mát lành của hoa thấm đẫm trong từng thớ thịt. Ngoài ra, hoa thiên lý nấu canh với cá ong, thiên lý xào nghêu, hến cũng là món ngon khó cưỡng, lành hiền với thực khách.
Khác với đa số cây trồng, thiên lý không chỉ cho thu hoạch một, hai lần. Vào lúc rộ mùa, cứ hai ngày một lần thu hoạch hoa. Sau khi hái, thương lái sẽ đến tận nhà thu mua. “Thiên lý hầu như chưa bao giờ rớt giá. Bình thường, hoa có giá từ 35-40.000 đồng/kg. Khi giá thấp nhất cũng trên 20.000 đồng. Đây là loại cây trồng cho thu nhập ổn định so với nhiều loại cây khác”, ông Đà cho biết thêm.
Hoa thiên lý dịu thơm, mát lành
Cải tiến
Là loại cây thân leo, thế nên muốn trồng đạt hiệu quả chắc chắn phải lập giàn cho thiên lý. Ban đầu, các hộ trồng thiên lý ở Vinh Thanh làm giàn bằng tre. “Đối với loại tre già, giàn rạp có thể được dùng trong vòng 4 năm. Tre non thì thời gian ít hơn nhiều. Với diện tích lớn, việc dựng giàn tre rất mất thời gian, công sức, đó là chưa kể tiền mua vật liệu”, ông Đà chia sẻ.
Nhắc đến việc làm giàn cho cây thiên lý, ông Trình nói: “Lâu nay bà con Vinh Thanh thường làm giàn thô sơ. Ba năm trở lại đây một số hộ bỏ vốn đầu tư trụ giàn bằng bê tông, trụ phụ bằng tre, và sử dụng lưới mắt cáo làm môi trường cho cây phát triển. Từ manh nha một vài hộ, bây giờ hầu như nhà nào cũng áp dụng phương pháp canh tác này”.
Với cột trụ bê tông kiên cố, ông Đà tự tin vào giàn hoa lý của mình: “Năm 2015 tôi đầu tư hơn 10 triệu đồng vào 100 trụ bê tông này, đến bây giờ giàn hoa lý nhà tôi vẫn rất vững chãi. Mỗi trụ bê tông sẽ cách nhau từ 3-3,5m, đó là khoảng cách lý tưởng cho cây phát triển”.
Tuy đã có những bước tiến, song vẫn cần những đổi mới nhất định trong phương pháp canh tác cây thiên lý tại Vinh Thanh. Trước hết là giống. Hom thiên lý không được bán hay kiểm định, thông thường những người quen biết, bà con họ hàng cho nhau hoặc các hộ dân tự ươm nên chất lượng không đảm bảo. Về chăm sóc và phòng bệnh, tuy diện tích trồng khá lớn, nhưng do manh mún, tình trạng dịch bệnh dễ xuất hiện. Khi xuất hiện bệnh dễ lây lan, khó kiểm soát.
Bài, ảnh: Mai Huế