Học sinh quan sát trực tiếp hiện vật khoáng sản được Bảo tàng thiên nhiên duyên hải miền Trung triển lãm. Ảnh: Hồ Hải
Cứ thế, những bức tranh, hiện vật về sự đa dạng của môi trường lại được di chuyển từ điểm trường này đến điểm trường khác, bất kể vùng núi xa xôi hay vùng bãi ngang đầm phá trên toàn tỉnh. Việc làm này được các nhân viên của Bảo tàng thiên nhiên duyên hải miền Trung (thuộc Sở Khoa học và Công nghệ) thực hiện đều đặn trong hơn 5 năm qua chỉ với một mục đích duy nhất giáo dục việc bảo vệ môi trường đến với các em học sinh. Ở đó, sự đa dạng sinh học rừng, đa dạng sinh học biển, đa dang sịnh học đầm phá... đã được chuyển tải đến với các em học sinh một cách sinh động.
“Ban đầu chúng tôi chỉ nghiên cứu và sưu tầm, đem về để trưng bày tại đơn vị. Và rồi tự đặt câu hỏi nếu để yên một chỗ thì có ai biết đến? Sau nhiều suy nghĩ trăn trở, chúng tôi đi đến quyết định phải đem những bức ảnh, hay những hiện vật lấy được ở hiện trường khảo sát để trưng bày đến các trường học, giúp học sinh có những bài học sinh động, thực tế nhất”, bà Lê Thị Tố Nga, Phó Giám đốc Bảo tàng thiên nhiên duyên hải miền Trung chia sẻ về lý do tổ chức những đợt triển lãm lưu động. Ban đầu, các thành viên của bảo tàng chọn những địa phương mà đơn vị thường khảo sát thực tế để triển lãm. Nếu hệ sinh thái rừng sẽ chọn các trường nằm dưới chân núi Bạch Mã hay Phong Điền để triển lãm, ngược lại sẽ chọn các xã bãi ngang ven biển ở Phú Lộc, Phú Vang để trưng bày các vấn đề liên quan đến hệ sinh thái biển, đầm phá.
Ở mỗi triển lãm, các em học sinh còn được nhân viên bảo tàng giới thiệu về dự đa dạng môi trường ở nhiều khía cạnh khác nhau cũng như sự đa dạng địa chất thông qua mẫu vật về khoáng sản có giá trị cao trong đời sống hàng ngày. Từ đó, học sinh có thể biết rõ hơn về tiềm năng khoáng sản trên địa bàn, sự phân bố, chất lượng cũng như trữ lượng. Ngoài ra, chỉ rõ hoạt động khai thác khoáng sản trái phép hiện nay đã ảnh hưởng, tác động đôi môi trường sống cũng như những loài tài nguyên khác. Tất cả đi đến thông điệp, kêu gọi mọi người cùng nâng cao nhận thức, bảo vệ giá trị sự đa dạng tài nguyên mà chúng ta đang sở hữu.
Mỗi nơi triển lãm đi qua điều để lại dấu ấn và những bài học thú vị về việc bảo vệ môi trường. Không riêng gì học sinh mà các thầy cô đón nhận một cách nhiệt tình, thích thú bởi giá trị kiến thức ở mỗi bức ảnh, hiện vật mang lại gần như nằm ngoài kiến thức sách vở. Các trường được chọn tổ chức triển lãm này cũng xem đây là hoạt động ngoại khóa vừa chơi, vừa học, giúp học sinh mở rộng được khối lượng thông tin, và nâng cao vai trò của bản thân trong việc bảo vệ tài nguyên, môi trường.
Nhiều học sinh được tham gia triển lãm tỏ vẻ hứng thú và cho biết, nhận thức cũng như ý thức hơn bảo vệ tài nguyên khoáng sản, thiên nhiên, môi trường. Em Hồ thị Anh Thư (học sinh lớp 8 Trường THCS Ngô Thế Lân, Quảng Điền) chia sẻ, những gì mà triển lãm đem đến đã giúp em và nhiều bạn bè hiểu thêm phần nào giá trị mà thiên nhiên mang lại cho con người. “Để từ đó tụi em thấy có vai trò của mình, cùng nhau lên tiếng bảo vệ để nâng cao giá trị và phát triển kinh tế”, Thư nói.
Thầy Hồ Danh, Hiệu trưởng Trường THCS Ngô Thế Lân (Quảng Điền), một trong những trường được chọn triển lãm kể rằng, không chỉ giúp các em học sinh được hiểu nhiều hơn về sự đa dạng các loài động, thực vật, khoáng sản... đang tồn tại mà từ đó giúp các em ứng dụng vào việc học, biết được cách sử dụng, khai thác tài nguyên một cách có hiệu quả. “Sau triển lãm, các em học sinh còn là “sứ giả” đưa thông tin đến người dân, cộng đồng, giúp cho họ hiểu được việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên có vai trò quan trọng như thế nào”, thầy Danh chia sẻ.
Đến thời điểm này, triển lãm đi qua được 61 trường từ tiểu học đến THPT trên toàn tỉnh với nhiều nội dung, câu chuyện sinh động được kể từ hình ảnh, hiện vật. Ngoài ra, bảo tàng còn có không gian riêng được trưng bày ngay trụ sở để phục vụ miễn phí việc nghiên cứu, tìm hiểu các vấn đề địa chất, khoáng sản cho sinh viên các chuyên ngành liên quan đang theo học tại các trường ĐH, CĐ trên địa bàn. Bảo tàng thiên nhiên duyên hải miền Trung tiếp tục lên kế hoạch, tạo dựng những chuyên đề mới để chuyển tải nhiều hơn nữa những câu chuyện hay để học sinh, sinh viên hiểu hơn vai trò quan trọng khi mà cả thế giới cùng hành động bảo vệ tài nguyên, môi trường.
Với cách làm hay, được cộng đồng đón nhận, mới đây Bảo tàng thiên nhiên duyên hải miền Trung đã được Qũy Phát triển châu Á (DCA – Hoa Kỳ) viện trợ không hoàn lại dự án tuyên truyền và giáo dục cộng đồng các vấn đề liên quan đến tuyên truyền tài nguyên thiên nhiên.
PHAN THÀNH