Giáo viên dạy trên sóng truyền hình
Thích ứng nhanh
Dịch COVID - 19 bùng phát, đúng vào lúc học sinh vừa đi học trở lại sau kỳ nghỉ Tết. Thừa Thiên Huế là địa phương chọn phương án dạy học trực tuyến và học trên truyền hình sớm nhất cả nước. Không ít trường học đã ứng dụng ngay, nhất là áp dụng cho học sinh khối 12. Nhiều vị hiệu trưởng thán phục khi nói về giáo viên của mình, họ hoàn toàn chủ động ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) để ôn bài cho học sinh. Giáo viên trẻ thích ứng nhanh đã đành, giáo viên lớn tuổi cũng không bỏ cuộc và tất nhiên các nhà mạng đã hỗ trợ tích cực cho giáo viên trong việc cài đặt các phần mềm.
Thầy giáo Lê Triều Sơn, Hiệu trưởng Trường THPT Gia Hội cho rằng, không phải ngẫu nhiên mà giáo viên ứng dụng tốt CNTT, bởi trong nhiều năm, họ đã nghiên cứu, xây dựng bài giảng E-Learning, sử dụng phần mềm trình chiếu, phần mềm hỗ trợ soạn giảng tương tác, phần mềm dạy học để đổi mới nội dung, phương pháp dạy học… khá thuần thục.
Lớp học online ngày càng trở nên phổ biến trong mùa dịch
Thuận tiện hơn khi Thừa Thiên Huế cũng là địa phương được xây dựng mô hình phòng học thông minh (SmartEdu) ở Trường THCS Nguyễn Tri Phương, THPT chuyên Quốc Học và THPT Phú Bài…Theo phương thức này, bài giảng của giáo viên trở nên sinh động, linh hoạt hơn. Các em học trên mô hình này đóng vai trò trung tâm, còn giáo viên là người hỗ trợ. Mỗi học sinh chỉ cần một phương tiện có thể kết nối mạng, như máy tính bảng, điện thoại thông minh là có thể truy cập vào bài học một cách dễ dàng. Nhờ vậy, việc dạy và học của thầy trò không bị gián đoạn. Học sinh có được môi trường học tập mọi lúc mọi nơi, có điều kiện rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên cứu, kỹ năng làm việc nhóm... Tuy nhiên, hơn cả vẫn là trách nhiệm của người thầy, vừa ứng dụng CNTT, vừa nâng cao chất lượng bài giảng ngay những ngày đầu chống dịch.
Thay đổi và thích ứng
Áp lực về thời gian, trình độ học sinh, không có sự tương tác, trục trặc về lỗi kỹ thuật… là những khó khăn ban đầu của các lớp học online. Công bằng mà nói, dạy học trực tuyến chưa thể thay thế được phương pháp dạy học truyền thống. Tuy nhiên, đây được xem là phương án tối ưu khi học sinh nghỉ dịch kéo dài. Trên nền tảng công nghệ, nhiều trường tổ chức các lớp học trực tuyến với chất lượng và hiệu quả khá cao, từ việc dạy bài mới, giao nhiệm vụ học tập, quản lý lớp học đến kiểm tra, đánh giá kết quả học tập.
Mô hình “lớp học ảo” mang lại thuận tiện cho người học, đáp ứng nhu cầu học ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào khi công nghệ truyền thông được kết nối. Dạy học trên nền tảng số trong thời kỳ dịch COVID -19 giúp kỹ năng về công nghệ, chuyển đổi số của học sinh, giáo viên đã được nâng cao. Khảo sát ban đầu sau khi học sinh trở lại trường cho thấy, chất lượng dạy và học trực tuyến được bảo đảm. Đây cũng là cơ hội để ngành giáo dục đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi số trong các hoạt động dạy và học.
Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Tân, phát huy điểm mạnh của đội ngũ giáo viên, ngành giáo dục sẽ xây dựng kho học liệu số, trong đó, mời những thầy, cô giáo có kinh nghiệm thực hiện các bài giảng trên cơ sở chương trình tinh giản để có kho học liệu dùng chung. Từng bước số hóa và phát triển giáo án điện tử với sự tham gia đóng góp xây dựng kho học liệu của giáo viên và học sinh.
Ngành giáo dục có những bước chuyển mạnh mẽ trên cơ sở ứng dụng các công nghệ mới của cuộc CMCN 4.0. Cụ thể, ngành đã xây dựng được cơ sở dữ liệu của ngành (big data) nhằm đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong các hoạt động quản lý giáo dục. Tuy nhiên, các trường vẫn gặp khó khi thiếu trang thiết bị, yếu về năng lực ứng dụng của đội ngũ giáo viên, thiếu đổi mới phương pháp dạy học. Nhiều giáo viên chưa biết cách cân đối khi xây dựng một giáo án điện tử bởi mất khá nhiều thời gian, đòi hỏi họ phải có khả năng ứng dụng công nghệ thành thạo, phải đầu tư ý tưởng…
Nhiều ý kiến cho rằng, muốn công nghệ thông tin hỗ trợ hữu hiệu cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy, đội ngũ giáo viên phải thực sự say mê, am hiểu sâu sắc, kỹ năng sử dụng thành thạo trong những hoàn cảnh và hoạt động giáo dục cụ thể. Theo thầy giáo Ngô Đắc Dũng, Hiệu trưởng Trường THPT Cao Thắng, công nghệ số sẽ được áp dụng vào mọi hoạt động liên quan tới nghiệp vụ của nhà giáo, như: Sổ liên lạc điện tử, sổ điểm điện tử, học bạ điện tử, giáo án điện tử, bài giảng điện tử, sách điện tử, lớp học ảo… Do vậy, đội ngũ giáo viên phải đi tiên phong trong chuyển đổi số, thường xuyên trau dồi, bồi dưỡng nghiệp vụ, các kỹ năng ứng dụng công nghệ 4.0. Muốn làm được điều đó, ngành giáo dục sẽ tập trung hạ tầng CNTT trong dạy học, trong đó, bảo đảm phần mềm, bảo đảm an ninh mạng.
Dù công nghệ có hiện đại đến đâu, song yếu tố quyết định đổi mới phương pháp giảng dạy qua CNTT vẫn là khả năng, sự sáng tạo linh hoạt của giáo viên. Các bài giảng sẽ sinh động và giúp học sinh hứng thú với học tập, tiếp thu nhanh hơn nếu khai thác được hình ảnh trực quan, thông tin mới cập nhật… qua CNTT.
Bài, ảnh: An Nhiên