Quy hoạch và phát triển chăn nuôi heo: Nhìn từ thực tiễn

Chịu ảnh hưởng chung của thị trường cả nước, giá thịt heo hơi thời điểm này xuống thấp, người chăn nuôi khó tái đàn nên tổng đàn heo trên địa bàn giảm 3,5% (còn hơn 200.000 con). 
Cung vượt cầu, điệp khúc rớt giá trở lại dù đã được cảnh báo từ trước. Đó là hệ lụy của sự phát triển thiếu quy hoạch , thiếu kết nối... Ngoài những giải pháp gỡ khó trước mắt, về lâu dài cần quy hoạch và phát triển chăn nuôi theo hướng bền vững, có chuỗi liên kết, có sự hỗ trợ về vốn vay, khoa học công nghệ... và cả công tác dự báo, định hướng thị trường.  Những vấn đề nói trên sẽ được đặt ra tại buổi giao lưu trực tuyến tổ chức từ 8h – 10h 30 sáng thứ 5 (11/5/2017).

Mời bạn đọc đặt câu hỏi cho các khách mời đến từ: lãnh đạo huyện Phong Điền, Chuyên gia chăn nuôi Trường ĐH Nông lâm Huế, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, chủ trang trại, tập đoàn Quế Lâm...

Báo Thừa Thiên Huế

Theo điều tra của các sở ngành, hiện nay trên địa bàn tỉnh lượng thịt heo ứ đọng trong dân không nhiều. Nhưng heo từ các tỉnh đưa về nhiều, giá rẻ hơn đã gây khó khăn cho người chăn nuôi tại địa phương. Các ngành chức năng đã làm những gì để gỡ khó cho người dân?

Nguyễn Văn An - annguyen

Phan Hùng Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương

Bên cạnh những giải pháp của ngành nông nghiệp, chiều nay (11/5), ngành công thương sẽ tổ chức cuộc họp để tìm ra giải pháp trước mắt và lâu dài để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các hộ chăn nuôi trên địa bàn. Trước hết, ngành sẽ phối hợp với cơ quan chức năng làm việc với các trung tâm, siêu thị, chợ, trang trại nhằm tạo đầu ra cho người chăn nuôi, chia sẻ khó khăn trước mắt. Thứ hai, Sở Công thương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra kiểm soát nhằm 2 mục đích: tạo điều kiện tối đa mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu; tăng cường kiểm tra kiểm soát để không xảy ra buôn lậu, gian lận thương mại. Thứ ba, ngành vận động các doanh nghiệp tham gia các chương trình bình ổn như, tham gia đàm phán ký kết hợp đồng trực tiếp tiêu thụ với các trang trại chăn nuôi; tạo ra nguồn cung ổn định, giá cả hợp lý. Về lâu dài, chúng tôi sẽ đẩy mạnh cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam; tập trung phát triển các chuỗi liên kết, vùng tiêu thụ nông sản tại các vùng sản xuất tập trung và không tập trung.

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Heo được nhập từ các tỉnh về tiêu thụ trong tỉnh khoảng 15%. Tỉnh đã tích cực triển khai nhiều dự án, trang trại, nên tỉ lệ nhập heo đã giảm so với trước. Trước đây nhập heo từ các tỉnh miền Nam, bây giờ còn nhập heo từ miền Bắc, chúng tôi sẽ tăng cường kiểm soát để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Đối với trong tỉnh, chúng tôi chủ động kiểm soát từng trang trại; theo dõi gia súc từ trang trại đến bàn ăn. 
Khi nhập heo phải vận động tiêu thụ. Thực tế, lượng mổ hàng ngày đã tăng lên 15%, qua đó góp phần gỡ khó cho đầu ra.

Phong Điền là nơi có nhiều trang trại và các hộ chăn nuôi heo, địa phương đã làm gì trong việc phối hợp với các cơ quan hữu quan hỗ trợ cho người dân?

Lê Văn Thiều - thieule43

Nguyễn Văn Cho - Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền

Theo số liệu thống kê đến ngày 1/4/2017, tổng đàn lợn trên địa bàn huyện có 35.753 con, tỷ lệ lợn nạc chiếm 77,8% tổng đàn. Như vậy, qua số liệu đã khẳng định, ngành chăn nuôi huyện Phong Điền phát triển tương đối mạnh, chuyển dịch theo hướng nâng cao chất lượng và hiệu quả. 

Địa phương đã tập trung quy hoạch vùng chăn nuôi, xây dựng và triển khai thực hiện một số chương trình, dự án để hỗ trợ phát triển chăn nuôi lợn. Đã tổ chức nhiều hội nghị tập huấn, hướng dẫn các kỹ thuật nuôi theo hướng chất lượng và an toàn, đặc biệt UBND huyện đã kêu gọi và mời các doanh nghiệp về hỗ trợ kỹ thuật nuôi và tiêu thụ sản phẩm cho chủ trang trại và các hộ chăn nuôi.

Cụ thể, người nuôi đã hỗ trợ và tổ chức nuôi rất tốt. Hiện nay, có 6 trang trại chăn nuôi heo quy mô vừa và lớn, nuôi gia công cho Công ty Cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam (CPV), trong đó có 3 trang trại đang sản xuất quy mô 8.000 heo thịt/lứa và 3 trang trại đang xây dựng quy mô 2.400 heo nái và 10.000 heo thịt, dự kiến năm 2018 sẽ đi vào sản xuất. Các trang trại chăn nuôi heo phần lớn được nuôi gia công, chăn nuôi liên kết theo chuỗi giá trị của Công ty CPV, được bao tiêu sản phẩm nên đã hạn chế những ảnh hưởng do giá heo thịt giảm thời gian qua.

Tiêu độc, khử trùng chuồng trại

Đối với hộ chăn nuôi nông hộ, gia trại quy mô nhỏ, sản phẩm chăn nuôi cơ bản vẫn là tiêu thụ nội địa trong địa bàn huyện, tỉnh. Để giúp người chăn nuôi, huyện chỉ đạo tăng cường thông tin, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật nuôi sạch đồng thời thông tin kịp thời, đầy đủ về giá thịt heo hơi và giá thịt heo bán trên thị trường để người chăn nuôi và người tiêu dùng biết, nhằm hạn chế việc tư thương ép giá, ngoài ra các hộ chăn nuôi hạn chế phát triển số lượng đàn để tránh rủi ro. Thực tế, chăn nuôi theo dạng này chiếm số đông và thực tế đầu ra rất khó, giá rất thấp. Trước tình hình này, UBND huyện đã thông tin cho các gia trại, nông hộ về tình hình giá cả để có sự điều chỉnh tính toán sao cho phù hợp.

Mới đây, thủ tướng đặt vấn đề: “Chúng ta đã bị dưa hấu mấy trận rồi, bây giờ đến thịt lợn, sắp tới còn bị cái gì nữa?”. Và mặc dù đã cảnh báo từ cuối 2016 về tình trạng nuôi ồ ạt dẫn đến khủng hoảng thừa nhưng sự việc vẫn diễn ra. Vậy, bản chất của vấn đề này là gì?\r\n\r\n

Cao Thị Ly - ly

PGS. TS - GVCC Nguyễn Đức Hưng - Trường ĐH Nông lâm Huế

Bản chất của vấn đề là do chúng ta xuất phát từ một nền kinh tế phát triển chậm, dẫn đến cách tư duy mang tính chất phân loại, nhỏ lẻ, thiếu liên kết, không có tính hệ thống. Điều này xảy ra không chỉ ở người kinh doanh, mà còn là tư duy quản lý.
Bản chất này khó thay đổi trong một sớm một chiều và cần phải có thời gian, với những bài học thực tiễn.

Được biết, từ cuối năm 2016, Bộ NN&PTNT đã có văn bản gửi các địa phương “cảnh báo” về tình trạng ồ ạt nuôi heo khi giá heo hơi đạt 50 nghìn đồng/kg; tạo “khủng hoảng thừa” đối với thịt heo khi cung vượt quá cầu. Đối với Thừa Thiên Huế, ngay từ thời điểm đó ngành đã có những động thái gì?

Nguyễn Viết Xuân - xuannguyen

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Ngay khi nhận được cảnh báo từ trung ương, ngày 29/12/2016, Bộ NN&PTNT có văn bản chỉ đạo, sau đó chúng tôi cũng đã có văn bản tham mưu cho UBND tỉnh và Sở NN&PTNT vào cuộc. Theo đó, tập trung chỉ đạo quy hoạch lại con giống, sử dụng giống nạc ngoại thuần; đa dạng hóa các sản phẩm… Do vậy, nông dân nắm bắt nhanh, có sự điều chỉnh trong quá trình nuôi, thịt heo không thừa trên thị trường.

Nguyễn Văn Cho - Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền

Với UBND huyện Phong Điền, huyện đã có giải pháp khuyến cáo cho người nuôi trước khi xảy ra tình trạng giá heo giảm. Cụ thể, huyện đã quy hoạch vùng nuôi, tập trung chuỗi giá trị liên kết. Nơi nào không nuôi được phải cơ cấu lại giống. Tập huấn cho bà con trước những biến động thị trường. Tăng cường chất lượng đàn, nạc hóa đàn lợn. Ngoài ra, khuyến cáo người chăn nuôi theo dạng sạch để đảm bảo được đầu ra, giá cả. Mặc dù thời gian qua, giá thịt heo chạm đáy, nhưng cơ bản các hộ chăn nuôi trên địa bàn huyện đã nắm bắt được những khuyến cáo trước đó nên hạn chế được nhiều rủi ro.

Các trang trại nuôi heo đang có dấu hiệu giảm đàn

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, ngoài các loại nông sản, chúng ta đã xây dựng được bao nhiêu chuỗi liên kết sản xuất thịt heo và hiệu quả của các chuỗi liên kết này như thế nào?

Hoàng Hào - haovan

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Có tất cả 1.234 trang trại, gia trại được đầu tư trên địa bàn tỉnh. Trong đó, các chuỗi liên kết chủ yếu tập trung ở 35 trang trại đạt tiêu chí của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Hiện, có 7 trang trại hình thành mô hình chuỗi liên kết, liên doanh với nông dân để tiêu thụ. Việc chủ động con giống, gắn kết thị trường tại chỗ tạo ra sự gắn kết giữa nông dân và doanh nghiệp.
Hiện, có một số tổ chức nước ngoài xúc tiến cho hộ gia đình nuôi và tiêu thụ heo như, tổ chức Nhịp cầu châu Á triển khai tại phường Thủy Biều (TP. Huế).

Với mức giá như hiện nay người nuôi heo lỗ hơn 1 triệu đồng/con

Không chỉ có sự chênh lệch cao giữa giá thịt heo hơi và giá thịt heo bán ra thị trường, ngay giữa các chợ nông thôn với thành thị, giữa chợ truyền thống với các siêu thị cũng có sự chênh lệch giá bán khá rõ rệt, vậy ngành chức năng lý giải như thế nào về vấn đề này?

Lê Thị Thủy - Lethuy

Phan Hùng Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương

Về chuỗi cung ứng tiêu thụ nông sản nói chung và thịt heo nói riêng có khá nhiều khâu; đối với nhà sản xuất có cả những nông hộ, trang trại, gia trại trên địa bàn. Chuỗi này liên quan đến 3 yếu tố: thị trường, đối tượng thu mua, cơ sở giết mổ. Từ đây có thể phân theo 2 nhánh là: đi đến các cơ sở chế biến để tạo ra sản phẩm khác; phân phối đến các chợ, siêu thị rồi đến tay người tiêu dùng. Về vấn đề có sự khác biệt giá cả giữa các vùng có 2 nguyên nhân đó là luật cung cầu - giá cả thị trường và chi phí chăn nuôi. Những nơi cung cầu cao thì có giá cao hơn thị trường chung. Ở vùng nông thôn, chi phí bỏ ra thấp hơn so với các vùng khác như siêu thị, thành phố, trung tâm thương mại: vận chuyển, mặt bằng, chi phí...

Giá heo hơi ở mức thấp nhưng người tiêu dùng vẫn mua thịt heo với giá khá cao.

Giá thịt heo từ các hộ nuôi đến tay người tiêu dùng có sự chênh lệch rất lớn, nguyên nhân là qua nhiều khâu trung gian, vậy làm sao để giảm bớt các khâu này?

Hoàng Văn Nam - Hoangnam

Phan Hùng Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương

Tham gia vào chuỗi cung ứng có nhiều khâu. Để giảm bớt khâu trung gian, chúng tôi sẽ kết nối giữa doanh nghiệp với người sản xuất và cơ sở chế biến. Việc thứ 2 là tạo ra mối liên kết bền vững và hiệu quả từ khâu sản xuất và tiêu thụ.

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Các loại phí thường liên quan đến nơi xuất. Với người chăn nuôi, giá thành đầu vào phần lớn phụ thuộc về thức ăn và giống. Các doanh nghiệp có thể giảm giá giống nhưng giá thức ăn vẫn ngập ngừng, song khi được Chính phủ chỉ đạo, giá thức ăn giảm 7% để tháo gỡ cho người nuôi.

PGS. TS Nguyễn Đức Hưng- Giảng viên cao cấp Trường ĐH Nông lâm Huế

Theo quan điểm của tôi, chúng ta đang tiến tới kinh tế thị trường, nên giải pháp phải là giải pháp kinh tế, gồm:
1. Tham gia công tác truyền thông thật tốt, để hàng hóa đến với người tiêu dùng đúng với giá trị của nó.
2. Cần kịp thời, để tránh tình trạng việc đã trôi đi. 
3. Dùng công cụ kinh tế, sẵn sàng mở quầy hàng riêng của họ, đúng nghĩa là kinh tế thị trường, khuyến cáo giảm khâu trung gian, giảm sự thiếu chia sẻ lợi ích giữa chuỗi sản phẩm, sản phẩm được tiêu thụ nhiều hơn, giảm sự chênh lệch về giá.

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Chăn nuôi heo hiện phát triển khá mạnh, người nuôi chú trọng học tập kỹ thuật nuôi. Về mặt quản lý Nhà nước, chúng tôi đã có định hướng, vận động, tuyên truyền nhưng khi giá cao thì bà con thường tăng số lượng. Hiện, lượng cung so với nhu cầu ở Thừa Thiên Huế không quá nóng, vì tình hình chung của cả nước nên phải cùng nhau chia sẻ.

Hiện nay, trong khi giá heo hơi đang rất thấp, giá cả thức ăn chiếm 70% chi phí đầu vào của các hộ chăn nuôi heo. Cơ quan chức năng đã hỗ trợ như thế nào đối với các hộ chăn nuôi, nhất là các hộ có trang trại?

Ngiuyễn Thị Hoa - nucuoihoahong

Phan Hùng Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương

Sở NN&PTNT có Công văn 92, chúng tôi đã làm việc với doanh nghiệp và trang trại để làm thế nào giảm tối đa giá đầu vào cho người nuôi. Chúng tôi cũng đã trao đổi nhiều lần và giá đầu vào cũng giảm nhiều khâu, như giá thức ăn, giống. Hiện, các doanh nghiệp có chuỗi liên kết chủ động tham mưu mở quầy để tự tiêu thụ, ví dụ như Công ty CP muốn mở quầy hàng ở đường Trường Chinh để khỏi qua khâu trung gian, đưa thịt đến tận tay người tiêu dùng, chúng tôi sẽ tạo điều kiện.

 

Gần đây, cả nước chung tay “giải cứu” thịt heo cho người chăn nuôi? Việc kiểm dịch được thực hiện ra sao?

Nam Tiến - namtien

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Hiện nay, một số nơi, người dân tự ý giết mổ và mang bán như ở Nam Đông, A Lưới... nên chúng tôi sẽ theo dõi và quản lý nhằm kiểm soát nảy sinh dịch bệnh.
Việc kiểm dịch chính là theo dõi quá trình di chuyển; chứng minh rõ nguồn gốc, không sử dụng chất cấm; kiểm soát heo ở các điểm giết  mổ xem có bệnh dịch gì không. Để giảm thiểu khâu trung gian, người dân, doanh nghiệp tự đưa thịt ra thị trường nhưng chúng tôi sẽ theo dõi để kiểm soát. 
Hầu hết ở từng địa phương đều có điểm giết mổ, bà con nên tập trung đưa heo về các điểm đã quy định.

Bán thịt heo ở chợ An Cựu

PGS. TS - GVCC Nguyễn Đức Hưng - Trường ĐH Nông lâm Huế​

Tôi cho rằng, không bán được sản phẩm trong khi giá thịt heo đến người dùng chỉ giảm 5-10%, nên người chăn nuôi sẵn sàng tự giết mổ, tự phân phối với nhau. Vì vậy, công tác quản lý cần chính sách phù hợp, để người nông dân vừa được kiểm soát vừa được hưởng được lợi ích.

Ông Tôn Thất Các - Tập đoàn Quế Lâm

Theo tôi, tuy chúng ta cần chung tay hỗ trợ người chăn nuôi trong giai đoạn khó khăn hiện nay nhưng không nên bỏ qua khâu quản lý. Bởi khâu này rất quan trọng. Cần đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm vì đây là vấn đề ảnh hưởng đến tính mạng con người, ngăn chặn dịch bệnh trên đàn nuôi. Sở NN&PTNT cần ngồi lại với Sở Công Thương để quản lý vấn đề này. 

Nguyễn Văn Cho - Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền

Phía huyện, chúng tôi luôn yêu cầu thú ý kiểm soát giết mổ chặt chẽ. Bởi quan trọng nhất vẫn là an toàn tính mạng con người. Cùng với đó, sẽ xử lý nghiêm nếu để xảy ra các trường hợp dịch bệnh.

Trong cơ cấu tổng đàn heo trên địa bàn tỉnh, liệu ngành có tính toán được tỷ lệ cung ứng (kể cả sản lượng xuất khẩu) để tránh tình trạng chênh lệch lớn giữa cung- cầu? \r\n

Nguyễn Tuyết Nhung - nhung

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Việc quản lý xuất nhập khẩu vượt quá cấp quản lý của tỉnh và chúng ta phải tuân theo cơ chế hội nhập quốc tế. Tỉnh theo dõi vấn đề tiêu thụ, tổng đàn. Hiện, Thừa Thiên Huế đang có thị trường tiêu thụ ổn định. Heo được nhập phải tuân theo cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế. Heo ở các địa phương muốn cạnh tranh phải hướng đến sản xuất nông nghiệp theo công nghệ cao.

Người nuôi heo đang gặp khó khan bởi giá heo hơi chạm đáy

Để đầu tư chăn nuôi, bà con phải vay vốn từ ngân hàng, thậm chí mua nợ thức ăn tại các đại lý. Với mức giá heo hơi như hiện nay chắc chắn số nợ sẽ còn ứ đọng lâu dài. Vậy, con số dư nợ của người chăn nuôi tại ngân hàng và đại lý thức ăn trên địa bàn tỉnh đến nay là bao nhiêu? Có những giải pháp gì để bà con xoay được đồng vốn để tái đầu tư?

Hồ Thanh Tú - thanhtu45

Phan Hùng Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương

Thủ tướng Chính phủ có Công văn 597 về một số giải pháp ổn định phát triển chăn nuôi, bên cạnh những giải pháp giao Bộ Công thương, Bộ NNPTNT chủ trì thì có giao Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng xem xét giãn nợ, miễn giảm lãi đối với các khoản vốn đã vay; tiếp tục cho vay mới đối với những gia đình, cá nhân, tổ chức có nhu cầu vay cho phát triển chăn nuôi và sản xuất. Do đó, việc này do Ngân hàng Nhà nước triển khai khi có chỉ đạo. Tuy nhiên, chúng ta cần có sự chuẩn bị trước về các nguồn vay để bà con tiếp cận ngay chính sách của ngân hàng vào thực tiễn.

Trong một cuộc họp chính phủ, mới đây, Thủ tướng đề nghị rà soát ngay các quy hoạch, kế hoạch và tình hình sản xuất, chế biến, lưu thông, tiêu thụ sản phẩm để không xảy ra tình trạng tương tự. Vậy ở Thừa Thiên Huế có sự điều chỉnh như thế nào về cơ cấu giống, vùng nuôi và tổng đàn ? Hiện đầu ra cho thịt heo nói riêng và sản phẩm nông nghiệp nói chung có ổn định hay không?

Nguyễn Thị Thảo - thaonguyen

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Trong văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, vấn đề điều chỉnh quy hoạch phải hướng theo tín hiệu thị trường. Cuối 2016, Chính phủ đưa ra cảnh báo tín hiệu thị trường, ngành đã có chủ trương giảm đàn 3,5%.
Chăn nuôi heo phải đáp ứng những đòi hỏi của thị trường. Nuôi theo quy mô bán công nghiệp, chăn nuôi có tận dụng, sắp tới hướng tới điều chỉnh cơ cấu giống; cần đa dạng hóa cây trồng vật nuôi để tạo ra mô hình hiệu quả, tránh rủi ro. Trong giai đoạn hiện nay, không nên tăng đàn và chăn nuôi theo mô hình bán công nghiệp, duy trì chăn nuôi theo hướng truyền thống, hữu cơ...

Phan Hùng Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương

Khi hội nhập, chúng ta phụ thuộc vào sân chơi chung. Khi Trung Quốc áp dụng tăng cường siết chặt nhập khẩu, từ năm trước, chúng tôi đã thông tin cho bà con. Do đó, trong quy hoạch, chúng ta cũng phải đánh giá, nhìn nhận kỹ vấn đề này.

Quy hoạch không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà tính đến cả xuất khẩu. Nên, công tác quản lý quy hoạch và thông tin cảnh báo kịp thời cho người dân cần phải thực hiện song song. Về hệ thống phân phối trên địa bàn, nông sản và sản phẩm thịt trong thời gian qua có những bước phát triển ổn định và có chiều sâu; thông qua kênh truyền thống và các kênh hiện đại như rất nhiều cửa hàng nông sản an toàn trên địa bàn. Ngành sẽ có kế hoạch phát triển hệ thống phân phối này trên toàn tỉnh để đáp ứng lưu thông hàng hóa, phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong ngày thường kể cả dịp tết, vừa đáp ứng yêu cầu tiêu thụ sản phẩm an toàn, vừa đảm bảo về giá cả. Tuy vậy, không dừng lại đó, sắp tới chúng ta cần những giải pháp vừa mang tính vi mô lẫn vĩ mô để tăng cường tiêu thụ, tạo sự phát triển bền vững cho lĩnh vực nông sản.

Dưới góc độ là người trực tiếp chăn nuôi, các ông thấy còn gặp khó khăn về khâu nào và cần sự hỗ trợ, liên kết như thế nào để tháo gỡ điểm nghẽn này?

Cao Thị Bé - caobe

Tôn Thất Các - Tập đoàn Quế Lâm

Nhiều điểm nghẽn ở trang trại chăn nuôi công nghiệp là do vấn đề thị trường bởi hiện nay đang nuôi ồ ạt. Ngay cả ngành công thương cũng ko kiểm soát nổi trong tình trạng hiện nay. Với tập đoàn Quế Lâm, như đã nói chúng tôi theo hướng chăn nuôi hữu cơ. Cái này làm tốt thì chúng ta sẽ chia sẻ được với chăn nuôi công nghiệp. Chính phủ đã có các giải pháp bền vững để phát triển chăn nuôi hữu cơ, chăn nuôi sạch. Theo hướng này không thể có chăn nuôi mà khó tìm đầu ra, ứ hàng đọng được. Tập đoàn chúng tôi hợp đồng cam kết bao tiêu hết toàn bộ sản phẩm cho người nông dân làm ra với giá ổn định 50.000 đồng/kg thịt heo so với giá thị trường. Do chăn nuôi chưa được nhiều nên chúng tôi sẽ liên kết theo hướng trên là chủ yếu. Hiện nay tôi thấy mổ bán không kịp. Bởi, người tiêu dùng đang cần sản phẩm an toàn. Do vậy, nhà nước phải định hướng chăn nuôi hữu cơ. Vùng nào nuôi quy hoạch cụ thể. Ví dụ, sắp tới chúng tôi sẽ đầu tư ở Phong Điền. Nuôi theo quy trình hữu cơ trên 1.000-2.000 con. Chúng tôi cũng đang tăng cường liên kết HTX, tạo được chuỗi sản xuất giá trị của sản phẩm thì thịt lợn sẽ khó rớt giá và ứ đọng hàng. Bây giờ liên kết 4 nhà thế nào? Vấn đề này không có gì khó. Hiện nay đang bùng phát sản xuất công nghiệp thì cần tăng cường sản xuất hữu cơ để chia sẻ với sản xuất công nghiệp.

Nguyễn Văn Cho - Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền

Về góc độ quản lý địa phương, theo tôi người nuôi gặp khó hai vấn đề. Thứ nhất, đầu vào con giống nuôi  theo chuỗi giá trị con giống được hỗ trợ nhưng với hộ nuôi gia trại thì phải chủ động, giá con giống cao. Thứ hai, đầu ra nuôi theo chuỗi giá trị được các công ty hỗ trợ, nhưng với các hộ gia trại đầu ra phải chủ động, bị các tư thương ép giá.
Về lâu dài, nuôi theo hướng truyền thống phải chọn giống, thức ăn đảm bảo. Từ đó đầu ra tương đối giữ được.

Hầu hết các hộ chăn nuôi heo đều không theo tiêu chuẩn, quy chuẩn? Vậy tiêu chuẩn, quy chuẩn của chăn nuôi heo là gì? Lý do nào khiến người nuôi không tuân theo?

Lê Văn Thiện - thienlaw

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Trong chăn nuôi có rất nhiều quy chuẩn như: kỹ thuật nuôi, chuồng trại, môi trường, con giống, loại thải con giống…

Hiện, các doanh nghiệp lớn thì tuân theo quy chuẩn nhưng riêng chăn nuôi theo quy mô hộ gia đình thì có những hạn chế. Chúng tôi đã hướng dẫn làm sao để giải quyết về vấn đề môi trường. Việc không tuân theo quy chuẩn là do phát triển tự phát. Hàng năm, chúng tôi đều rà soát, kiểm tra hướng dẫn người dân chăn nuôi theo quy chuẩn.

Là một trong những đơn vị “có tiếng” trên địa bàn tỉnh sản xuất các loại nông sản sạch. Ông đánh giá như thế nào về những khó khăn khi phát triển chăn nuôi heo chất lượng và người nông dân sẽ được lợi gì khi liên kết, bắt tay với doanh nghiệp?

Mai Hai - maihue

Tôn Thất Các - Tập đoàn Quế Lâm

Chăn nuôi hữu cơ là chăn nuôi truyền thống, ông cha ta đã làm rồi. Trong chăn nuôi, thức ăn là khâu quan trọng chiếm 70% "kết cấu" 1kg thịt làm ra. Chúng tôi đang sử dụng nhiều chế phẩm men hiệu quả trong chăn nuôi hữu cơ như dùng men công nghệ Nhật Bản. Men vi sinh có lợi sức khỏe, tăng cường đề kháng vật nuôi và không dùng chất kích thích, giá thành con heo sản xuất sẽ thấp hơn. Ví dụ HTX Phú Lương, 1kg thịt heo người nông dân sản xuất ra tính chi phí 25 nghìn đồng, công ty mua gấp đôi 50 nghìn đồng/kg, nông dân có lãi. Hiện nay chăn nuôi hữu cơ được thực hiện trên địa bàn tỉnh chưa nhiều. Sắp tới chúng tôi sẽ đầu tư ở Phong Điền. Sẽ bao tiêu đầu vào, đầu ra cho ngươi nông dân. Hiện nay chúng tôi đang tiến hành các thủ tục về đất đai.

Chế phẩm chăn nuôi hữu cơ hạn chế ô nhiễm môi trường của Tập đoàn Quế Lâm.

Có ý kiến cho rằng, nên cấm nhập khẩu để ổn định thị trường hoặc là hạn chế xuất khẩu tiểu ngạch và giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc? Giải pháp này liệu có hiệu quả? Trong khi muốn hội nhập, cạnh tranh thì giá thịt của VN còn ở mức cao (20-25% so với thế giới)? Làm sao để giải quyết bài toán khó này?

Lê Tiến Luân - letienluan1985

Phan Hùng Sơn - Phó Giám đốc Sở Công thương

Thứ nhất, chúng ta gia nhập sân chơi chung thì phải tuân thủ quy luật chung. Theo đó, chúng ta có thể áp dụng một số biện pháp để đảm bảo thị trường trong nước, song các biện pháp chỉ mang tính tình thế, thậm chí những chính sách ngắn hạn thời gian qua vẫn có những tác động trái chiều. Công tác quy hoạch đã được đê cập trong Luật Quy hoạch, nên có nhiều vấn đề sẽ được đề cập chi tiết. Cuối cùng, chúng ta phải đề ra các giải pháp căn cơ để giải quyết về thị trường cung cầu, giá cả. Đó là, doanh nghiệp cung ứng sản phẩm đầu vào của ngành nông nghiệp cần áp dụng công nghệ tiên tiến để giảm giá thành, chi phí đầu vào như: thức ăn, thú y. Tiếp đến là khâu lưu thông, cần rà soát các khâu, giảm khâu trung gian để giảm chi phí. Thứ 3, làm sao cần có công cụ để điều tiết thị trường: mở rộng thị trường bao gồm thị trường gần và các thị trường trên thế giới; mở rộng và ổn định thị trường nội địa. Công cụ khác cần thiết áp dụng là phát triển các cơ sở chế biến, phát triển các ngành đầu vào của ngành nông sản nói riêng và các sản phẩm nói chung; đẩy mạnh phát động chương trình người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Cuối cùng, chúng ta cần tăng cường khâu dự trữ, tức khâu hậu cần để có lượng vật chất dự trữ, có lực lượng đảm bảo cung cầu thực phẩm trên địa bàn. 

PGS. TS - GVCC Nguyễn Đức Hưng - Trường ĐH Nông lâm Huế

Đối với chủ trương do Thủ tướng Chính phủ đưa ra, theo tôi đó là giải pháp tình thế, bởi vì nó đi ngược xu hướng chúng ta đang làm, là con đường mở cửa. 

Theo tôi, về lâu dài, chính sách quản lý không nên đóng cửa, nhưng việc nhập vào-xuất ra cần sự kiểm soát của Nhà nước. Bắt đầu từ công tác quy hoạch, đối với ngành hàng heo, chúng ta cần dự báo đầu ra, nhu cầu của người Việt Nam. Quy hoạch không thể bỏ qua mối quan hệ quốc tế, đồng thời cần sát với thực tiễn và cần giám sát quy trình quy hoạch. Trong quy hoạch nhập sản phẩm thịt, chúng ta chắc chắn có quy hoạch, nhưng chúng ta không giám sát được quy hoạch này.

Hãy tính lâu dài hơn, bằng cách quy hoạch thực tế hơn, giám sát kỹ hơn, việc này phải làm ở tầm vĩ mô.

Liên quan đến việc giá thịt heo Việt Nam cao, gần đây chúng ta đang mở cửa, thức ăn công nghiệp chiếm tỷ trọng rất lớn. Giá sản phẩm này ở Việt Nam cao hơn khu vực 20-25%. Giá thức ăn cao, trong khi người chăn nuôi không thể mặc cả được giá bán, họ phải chấp nhận giá mà công ty quy định.

Tương tự là giá giống heo, công ty quy định giá ở từng thời điểm thì người chăn nuôi cũng phải chấp nhận mức giá đó.

Chính vì vậy, hãy xây dựng quy hoạch thực tế, sát với Việt Nam, có tính đến ảnh hưởng và cần công cụ cho quy hoạch này. Các giải pháp là cần thiết, nhưng vấn đề sẽ lặp lại nếu ta không làm tốt công tác lâu dài.

Dưới góc độ một chuyên gia, theo ông, mô hình chăn nuôi như thế nào là lý tưởng và với Thừa Thiên Huế, việc áp dụng mô hình này có thể thực hiện hay không ?

Nguyễn Thị Quyên - nguyenthiquyen

T.S Nguyễn Văn Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi & Thú y - Sở NN&PTNT

Lúc khó khăn, mô hình nào đứng vững và được thị trường chấp nhận thì đó là mô hinh tốt; mô hình nào đa dạng thì mô hình đó tồn tại. Nếu người nuôi chưa có kỹ thuật tốt thì nên hướng đến mô hình liên kết với doanh nghiệp; mô hình nông hộ, tập trung hướng dẫn, hỗ trợ sản xuất; chăn nuôi hữu cơ. Nếu chọn con giống tốt thì heo sẽ có chất lượng, tỉ lệ nạc cao, mô hình này sẽ có sức sống tốt.

PGS. TS - GVCC Nguyễn Đức Hưng - Trường ĐH Nông lâm Huế

Để chọn mô hình chăn nuôi ưu việt là câu hỏi khó nhưng không phải không làm được. Hãy phân tích đặc điểm riêng của Thừa Thiên Huế, lựa chọn mô hình mở rộng, đa dạng sản phẩm, đa dạng đối tượng nuôi, phân loại sản phẩm ra. Thứ nhất là dạng sản phẩm cao cấp; dạng thứ hai là sản xuất tại chỗ, đáp ứng nhu cầu thực sự của người dân, phù hợp với thực tiễn của chúng ta. Ở đây, chúng ta nên minh bạch để có chỉ đạo phù hợp.

Để chọn mô hình tốt, hãy tính đến tiến bộ kỹ thuật, tránh tình trạng thực hiện không đúng quy hoạch.

Tiếp đến, trong giới hạn của tỉnh, cũng cần thiết lập chuỗi giá trị, chuỗi sản phẩm. Như hiện tại, các công ty sẵn sàng bắt tay với người nông dân, thì dẫu thị trường có xảy ra biến động vẫn ít bị ảnh hưởng.

Đơn vị quản lý phải có những quy định rõ về lợi ích của người tham gia trong chuỗi sản phẩm. Khi cấp phép cho chuỗi sản phẩm này, cần phân chia lợi ích và tính đến rủi ro như thế nào. Tôi cho rằng, trong phạm vi tỉnh ta thì điều này hoàn toàn có thể làm được.

Ngoài ra, để sản phẩm trong tỉnh cạnh trạnh mạnh nhất, bên cạnh chất lượng, chúng ta cần tính toán thế nào để giá có thể giảm hơn.

Tóm lại, việc lựa chọn mô hình cụ thể cần sự chung tay của các nhà quản lý, chuyên môn và cả người nông dân.

Đối với mô hình nuôi heo thịt, hãy nuôi một tỷ lệ heo nái phù hợp để hoàn toàn chủ động con giống và điều tiết sản phẩm ra thị trường, để không bị mất giá.

Tiếp đến, cần thay đổi tư duy của người tiêu dùng, chỉ ăn thịt nóng (thịt tươi). Bây giờ nên chuyển từ ăn thịt tươi sang ăn thịt lạnh, thịt nguội. Trong lúc sản phẩm nhiều hơn, chúng ta hỗ trợ đầu ra cho người chăn nuôi bằng phương pháp đông lạnh sản phẩm, khi đưa ra thị trường sau một thời gian sẽ không bị mất giá.

Nguyễn Văn Cho - Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền

Trên địa bàn huyện, có nhiều trang trại chăn nuôi heo quy mô vừa và lớn liên kết với các doanh nghiệp để sản xuất, chủ yếu liên kết với Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam. Quá trình chăn nuôi liên kết tạo điều kiện tối ưu hóa lợi thế của các bên nhằm mang lại hiệu quả sản xuất. 

Theo đó, để thực hiện mô hình liên kết này, chủ trang trại, gia trại tự bỏ vốn và xây dựng chuồng trại theo tiêu chuẩn kỹ thuật của CPV. CPV sẽ tiến hành cung cấp giống heo chất lượng cao, thức ăn đảm bảo chất lượng, các kỹ thuật viên của công ty sẽ trực tiếp giám sát, hướng dẫn quy trình kỹ thuật chăn nuôi, phòng chống dịch bệnh và bao tiêu heo khi đạt trọng lượng xuất chuồng.

Như vậy, với mô hình liên kết này, người nuôi không còn lo ngại về con giống kém chất lượng, thức ăn chăn nuôi trôi nổi, được bao tiêu sản phẩm chăn nuôi tránh rủi ro do biến động thị trường, không còn lo ngại về vấn đề dịch bệnh, hiệu quả chăn nuôi sẽ nâng cao.

Còn lại loại hình chăn nuôi đàn nhỏ theo dạng nông hộ thì cần phải nuôi theo hướng VietGAP, nuôi theo hướng sạch thì thị trường mới chấp nhận được.

Ngoài ra, sắp tới huyện sẽ làm việc với Tập đoàn Quế Lâm, phát triển theo hướng chuỗi giá trị bán công nghiệp, truyền thống từ đầu vào lẫn đầu ra, người chăn nuôi sẽ an tâm hơn.

Phía công ty Quế Lâm có bị ảnh hưởng gì không khi giá thịt heo đang xuống?

Lam nguyen - lamnguye

Tôn Thất Các - Tập đoàn Quế Lâm

Về phía tập đoàn chúng tôi đã hơn 20 năm thành lập với thương hiệu Quế Lâm trong sản xuất kinh doanh phân bón hữu cơ vi sinh và nông nghiệp sạch, nông nghiệp an toàn và thân thiện môi trường. Thời điểm giá heo hạ đỉnh điểm, chúng tôi vẫn duy trì sản xuất ổn định, bình thường. Vẫn mổ duy trì để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ cho khách hàng ở siêu thị, một số cửa hàng nông sản sạch trong và ngoài tỉnh. Bởi, chúng tôi đi theo hướng nông nghiệp sạch, nông nghiêp hữu cơ nên ít ảnh hưởng đến thị trường chung. Hiện nay, tôi khẳng định, Quế Lâm vẫn duy trì sản xuất kinh doanh bình thường.