Nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ đăng ký nhãn hiệu tập thể đã khai thác được nhiều thị trường tiềm năng, tăng giá trị sản xuất
Mở ra nhiều cơ hội
Chia sẻ về một trong những thành quả bước đầu của việc sử dụng và khai thác TSTT đối với đặc sản địa phương, TS. Hồ Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN) dẫn chứng, khi thanh trà Huế chưa được xây dựng thương hiệu bằng hình thức đăng ký nhãn hiệu tập thể, giá bán mỗi trái thanh trà chỉ tầm dưới 10 nghìn đồng, thậm chí còn chịu cạnh tranh và "mạo danh" với sản phẩm của các vùng, miền khác. Nhưng từ khi có thương hiệu "Thanh trà Huế", đặc sản thanh trà ở các vùng như Thủy Biều, Hương Vân, Thủy Bằng, Phong Thu, Dương Hòa... có giá bán cao hơn gấp 3-4 lần, được người tiêu dùng biết đến rộng rãi, khẳng định được chất lượng, danh tiếng sản phẩm ở nhiều thị trường và vào các hệ thống siêu thị lớn.
Những hộ trồng thanh trà được trao quyền sử dụng nhãn hiệu "Thanh trà Huế" không chỉ được tập huấn, trang bị kiến thức về quyền và nghĩa vụ khi sử dụng nhãn hiệu, mà còn được bảo hộ về sản phẩm, hỗ trợ đầu ra, giá bán ổn định và tham gia kinh doanh dịch vụ du lịch trải nghiệm nhà vườn thanh trà Huế, tham gia trồng theo tiêu chuẩn VietGAP để tăng chất lượng, giá trị sản phẩm.
Không riêng thanh trà, nhiều sản phẩm đặc sản trên địa bàn tỉnh như: tôm chua, nón lá, mè xửng, zèng A Lưới, đúc đồng, sen Huế, mứt gừng... từ khi được hỗ trợ đăng ký xác lập quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) đã giúp các DN, cơ sở sản xuất thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, quảng bá sản phẩm, cải tiến mẫu mã nhãn hiệu hàng hóa, giúp tiếp cận thị trường trong nước và xuất khẩu.
UBND tỉnh đã ban hành nhiều chính sách về KHCN, trong đó có những nội dung về phát triển TSTT và đã ưu tiên đến nhóm các đặc sản địa phương, nhằm hình thành các thương hiệu đặc sản của tỉnh. Nhiều đơn vị, DN đã dịch chuyển từ mô hình sản xuất đơn lẻ sang sản xuất tập trung; chuyển đổi từ sản phẩm thô sang sản phẩm có bao bì, tem nhãn...
Thống kê, toàn tỉnh hiện có trên 380 sản phẩm được cấp văn bằng bảo hộ quyền SHTT, nổi bật như Bún bò Huế, Thanh trà Huế, Nón lá Huế, Tinh dầu tràm Huế...
Chương trình phát triển TSTT tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2021-2025 tiếp tục tạo chuyển biến nhận thức cho các cấp, ngành, đơn vị, cá nhân về tạo lập, quản lý, bảo vệ và phát triển TSTT để phục vụ triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong giai đoạn mới.
Bên cạnh đó, Sở KHCN cũng tăng cường công tác tư vấn, hướng dẫn, hỗ trợ việc xác lập, bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp của các tổ chức, cá nhân, qua đó nhằm bảo hộ quyền sáng chế, kiểu dáng công nghiệp.
Tổ liên kết sản xuất các sản phẩm bánh tráng Lựu Bảo (Hương Hồ) sử dụng bao bì, nhãn mác để từng bước tiến đến đăng ký, xác lập nhãn hiệu tập thể
Thúc đẩy các chủ thể tham gia
Theo thống kê chưa đầy đủ của Sở KHCN, đến nay, toàn tỉnh có 69 tổ chức, cơ sở, DN, HTX được cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể với các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ. Ngoài ra hiện có 6 nhãn hiệu chứng nhận, gồm: Giải thưởng Cố đô KHCN, Bún bò Huế, Thủ công mỹ nghệ Huế Crafted in Hue, Huế Festival Nghề truyền thống, Đặc sản Huế Hue Speciality Goods, Nông sản an toàn Nam Đông. Có 2 chỉ dẫn địa lý: Nón lá và Tinh dầu tràm.
Mặc dù số đơn đăng ký và chứng nhận văn bằng bảo hộ năm sau cao hơn năm trước, song theo đánh giá của Sở KHCN, đa phần DN trên địa bàn ít quan tâm đến vấn đề bảo vệ và phát triển TSTT, mà chỉ quan tâm đến phát triển sản phẩm và làm thế nào để tiêu thụ nhiều, thu lợi nhuận cao... mà quên mất SHTT, bảo vệ ý tưởng, bảo hộ thương hiệu vốn là quyền pháp lý rất quan trọng của DN, tổ chức, cá nhân khởi nghiệp.
Để đẩy mạnh phát triển TSTT, nhất là đối với các đặc sản, ngành nghề nông thôn, Sở KHCN đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định Danh mục các sản phẩm chủ lực tỉnh Thừa Thiên Huế thuộc nhóm đặc sản địa phương, làng nghề truyền thống, ngành nghề nông thôn, sản phẩm tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ giai đoạn 2022-2025 và các giải pháp hỗ trợ phát triển sản phẩm chủ lực trên địa bàn tỉnh.
Trong đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án tạo lập bảo hộ các thương hiệu, nhãn hiệu và xây dựng phát triển chỉ dẫn địa lý các sản phẩm chủ lực của tỉnh. Điển hình như các nhãn hiệu tập thể: Áo dài Huế cho sản phẩm áo dài tỉnh Thừa Thiên Huế, hương trầm Huế cho sản phẩm hương trầm Thủy Xuân, sản phẩm bánh Lựu Bảo của phường Hương Hồ (TP. Huế), cá vẩu Cầu Hai, đệm bàng Phò Trạch cho sản phẩm đệm bàng của xã Phong Bình, điêu khắc, mộc Mỹ Xuyên của xã Phong Hòa, chuối già lùn A Lưới; các nhãn hiệu chứng nhận, gồm: điểm đến du lịch "Chợ quê Cầu Ngói Thanh Toàn" xã Thủy Thanh, "Rượu vang vả Bạch Mã" cho sản phẩm rượu vang vả Phú Lộc, "Hương xưa Làng cổ Phước Tích" Phong Hòa (Phong Điền), các điểm đến du lịch huyện A Lưới và các sản phẩm trên địa bàn A Lưới...
Ngành KHCN đang tập trung xây dựng bộ chuẩn nhận diện thương hiệu và phát triển TSTT cho tổ chức, DN, HTX, cơ sở sản xuất, hộ kinh doanh khởi nghiệp hoặc DN sản xuất sản phẩm chủ lực, đặc sản, sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh, trong đó ưu tiên cho các sản phẩm đạt giải tại cuộc thi khởi nghiệp cấp quốc gia, cấp tỉnh.
Bài, ảnh: HOÀI THƯƠNG