Khoai tía là loại củ có màu sắc bắt mắt
Ông Mai Thuần, một lão nông có kinh nghiệm 30 năm trồng khoai tía cho biết: “ Khoai tía là loại củ được trồng lâu đời ở Vinh Giang, Vinh Mỹ. Cứ tháng 5 âm lịch hàng năm, người ta cắt những củ khoai tía giống thành nhiều lát cỡ 2 lóng tay (mỗi lát đều có phần vỏ) để ươm làm giống, gọi là cắt mặt khoai tía. Mặt khoai tía được để trên cát trắng, chỗ kín gió, khuất ánh sáng đến khi lên chồi (thường từ 10-15 ngày) thì sẽ mang đi trồng”.
Thời gian trồng khoai tía khá lâu, tháng 5 ươm trồng cho đến tháng 10, 11 mới có thể thu hoạch. Khoai tía được trồng thành vồng để đảm bảo không bị úng ngập và tạo thuận lợi cho củ phát triển. Để giữ vững thân khoai, người ta dùng choái (các loại cây như tre, tràm cỡ cổ tay) cắm xuống đất để khoai tía bò lên. bà con còn sáng tạo ra cách chống khoai tía bằng dây thép, dây gấc (cước)…để cây có thể chống chọi với gió, bão.
Khoai tía là loại củ thân thuộc với nông dân ở Vinh Mỹ, Vinh Giang. Cứ vào mùa là chợ Mỹ Lợi lại náo nhiệt bởi quang cảnh mua bán khoai tía. Ngoài là mặt hàng mua bán, khoai tía còn là món quà thân tình mà bà con hàng xóm mang tặng nhau hay biếu khách phương xa.
“Thời trước người ta yêu thích loại khoai tía củ to. Bây giờ loại củ vừa cỡ 1,5 kg lại được ưa chuộng, dễ tiêu thụ hơn vì vận chuyển mua bán dễ dàng. Khoai tía có hai loại là khoai tím và khoai trắng, loại khoai tía tím ngon hơn, đắt khách và củ cũng nhỏ hơn”. Bà Trương Thị Chiến, 53 tuổi, nông dân trồng khoai tía lâu năm ở Mỹ Lợi chia sẻ. bà Chiến còn cho biết thêm: “Một củ khoai tía tím ngon là củ thuôn đều, da tím sẫm, không sần sùi. Khi nấu chín thịt khoai có màu tím đậm. Muốn bảo quản khoai tía lâu người ta không bao giờ rửa vỏ củ, cứ giữ nguyên đất cát, tránh trầy xước là được”.
Chợ Mỹ Lợi là nơi tập kết khoai tía của cả vùng. Ông Nguyễn Văn Hoàng, chủ tịch Hội Nông dân xã Vinh Mỹ cho biết. “Diện tích khoai tía được trồng ở Mỹ Lợi là 4 ha, chủ yếu là giống khoai tía ruột tím. Trung bình một sào khoai tía cho 600kg củ, với giá hiện nay là 10.000 đồng/kg, mỗi ha khoai tía mang về cho bà con nông dân 120 triệu đồng, doanh thu gấp 3 lần so với trồng lúa”.
Ngoài được thị trường ưa chuộng để nấu canh, làm bánh, luộc hay hấp, khoai tía còn là nguyên liệu để chế biến món ngon nổi tiếng của Huế: chè khoai tía. Màu tím của khoai tía dung dị, đằm thắm, hương vị thơm ngon hương đồng gió nội.
Tuy là loại củ cho kinh tế cao, được thị trường ưa chuộng, song do chưa được quy hoạch nên việc canh tác của bà con nông dân chủ yếu là tự phát. Đầu ra cho sản phẩm chủ yếu là tư thương tự thu mua, bà con nông dân bán cho người quen hoặc mang ra chợ bán lẻ. “Khoai tía thật sự là một loại củ mang lại giá trị kinh tế cao tại Mỹ Lợi, hy vọng sẽ trở thành loại cây chủ lực của địa phương, giúp bà con nông dân xóa đói giảm nghèo”- ông Nguyễn Văn Hoàng khẳng định.
Bài, ảnh: Mai Huế