Thu hồi dự án nạo vét, tận thu cát không hiệu quả

Công ty 55 khơi thông luồng lạch không hiệu quả khiến tàu thuyền ngư dân ra vào cửa biển Tư Hiền gặp khó khăn

Không thực hiện đúng cam kết

Đầu tháng 10/2017, UBND tỉnh đã có văn bản số 7116, thống nhất chủ trương thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (GCNĐKĐT) và chấm dứt hoạt động của DA nạo vét thông luồng và tận thu cát nhiễm mặn tại cửa biển Tư Hiền- Tư Dung và Thuận An để xuất khẩu do Công ty 55 làm chủ đầu tư. Đồng thời, UBND tỉnh cũng yêu cầu nhà đầu tư phải hoàn tất các nghĩa vụ về tài chính và thực hiện đúng trách nhiệm liên quan đã cam kết. Trước đó, Sở KH&ĐT đã có văn bản số 2595 ngày 15/9, đề nghị UBND tỉnh thống nhất chủ trương thu hồi GCNĐKĐT của DA này.

Theo ông Hoàng Việt Trung, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT, DA nói trên được UBND tỉnh cấp GCNĐKĐT cho Công ty 55 ngày 26/4/2013 và ngày 10/7/2013, công ty được Bộ Xây dựng cho phép xuất khẩu cát nhiễm mặn tận thu từ DA nạo vét khơi thông luồng lạch tại khu vực cửa biển Từ Hiền- Tư Dung (huyện Phú Lộc) với khối lượng theo phương án ban đầu là 1.100.000m3 (trong đó tại cửa Tư Hiền là 510.000m3 và cửa Tư Dung là 600.000m3).

Sau nhiều lần không triển khai và được gia hạn, công ty này đã 2 lần tiến hành nạo vét vào năm 2014 và 2016. “Tại thời điểm này, trên thực tế, DA vẫn chưa đáp ứng mục tiêu lưu thông cho việc tàu thuyền ra vào cảng cá Tư Hiền của ngư dân. Để đảm bảo mục tiêu của DA, cuối năm 2016, UBND tỉnh cũng đã yêu cầu công ty này khẩn trương nạo vét tuyến luồng cảng Tư Hiền và giao Sở NN&PTNT chủ trì phối hợp với các cơ quan tổ chức giám sát DA”, ông Trung cho biết.

Công ty 55 khơi thông luồng lạch không hiệu quả khiến tàu thuyền ngư dân ra vào cửa biển Tư Hiền gặp khó khăn

Tuy nhiên, theo Sở NN&PTNT, thời điểm trên, tổng khối lượng Công ty 55 nạo vét tận thu cát tại cửa Tư Hiền khoảng 660.000m3, vượt so với thiết kế sơ bộ 150.000m3 và từ đó đến nay, công ty đã dừng khai thác. Khi khởi động lại DA, Công ty 55 chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định, chưa phối hợp với các cơ quan chức năng có thẩm quyền và không thực hiện thông báo cho các cơ quan chức năng của tỉnh để thực hiện giám sát theo quy định; chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, phí liên quan. Riêng tại khu vực cửa biển Tư Dung, Công ty 55 chưa tiến hành khai thác.

Ngày 17/4/2017, UBND tỉnh có thông báo kết luận liên quan đến giải pháp triển khai, tháo gỡ những vướng mắc tại DA này. Theo đó, đối với cửa biển Tư Dung không tiến hành nạo vét do cửa này bị bồi lấp hoàn toàn, không còn khả năng hành thủy. Đối với cửa biển Tư Hiền, UBND tỉnh yêu cầu Công ty 55 phải có văn bản khẳng định rõ việc tiếp tục hoàn thành mục tiêu của DA và khẩn trương khắc phục những tồn tại theo yêu cầu của Tổng Cục địa chất và Khoáng sản; thực hiện khảo sát lại hiện trạng luồng tuyến, đánh giá đầy đủ tác động môi trường, tác động bồi lắng, xói lở được Sở NN&PTNT, Sở TN&MT xác nhận. Nếu DA đảm bảo đầy đủ các điều kiện, UBND tỉnh sẽ xem xét triển khai.

“Đến nay, DA đã hết thời hạn hoạt động tại GCNĐKĐT nhưng nhà đầu tư là Công ty 55 vẫn chưa triển khai khắc phục, thực hiện theo các ý kiến chỉ đạo của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, UBND tỉnh và các sở, ngành. Do vậy, Sở KH&ĐT đề nghị UBND thống nhất chủ trương thu hồi DA này”, ông Trung khẳng định.

Nhu cầu nạo vét khẩn cấp

Như Báo Thừa Thiên Huế đã nhiều lần thông tin, DA nạo vét khơi thông luồng lạch tại khu vực cửa biển Tư Hiền- Tư Dung từ khi triển khai đến nay không phát huy được hiệu quả thông luồng, giảm tình trạng bồi lắng khiến ngư dân bức xúc, hoạt động ngư nghiệp khó khăn. Họ cho rằng, nhà đầu tư chỉ “chăm chăm” xúc cát bán mà không chú trọng nạo vét, khơi thông luồng lạch ở những điểm cần khơi thông dẫn đến cửa biển tiếp tục bồi lắng, tàu thuyền công suất lớn không thể ra vào được. Đỉnh điểm, thời điểm năm 2016, khi nhà đầu tư là Công ty 55 trở lại tận thu cát, đã có sự phản ứng, xô xát giữa ngư dân xã Vinh Hiền và người của công ty.

Cũng theo nhiều ngư dân phản ánh, từ khi việc tận thu cát, trên địa bàn đã xảy ra tình trạng sạt lở biển, đe dọa đất sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân của tình trạng trên. Ông Nguyễn Văn Lợi, Chủ tịch UBND xã Vinh Hiền cho biết, người dân rất mong muốn sau khi DA bị thu hồi, cơ quan chức năng sẽ tiến hành lựa chọn nhà đầu tư đủ năng lực, có trách nhiệm và thực hiện hiệu quả việc nạo vét thông luồng lạch tại cửa biển Tư Hiền. “Về lâu dài, cửa biển cần phải được các cơ quan chức năng nghiên cứu, đưa ra phương án xây kè phù hợp mới chỉnh trị được”, ông Lợi đề xuất.

Ông Trương Văn Đông, Giám đốc Công ty CP Cảng Thuận An,  cho biết, vì luồng lạch cạn, mớp nước chỉ 2,6m, nên chỉ tàu 1.000 tấn trở xuống mới vào cảng được; các tàu lớn hơn phải trung chuyển hàng, mất thời gian và giảm năng lực cạnh tranh của cảng.

“Cảng có nhu cầu nạo vét luồng lạch nhưng không đủ năng lực tài chính. Thời gian qua có đầu tư máy hút cát, khơi thông luồng nhưng do công suất nhỏ, chỉ nạo vét mớp nước sâu 2,5m thành 2,6m, đắp qua hai bên luồng để lưu thông tạm thời. Về lâu dài cần có DA triển khai nạo vét sâu, nghiên cứu chỉnh trị luồng lạch mới phát huy được hiệu quả”, ông Đông cho biết thêm.

Bài, ảnh: Hà Nguyên