Xin ông cho biết, tình hình giá VLXD (nhựa đường, xi măng, cát, đá xây dựng, gạch, sắt...) trên địa bàn tỉnh đầu năm 2023 như thế nào?
Qua thông tin tổng hợp công bố giá VLXD liên Sở Xây dựng - Tài chính của các tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, tình hình giá VLXD trên địa bàn tỉnh đầu năm 2023 tương đối ổn định, không có các biến động bất thường về giá VLXD. Cụ thể, nhựa đường, xi măng, cát, đá xây dựng, gạch, giá đăng công bố giá không tăng so với tháng 12/2022. Tuy nhiên, giá thép hộp mạ kẽm tăng bình quân khoảng 2,6%, giá thép xây dựng tăng bình quân khoảng 1,8% so với tháng 12/2022.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh không cấp phép mới cho mỏ cát sỏi, cát chủ yếu được nhập từ các tỉnh Quảng Trị vào, Quảng Nam ra. Dự báo thời gian tới nguồn cung khan hiếm, nhu cầu sử dụng trong các công trình tăng cao. Vậy, Sở Xây dựng đã có những biện pháp gì cho tình trạng này?
Việc cấp phép mỏ cát sỏi, thuộc chức năng quản lý của Sở TN&MT. Tuy nhiên, qua theo dõi, hiện nay trên địa bàn tỉnh đang có 1 mỏ cát, sỏi đã được cấp giấy phép khai thác tại bãi bồi Đội 4 Tân Mỹ (Phong Mỹ, Phong Điền). Hiện tại các chủ doanh nghiệp cũng đang nhập cát từ các tỉnh thành lân cận (Quảng Nam, Quảng Trị) về tập kết tại các bãi tập kết cát, sỏi đã được quy hoạch, phần nào cũng tăng nguồn cung cát xây dựng trên địa bàn toàn tỉnh.
Bên cạnh đó, từ năm 2020, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch về việc triển khai sử dụng cát nghiền trong các công trình sử dụng vốn Nhà nước do UBND tỉnh quản lý, trong đó lộ trình thực hiện giai đoạn từ năm 2020 đến 2022, sẽ chấm dứt hoàn toàn việc sử dụng cát tự nhiên làm vật liệu san lấp; không sử dụng cát tự nhiên làm vật liệu xử lý nền móng; nghiên cứu quy hoạch vùng, có kế hoạch xây dựng các nhà máy sản xuất VLXD nhân tạo đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật để có thể đáp ứng nguồn cung cấp số lượng lớn sản phẩm mà thị trường yêu cầu.
Ngoài ra, tỉnh còn khuyến khích các cơ sở khai thác và chế biến đá làm vật liệu xây dựng đầu tư bổ sung dây chuyền sản xuất cát nghiền đảm bảo tiêu chuẩn, phù hợp với công suất được cấp phép khai thác. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá, hướng dẫn, khuyến khích các nhà đầu tư và người dân tích cực sử dụng cát nghiền trong các sản phẩm xây dựng nhằm thúc đẩy thị trường tiêu thụ trên địa bàn tỉnh; nghiên cứu các biện pháp giảm các chi phí phát sinh đầu vào để giảm giá thành sản phẩm cát nghiền, tổ chức các hội thảo, hội nghị khoa học để trao đổi kinh nghiệm trong công tác sản xuất, công tác kiểm soát chất lượng cát nghiền theo công bố hợp quy quy chuẩn kỹ thuật quốc gia...
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh cũng có 2 doanh nghiệp sản xuất cát nhân tạo được xay từ đá xây dựng, gồm: HTX Xuân Long, tại bãi xay Khu vực Bắc Khe Ly (Hương Thọ, TP. Huế) và Công ty CP Đầu tư thương mại phát triển Trường Sơn, tại trạm nghiền Hương Vân (Hương Vân, Hương Trà).
Nhiều nhà thầu thi công trên địa bàn tỉnh cho rằng, liên Sở Xây dựng - Tài chính chưa công bố đơn giá VLXD kịp thời, bám sát diễn biến thị trường... dẫn đến khiến hàng loạt nhà thầu xây dựng nhận công trình với hợp đồng trọn gói hoặc hợp đồng đơn giá cố định, chịu tác động nhiều, đối diện nguy cơ “vỡ trận”, chậm tiến độ hàng loạt, không dám thi công. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
Liên Sở Xây dựng - Tài chính công bố giá VLXD hàng tháng (thời điểm công bố giá VLXD theo tháng là trước ngày 10 tháng sau) luôn đảm bảo công bố công khai, minh bạch và kịp thời giá VLXD trên website của Sở Xây dựng tại địa chỉ: https://sxd.thuathienhue.gov.vn.
Nguyên tắc công bố giá, Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính xây dựng và công bố bảng giá vật liệu để chủ đầu tư tham khảo hoặc quyết định áp dụng cho việc lập dự toán các công trình sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước, vốn Nhà nước ngoài ngân sách, khuyến khích các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn khác vận dụng, áp dụng bảng công bố giá này.
Chủng loại VLXD công bố giá là các loại VLXD được sử dụng phổ biến trên thị trường, việc thu thập thông tin, xác định giá VLXD trên địa bàn căn cứ trên cơ sở giá niêm yết do UBND các huyện, thị xã, thành phố báo cáo định kỳ và các nhà sản xuất, cung ứng, nhập khẩu có đăng ký kinh doanh hoạt động theo quy định của pháp luật và phải đáp ứng các tiêu chuẩn hiện hành về kỹ thuật, chất lượng. Đồng thời, có tham khảo giá thị trường, chưa loại trừ các khoản chiết khấu, hoa hồng, ưu đãi (nếu có) của các đơn vị sản xuất, kinh doanh. Không xem xét công bố giá đối với các loại VLXD mang tính đặc thù về chủng loại và giá cả, các loại vật liệu mang tính tự cung, tự cấp.
Nghĩa là, chủ đầu tư, đơn vị thi công hoàn toàn “tự bơi"?
Trường hợp giá VLXD trong công bố giá chưa phù hợp với giá thực tế thì chủ đầu tư có trách nhiệm tổ chức khảo sát, xác định nguồn cung cấp, giá bán buôn, cự ly vận chuyển, loại đường tại thời điểm lập dự toán một cách hợp lý nhất để xác định giá vật liệu đến chân hiện trường theo quy định.
Bảng công bố giá của liên sở chỉ là một trong những thông tin về giá để tham khảo, trường hợp các loại vật liệu không có trong công bố giá VLXD hàng tháng của liên sở thì thực hiện theo các quy định về thẩm định giá cũng như các văn bản có liên quan đến quản lý giá xây dựng công trình phù hợp theo quy định.
Riêng việc điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng phải tuân thủ các quy định pháp luật về hợp đồng xây dựng và quản lý chi phí. Hiện nay, việc điều chỉnh hợp đồng xây dựng thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư 07/2016 của Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, thông tư này chưa có nội dung quy định đối với trường hợp vật liệu tăng đột biến.
Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện nay trên địa bàn thành phố Huế xuất hiện nhiều bãi tập kết cát sỏi trái phép (khu vực An Tây, Thuận An, Thủy Xuân, Hương Phong...), với vai trò quản lý Nhà nước, Sở Xây dựng đã xử lý tình trạng này như thế nào?
Đối với quy hoạch bến, bãi tập kết cát, sỏi, năm 2019 UBND tỉnh ban hành quy định về quản lý, sử dụng các bến, bãi tập kết VLXD cát, sỏi trên địa bàn tỉnh. Theo quy định, địa điểm xây dựng bến, bãi tập kết VLXD cát, sỏi phải phù hợp với địa điểm được quy hoạch xây dựng bến, bãi tập kết VLXD cát, sỏi trên địa bàn tỉnh.
Đối với bến bãi, tập kết cát sỏi trái phép, được quy định trách nhiệm cụ thể giao UBND cấp huyện, UBND cấp xã trực tiếp theo dõi, kiểm tra tình hình hoạt động khai thác và bến bãi tập kết cát sỏi trên địa bàn quản lý; kịp thời phát hiện, báo cáo và phối hợp các cơ quan có chức năng kiểm tra, xử lý các trường hợp thực hiện không đúng theo quy định.
Như những năm trước, giá VLXD tăng, không chỉ gây khó khăn cho các chủ đầu tư, người dân có nhu cầu xây dựng và nhà thầu thi công cũng bị tác động rơi vào trạng thái thua lỗ, không dám nhận dự án, vậy năm 2023, Sở Xây dựng đã có những giải pháp gì?
Sở Xây dựng sẽ phối hợp với Sở Tài chính thường xuyên rà soát biến động giá VLXD trên địa bàn tỉnh, định kỳ hàng tháng công bố giá các loại VLXD và hàng quý công bố chỉ số giá xây dựng. Trường hợp có biến động lớn, liên sở sẽ tổ chức họp bất thường và xem xét công bố giá để đảm bảo giá công bố cơ bản phù hợp với thị trường.
Tham mưu UBND tỉnh đề xuất với Bộ Xây dựng xem xét, ban hành các chính sách để ổn định thị trường VLXD nói chung; về cơ chế chính sách pháp luật và tổ chức thực hiện để việc công bố giá được hoàn thiện hơn...
Đồng thời, đề xuất Bộ Xây dựng nghiên cứu sửa đổi các quy định về hợp đồng xây dựng, điều kiện áp dụng đối với từng loại hợp đồng, phương pháp điều chỉnh giá hợp đồng đối với hợp đồng trọn gói và đơn giá cố định trong trường hợp xuất hiện yếu tố giá tăng đột biến để triển khai thực hiện.
Xin cảm ơn ông!