Hơn 20 năm đổi mới, trong sự phát triển chung của đất nước, ngành y tế đã được Đảng và Nhà nước quan tâm đầu tư cả về cơ sở vật chất, cả về nguồn nhân lực y tế, hình thành một mạng lưới y tế về tận thôn, bản xa xôi hẻo lánh. Công tác khám, chữa bệnh ngày càng được cải thiện, tình hình dịch bệnh phát sinh được phòng ngừa, dập tắt kịp thời từ tuyến dưới.
Những năm gần đây, trước xu hướng xã hội hóa ngành y tế, dù có nhiều nỗ lực xây dựng ngành y tế vững mạnh nhưng trong thực tế nhiều vấn đề đặt ra khiến nhân dân mất niềm tin khi đi khám, chữa bệnh ở các cơ sở y tế. Mất niềm tin là do ngày càng có nhiều biểu hiện đáng lên án của một bộ phận cán bộ trong ngành y tế khi tiếp xúc, khám, chữa bệnh cho người bệnh. Tha hóa, vô trách nhiệm, tiêu cực, nhũng nhiễu là những biểu hiện được người dân ca thán về đội ngũ cán bộ y tế ở nhiều cơ sở chữa bệnh.
Vấn đề đang nóng hiện nay là nhân dân khi ốm đau chưa tin tưởng vào các cơ sở khám, chữa bệnh ở tuyến dưới. Từ đó, tình trạng khám và chữa bệnh vượt tuyến diễn ra làm cho các bệnh viện có uy tín, các bệnh viện tuyến trên quá tải. Thường, khi tình trạng quá tải bệnh nhân ở các bệnh viện tuyến trên sẽ gây tác động dây chuyền: y, bác sĩ làm việc quá sức, bệnh nhân thiếu giường nằm, người chăm sóc đông thêm ở các cơ sở khám, chữa bệnh. Và, tiêu cực có điều kiện phát sinh.
Thực tế ấy cho thấy cần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh ở các tuyến, tùy theo tình hình bệnh tật, làm sao để cho người dân hiểu và tin vào các cơ sở khám, chữa bệnh. Một trong những biện pháp được ngành y tế đề ra là luân chuyển cán bộ y tế tuyến trên về hỗ trợ cho tuyến dưới. Đề án này được triển khai thực hiện trong nhiều năm qua, đem lại những kết quả đáng phấn khởi. Trước hết là nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh của bệnh viện tuyến dưới. Thứ hai là giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Thứ ba là chuyển giao kỹ thuật và đào tạo cán bộ tại chỗ, nâng cao tay nghề cho cán bộ y tế tuyến dưới.
Các bác sĩ chuyên khoa có tay nghề ở tuyến trên khi về trực tiếp khám, chữa bệnh cho người bệnh, thực hiện nhiều ca phẫu thuật, kịp thời cứu sống hằng trăm người mắc bệnh hiểm nghèo. Cũng từ việc cùng tuyến dưới khám, điều trị cho người bệnh đã giúp nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật tay nghề cho cán bộ y tế tuyến dưới, góp phần tạo uy tín cho các cơ sở khám chữa bệnh ở địa phương, cơ sở.
Cơ chế luân chuyển này nếu được triển khai định kỳ, thường xuyên, có cơ chế, chính sách hợp lý thì các bệnh viện tuyến dưới chủ động phối hợp chặt chẽ với các bệnh viện tuyến trên trong việc khảo sát, bố trí cán bộ, bố trí nơi ăn ở cho cán bộ y tế tuyến trên khi thực hiện luân chuyển cán bộ y tế theo Đề án 1816 của Bộ Y tế.
Rõ ràng, đội ngũ cán bộ y tế ở tuyến dưới đang hẫng hụt nhiều thứ. Ở tuyến dưới, cán bộ y tế làm việc trong điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị y tế còn thiếu thốn, công tác chuyên môn không có điều kiện cập nhật, thiếu nhiều về phương tiện trong hoạt động chuyên môn... Làm việc trong điều kiện như vậy cộng thêm y đức kém, nếu không nói là sa sút phẩm chất của người cán bộ, tất yếu sự cố trong khám và điều trị sẽ diễn ra?
Mới đây, khi báo chí lên án về sự tắc trách của Trung tâm Y tế TP Huế, dư luận đặt câu hỏi rằng đây là trường hợp do tuyến dưới cố giữ bệnh nhân để điều trị hay do vô trách nhiệm, trình độ chuyên môn kém, vô cảm trước tình hình bệnh tật của người dân để xảy ra sự cố đáng tiếc như vừa qua?
Trong khi chưa có một cơ chế, chính sách thỏa đáng cho cán bộ y tế có trình độ, uy tín nghề nghiệp cao về cơ sở thì việc thực hiện luân chuyển cán bộ y tế tuyến trên về hỗ trợ cho tuyến dưới là việc làm cần thiết, có kế hoạch cụ thể. Làm được như vậy sẽ có thêm môi trường đào tạo chuyên môn cho cán bộ y tế tuyến dưới. Mặt nào đó còn trau dồi y đức cho đội ngũ cán bộ y tế tuyến dưới. Điều dễ hiểu và dễ nhận ra là đa số cán bộ y tế có trình độ chuyên môn giỏi thường là những cán bộ có y đức cao. Cán bộ y tế tuyến trên về hỗ trợ tuyến dưới, họ đóng vai người thầy, thể hiện năng lực chuyên môn, thể hiện uy tín và danh dự nghề nghiệp sau những chuyến luân chuyển công tác. Họ mong muốn để lại niềm tin cho cơ sở và cho người bệnh.