Tròn 70 năm trước, khoảng hai tháng sau khi các đoàn quân chiến thắng từ Việt Bắc tiến về tiếp quản Thủ đô, từ một vùng quê Khu Bốn, tôi cũng “tiến vào” Hà Nội. Bảy thập kỷ đã qua, nhưng tôi vẫn chưa quên cảm giác cậu bé nhà quê ngơ ngác trên những đường phố Hà Nội phồn hoa với tiếng chuông tàu điện leng keng, tiếng rao “phá xa” (lạc rang) của mấy lão Hoa kiều bụng bự...

Tôi ngồi cà phê trên đường Trần Hưng Đạo, ngắm nhìn chợ Đông Ba tấp nập và dòng xe cộ ngược xuôi, chợt thấy vang vang một tiếng rao là lạ: “Xôi bánh dày đây!”. Tôi hơi ngờ ngợ, mở cửa bước ra thì thấy một dì khoác chiếc áo sơ mi trắng cũ, đầu đội nón lá với chiếc mẹt bên hông. Đó là người phụ nữ bán dạo món xôi bánh dày.

Ai mài dao, mài kéo không... Từng tiếng rao chậm rãi, nhịp ngắt quãng phát ra từ cái loa trên chiếc xe máy cũ của chú mài dao kéo dạo đúng giờ tan tầm như kéo nhịp sống của thành phố chầm chậm lại, làm dịu bớt đi sự đông đúc, ồn ã.

Một tiếng rao thoảng qua vừa gần vừa xa, vừa mộng vừa thực.

Đêm đã về khuya, vẳng nghe có tiếng rao “Ai ăn trứng lộn, trứng ngang không?’’ Đó là tiếng rao của một người phụ nữ, như gần lại như xa.