Về mà coi chứ không thôi tui dọn sạch để trồng cà tím bây chừ. Mệ nói dọa thế thôi, vì biết tôi mong chờ từng ngày góc vườn ấy được phủ xanh cho đỡ lạc điệu với khu vườn. Và mệ cũng thích cỏ mọc lên xanh lắm chứ, chỉ là đang mong có người về thăm nên nói giỡn thế thôi. Giọng mệ cười cũng hiền như cỏ, khi tôi nói liên hồi con không về mô, con không về mô. Con đợi khi mô cà tím được ăn trái con mới về.
Tôi chạy xe về vườn mệ, lòng chộn rộn như một đứa học trò giờ tan lớp, ba chân bốn cẳng chạy về nhà để xem tấm áo mới mà sáng nay mẹ hứa sẽ đi chợ huyện mua cho. Đó là vạt đất vốn được san phẳng từ gò đống sau nhà, chưa biết trồng cây gì nên mệ cứ để đó. Nghĩ hoài, vườn mệ cây gì cũng đủ cả rồi, mà có khi rậm rạp quá vừa lắm muỗi lại vừa u tối. Mệ quyết định để không, cho cỏ mọc tự nhiên, lấy chỗ chiều chiều trải chiếu ăn trầu hút thuốc. Mệ bảo, ít loài thực vật nào có sức sống kỳ lạ như cỏ. Nó có thể mọc ở những nơi cằn cỗi nhất hoặc cả những khu đồi đã bị bom đạn cày xới. Bẵng đi một thời gian, qua mấy tháng giêng hai ẩm đất nồng nàn, cỏ mọc lún phún rồi xanh rì trên mặt đất. Vườn như được trẻ ra, và có lẽ nó không hiểu được cảm giác lâng lâng lạ kỳ của mệ khi nhìn thấy đám cỏ non đã mọc sau nhà.
Vừa dựng xe trước cửa, đã nghe thấy hương chè xanh mới hãm nước sôi, phả một làn khói mỏng từ chiếc ấm tích trên bàn. Mệ đang ở ngoài vườn, xếp những viên gạch vỡ để làm hàng rào chắn bạt cỏ với mấy khóm hồng bụi đang ra hoa đỏ rực. Trước mặt tôi là đám cỏ mới mọc đây, xanh non ngơ ngác và chưa hề mảy may bị động chạm bởi một bước chân nào. Tôi nhớ lại những ngày niên thiếu khi cùng đám trẻ làng thả trâu trên những bãi cỏ rộng lớn rồi cùng nhau chơi chọi cỏ gà. Dẫu đám cỏ vườn này không thuộc về đồng bãi ấu thơ nhưng vẫn gợi về cảm giác thân thiện. Bây giờ, tiết trời đã hè, những tia nắng chiếu xuống đám cỏ như một hoà sắc rộn ràng óng ả, xoá tan không khí tĩnh lặng của mái nhà ngói liệt đã gần trăm năm tuổi.
Đêm, được ở lại trong căn nhà rường xưa, nghe hương sứ dậy mùi, tiếng dế kêu rì rầm trong lòng đất, hình dung đám cỏ bật rễ sinh sôi, thấy giấc ngủ yên lành tròn vo mà lâu rồi mới có được. Tiếng chim lích chích sau vườn, mệ đã vấn xong đầu tóc và chuẩn bị đun nước pha trà. Ban mai vừa đến, vệt nắng mấp mé ngọn cây báo hiệu một ngày nắng nóng bỏng da.
Mắt nhắm mắt mở ra vườn, cốt để nhặt bông sứ rụng mang vào cho mệ nhưng rút cuộc lại bị đám cỏ mới mọc thu hút. Những giọt sương còn đọng trên ngọn cỏ, một màu xanh rất xanh trải dài khoảng không gian, trong lành yên ả. Nắng ngày mới tinh khôi chiếu xuống bãi cỏ còn lẫn trong sương, cảm giác như đang được xem một bức tranh màu nước về đồng cỏ ban mai. Nếu nắng mùa hạ rực rỡ cháy bỏng nhất trong năm thì cỏ mùa hạ cũng xanh non mỡ màng nhất trong bốn mùa. Đây lại là lứa cỏ thứ nhất, được mọc lên từ lớp đất mùn sâu và mềm nên mọi mầm chồi đều tràn trề căng mọng.
NGUYÊN HƯƠNG