Hướng dẫn viên trong Đại Nội giới thiệu với du khách về Hoàng cung Huế
Hiện, đội ngũ trực tiếp làm nhiệm vụ hướng dẫn – thuyết minh phục vụ khách tham quan tại điểm đến do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức có 58 người. Nhiều nhất là hướng dẫn – thuyết minh viên có trình độ ngoại ngữ tiếng Anh (30 người), còn lại tiếng Pháp 5 người, tiếng Trung 5 người, tiếng Nga 4 người và tiếng Nhật 2 người. Mặc dù doanh thu năm sau luôn cao hơn năm trước, nhưng nếu so sánh lượng khách mà bộ phận đã phục vụ (500 ngàn lượt/năm) với tổng lượng khách tham quan di tích Huế hàng năm (2,9 triệu lượt khách/năm) thì bộ phận hướng dẫn - thuyết minh mới chỉ phục vụ được 17,25% lượng khách tham quan. Một trong những nguyên nhân khiến chỉ số khách được phục vụ đạt mức khiêm tốn là do hạn chế số lượng hướng dẫn viên tại chỗ của điểm đến, nhất là hướng dẫn viên ngoại ngữ. Khi dịch vụ thuyết minh tự động được đưa vào ứng dụng tại khu di sản Huế, vấn đề trên có nhiều cơ hội được giải quyết.
Nhiều điểm tham quan trong nước triển khai ứng dụng công nghệ hỗ trợ việc thuyết minh tự động. Ở Hà Nội có Khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam và ở TP. Hồ Chí Minh có Dinh Độc Lập. Dịch vụ này được đánh giá cao ở khả năng giải quyết, bổ sung cho công tác truyền thông, thuyết minh truyền thống, đồng thời đảm bảo việc quản lý, khai thác, vận hành chất lượng hơn. Ở khu di sản Huế, dự kiến dịch vụ thuyết minh tự động được triển khai tại 5 điểm tham quan, gồm: Đại Nội, Minh Mạng, lăng vua Tự Đức, lăng vua Khải Định và chùa Thiên Mụ. Dịch vụ này hoạt động hoàn toàn không xung đột và ảnh hưởng đến mô hình hướng dẫn – thuyết minh truyền thống đang được tổ chức tại Quần thể Di tích Cố đô Huế.
Theo ông Hoàng Văn Triều, Giám đốc Trung tâm Phát triển dịch vụ di tích Huế (thuộc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế), đến nay, nội dung thuyết minh tại các điểm để sử dụng cho hệ thống này đã được xây dựng, đảm bảo tính chính xác về giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc điểm đến và được thông qua bởi Hội đồng Khoa học Nghệ thuật của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế. Ngoài tiếng Việt, những nội dung thuyết minh được chuyển dịch ra 11 ngôn ngữ khác, gồm: Anh, Pháp, Trung, Nhật, Hàn, Thái, Đức, Tây Ban Nha, Nga, Ý và Bồ Đào Nha. Dịch vụ rất phù hợp để đáp ứng được nhu cầu đa dạng của du khách, nhất là những khách quốc tế đi lẻ và khách sử dụng ngôn ngữ hiếm mà lực lượng hướng dẫn – thuyết minh tại điểm chưa đáp ứng được.
Nguồn lực đầu tư triển khai dịch vụ thuyết minh tự động phục vụ du khách tại Quần thể Di tích Cố đô Huế được hoàn toàn xã hội hóa. Với 5 điểm tham quan dự kiến triển khai, mức kinh phí đầu tư ban đầu khoảng 17 tỷ đồng. Không như các hoạt động khác, dịch vụ thuyết minh tự động không xây dựng thêm bất kỳ nhà dịch vụ hay ki ốt trong khu di sản. Những thiết bị liên quan sẽ được kết hợp bố trí tại các quầy bán vé tham quan. Dự kiến, tại Đại Nội, gói thuyết minh tự động có thời lượng từ 150-180 phút, chùa Thiên Mụ 40 phút, các điểm còn lại như lăng vua Khải Định, lăng vua Tự Đức và lăng vua Minh Mạng dài 60 phút. Riêng Đại Nội do có diện tích rộng và nhiều công trình kiến trúc nên Vietsoftpro sẽ có ba gói thuyết minh tự động dành riêng. Theo đó, khách vào Đại Nội cả ngày, khách vào một buổi hay khách chỉ có một thời gian ngắn cho khu di sản này, đều có thể chọn lựa gói thuyết minh tự động phù hợp.
Cuối tháng 5/2019 là thời điểm sẽ đưa ứng dụng thuyết minh tự động vào triển khai tại khu di sản Huế, trước mắt thí điểm tại Đại Nội và lăng vua Tự Đức. Thông tin này đã được ông Hoàng Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty CP Giải pháp phần mềm chuyên nghiệp Việt (Vietsoftpro) - đơn vị thực hiện dự án, xác nhận.
Vietsoftpro đang hoàn thiện các bước cuối cùng để đảm bảo dự án được triển khai đúng tiến độ. “Quần thể Di tích Cố đô Huế là khu di sản mang nhiều giá trị lịch sử văn hóa, cả vật thể và phi vật thể. Do vậy, thuyết minh tự động yêu cầu cô đọng, ngắn gọn, khoa học nhưng phải lột tả được những giá trị đó. Trong những dự án thuyết minh tự động do Vietsoftpro triển khai từ trước đến nay, dự án ở khu di sản Huế được chúng tôi thực hiện công phu và dồn nhiều tâm huyết nhất”, ông Hoàng Quốc Việt nói thêm.
ĐỒNG VĂN