Hay tin Huế có chủ trương xây dựng “chợ đêm Đông Ba”, tôi ngạc nhiên. Nhớ mấy chục năm trước tôi ở Dạ Lê lên phố học, trường nằm ở miệt Chi Lăng, cuối tuần về thăm nhà. Buổi sáng mạ bảo dậy sớm đi xe lam với mấy mệ buôn chợ Đông Ba trong xóm, họ đi chuyến xe đầu, lúc gà mới gáy. Tôi đã nhiều lần đi xe chuyến xe gà mới gáy kia, đến chợ tầm 3 - 4 giờ sáng đã thấy người buôn kẻ bán tấp nập. Cứ nghĩ, đó là chợ đêm chứ còn nơi mô nữa.
Thật ra, Huế cũng có một chợ đêm đúng nghĩa - chợ đầu mối Phú Hậu, hoạt động từ 12 giờ tối hôm trước đến 7 giờ sáng hôm sau. Người xưa bảo, muốn tìm hiểu đời sống, văn hóa và tập tục của một vùng đất cứ đến… chợ. Thì đây, chợ Phú Hậu được mệnh danh là chợ đầu mối này, được xem là nơi tập trung tất cả các mặt hàng nông sản, thực phẩm cung cấp cho toàn thành phố Huế.
Tôi đọc đề án về “chợ đêm Đông Ba”. Điều cảm nhận, khác với chợ đêm đầu mối truyền thống Phú Hậu, bên cạnh hoạt động mậu dịch buôn bán, chợ đêm Đông Ba được hình thành để dành cho du khách đi dạo, tham quan, mua sắm và thưởng thức những món ăn đường phố. Do vậy, cùng với hình thành chợ đêm Đông Ba, thành phố tập trung chỉnh trang không gian đôi bờ sông Hương, góp phần tạo nên điểm nhấn du lịch - giải trí - văn hóa về đêm cho Huế.
Bangkok là thành phố du lịch nổi tiếng của Thái Lan. Hàng chục khu chợ đêm nơi đây luôn được xem là những “đặc sản” hấp dẫn khách du lịch khi tới xứ Chùa Vàng. Đều là những chợ nhưng mỗi chợ lại có những mặt hàng và những nét đặc trưng riêng. Tôi đã có dịp ghé lại chợ đêm Khao San nổi tiếng, nơi tập trung rất nhiều thú ăn chơi khác nhau và như anh bạn người bản xứ cùng đi giới thiệu, ở đó ta có thể tìm thấy tất tần tật những gì đặc trưng của văn hóa Thái Lan.
Còn lên Đà Lạt, tôi có dịp đi chợ đêm Âm Phủ, được nhắc tới như một vẻ đẹp về đêm của thành phố mộng mơ và được bình chọn là một trong số 10 chợ đêm hấp dẫn nhất nước. Tên gọi “Âm Phủ” xuất hiện từ hồi đèn đường còn chưa có. Nhiều du khách ghé chợ để mua áo len, áo khoác, khăn len… giá rẻ. Chợ còn có khu ẩm thực sôi động, với các món ăn bình dân. Về đêm, giữa thời tiết lành lạnh của thành phố sương mù, khu chợ này là thiên đường của những món nướng ngon tuyệt.
Chợ đêm hay chợ đêm Âm Phủ là tên gọi chợ Đà Lạt nổi tiếng vào buổi tối. Đó được xem là nét tương đồng tuyệt vời với chợ đêm Đông Ba sẽ được hình thành. Cũng như chợ đêm Âm Phủ ở Đà Lạt, nhiều người đã bày tỏ mong muốn được tìm thấy sản phẩm có con dấu nhận diện sản phẩm thủ công mỹ nghệ Huế để ít ra, đó cũng là “con dấu mang về nhà” sau khi đến Huế. Xưa nơi gầm cầu Gia Hội có “gà nướng ông Ớt”, đặc sản ẩm thực ấy cần xuất hiện ở chợ đêm Đông Ba. Và, du khách từ bờ nam sông Hương có thể từ bến Tòa Khâm để đi đò ngang sang chợ đêm Đông Ba, một ý tưởng tuyệt vời!
ĐAN DUY