Buổi sáng cuối tuần, dọn dẹp lại tủ sách lâu ngày nên khá bừa bộn, tôi tình cờ phát hiện một cuốn sách cũ kỹ nằm trong góc tủ. Đó là tập tiểu thuyết “Hòn đất” của nhà văn Anh Đức. Nội dung cuốn sách một thời được đưa vào giảng dạy ở trường học này nhiều người đã rõ. Thế nhưng, sẽ rất ngạc nhiên khi biết rằng cuốn sách là món quà cưới của chị họ tôi.
Dạo ấy, sau ngày quê hương mới giải phóng, kinh tế khó khăn, nhiều thứ đắt đỏ nên các đám cưới thường được tổ chức đơn giản, không tiệc tùng linh đình như bây chừ mà thay vào đó là một liên hoan nhỏ với các thứ bánh kẹo và trà thuốc. Còn quà cưới không phải là chiếc phong bì gọn nhẹ mà là các thứ quà tặng xoong, phích, thau chậu… và đặc biệt có cả sách như trường hợp đám cưới của chị tôi.
Huế tự hào là nơi lưu giữ "kho báu" các loại sách quý. Ngoài hệ thống thư viện Nhà nước, nhiều tủ sách gia đình được xem là “kho báu” với rất nhiều đầu sách chuyên đề vô cùng giá trị. Những tủ sách này được những người yêu sách gìn giữ đến ngày hôm nay và xem đó như bảo vật của gia đình. Không thể không nhắc đến tủ sách của gia đình thầy giáo Nguyễn Hữu Châu Phan với hơn 10.000 cuốn được gây dựng từ thời cụ thân sinh là kỹ sư Nguyễn Hữu Đính. Nhiều ngôi chùa, tu viện trên địa bàn Huế cũng đang sở hữu nhiều tủ sách với các kho sách quý chuyên về tôn giáo.
Vậy nên đầu năm 2021 này, khi cùng với “Mai vàng trước ngõ”, “Kinh đô áo dài”… “Tủ sách Huế” được gấp rút triển khai, là dân “nghiện” sách, tôi đặc biệt mê đến dự án liên quan tới kho báu này của Huế. Ông Phan Ngọc Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, khi xây dựng “Tủ sách Huế”, tỉnh hướng tới ba mục tiêu cụ thể: Thứ nhất, giới thiệu về Huế thông qua các tác phẩm, đầu sách độc, lạ, có giá trị được sưu tầm, phục dựng. Thứ hai, khích lệ văn hóa đọc đang dần mai một, hướng tới xây dựng một xã hội đọc sách. Cuối cùng, xây dựng bộ quà tặng mang ý nghĩa nhân văn của người Huế dành cho du khách đến Huế”. Tôi tâm đắc và thích nhất cái ý tưởng lấy sách làm quà tặng.
Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã trao logo Tủ sách Huế cho đại diện quản lý Tủ sách Huế
Tôi có ông bạn già nguyên là giám đốc một công ty in ấn một thời có tiếng ở đất Cố đô này. Chuyện trò, thỉnh thoảng tôi nghe ông kể khi nhận in những bộ sách đẹp, có giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt liên quan tới Huế, công ty ông thường dùng một số làm quà biếu lãnh đạo, đối tác và bạn bè tâm giao. Kinh phí không nhiều nhưng rất hiệu quả khi người nhận quà sách tỏ ra rất trân trọng. Những bộ sách quý của công ty ông sau đó được trưng bày ở nhiều tủ sách và cả phòng khách của nhiều cơ quan, gia đình. Ông bạn rất tâm huyết về món quà tặng sáng tạo này, xem đó không chỉ là cách quảng bá đơn vị mà còn là sự kết nối mang đầy tính nhân văn.
Tôi đã nhớ về món quà sách cưới của bà chị hơn 40 năm trước và cả món quà sách của ông bạn già khi hay tin tỉnh Thừa Thiên Huế xây dựng tủ sách Huế hướng đến mục tiêu làm quà tặng. Còn phải chờ xem món quà tặng ấy sẽ ra mắt như thế nào nhưng tôi tin chắc rằng, đó là cách ứng xử có nhiều tính toán khôn ngoan và đặc biệt mang tính văn hóa nhân văn, cần được cổ súy.
ĐAN DUY