Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các thiết bị kỹ thuật số hiện đại như smartphone, máy tính bảng và laptop được sử dụng phổ biến trong công việc, học tập, giải trí,…
Theo thống kê của Mỹ, năm 2012 có 35% số lượng người trưởng thành sử dụng smartphone, sau 4 năm, con số này đã tăng lên 65% (2016). Số lượng người sử dụng các thiết bị smartphone ngày càng gia tăng cùng với thời lượng sử dụng trong một ngày.
Tuy nhiên, ThS BS. Nguyễn Đức Thành, khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, hiện nay ngày càng đông người bệnh đến khám tại Bệnh viện với các triệu chứng đau mỏi ở vùng cổ bàn tay, các ngón tay có thể kèm theo đau mỏi vùng vai, cột sống cổ, thắt lưng,.. Nguyên nhân do người bệnh sử dụng smartphone thường xuyên.
Lý giải điều này, BS. Nguyễn Đức Thành cho biết, gần đây, bác sĩ đã tiếp nhận hai trường hợp người bệnh, cụ thể là: Nữ nhân viên văn phòng, 27 tuổi, ở quận 7, TPHCM, hay sử dụng smartphone bàn phím ảo hằng ngày cho công việc và giải trí. Nam doanh nhân, 35 tuổi, ở quận 1, TPHCM, thường xuyên sử dụng điện thoại smartphone có bàn phím cứng.
Triệu chứng: Mấy tháng gần đây, người bệnh có biểu hiện ở ngón tay cái bàn tay phải bị đau nhiều, và khi gấp duỗi nghe âm thanh kêu “lật bật” ở khớp cuối của ngón tay.
Khi lấy tay sờ vào cảm thấy rất đau, và đặc biệt có những lúc gấp ngón tay đột ngột bị “mắc kẹt” luôn, không duỗi tay ra được nữa. Khi đó, người bệnh phải dùng tay bên kia kéo thật mạnh ngón tay mới duỗi thẳng lại được. Người bệnh thường xuyên cảm thấy đau và thỉnh thoảng lại bị mắc kẹt như thế.
Đồng thời, gần đây, người bệnh lại có cảm giác tê hai bàn tay đặc biệt là bàn tay phải, tay trái cũng tê nhưng ít hơn. Cảm giác tê thường xuất hiện khi người bệnh làm việc, đánh máy hoặc cầm điện thoại lâu và ngay cả về ban đêm khi ngủ, người bệnh cũng cảm thấy tê tay
Dấu hiệu của bệnh cơ xương khớp liên quan smartphone
BS. Nguyễn Đức Thành: Điện thoại thông minh có 2 loại: một là loại dùng bàn phím cứng vật lý, hai là loại có bàn phím ảo. Đối với các loại điện thoại này, lực bấm lớn gây tác động trực tiếp lên đầu ngón tay nhiều. Tác hại gây ra của việc sử dụng smartphone thường xuyên ngày càng phổ biến hơn và không ai để ý đến chuyện này.
Trên thực tế lâm sàng, các trường hợp này, các bác sĩ gặp ở phòng khám ngày một nhiều, chủ yếu là người làm việc văn phòng, ngoài việc sử dụng máy tính người ta dùng điện thoại rất nhiều cho công việc và giải trí và gây ra những biểu hiện bệnh chủ yếu là đau ở bàn tay, các loại bệnh ở trên bàn tay, ngoài ra còn ảnh hưởng trên cột sống như cột sống cổ, cột sống thắt lưng hoặc vai.
Ảnh hưởng chủ yếu do sử dụng lâu dài với tư thế cố định, không thay đổi nên có sự tác động quá lớn lên dây chằng, gân cơ vùng xương cổ, vai và vùng thắt lưng, cũng như các dây chằng, gân cơ ở vùng cổ tay, bàn tay.
Cụ thể như bệnh về ngón tay cái ở người thường xuyên sử dụng điện thoại có bàn phím cứng. Ngoài ra những bàn phím ảo của những loại điện thoại khác cũng có những triệu chứng vậy.
Biểu hiện bệnh lý thứ nhất là cảm giác đau nhức ở phần gốc ngón tay, khi người bệnh cử động nhiều cảm thấy bị mắc kẹt, không duỗi ra được (ngón tay cò súng); các ngón tay đều có thể bị nhưng thường gặp nhất là ở ngón tay cái. Trường hợp nhẹ có thể điều trị bằng thuốc, trong trường hợp nặng phải phẫu thuật để giải phóng, làm rộng bao gân.
Bệnh lý thứ hai là đau ở vùng cổ tay do tư thế sử dụng smartphone cổ tay thường gấp và xoay vào trong quá mức gây kích thích viêm bao gân vùng gân cổ tay, lâu dần bao gân bị hẹp lại gây ra đau và hạn chế vận động. Đây cũng là bệnh làm cho người bệnh đi khám rất nhiều, trường hợp nặng phải phẫu thuật.
Bệnh lý thường gặp thứ ba là hội chứng ống cổ tay do sử dụng nhiều và tư thế cổ tay hay gấp quá nhiều, gây ra chèn ép dây thần kinh giữa ở cổ tay. Những người dùng smartphone nhiều sẽ kích thích gân bị viêm, bao gân dày lên và chèn ép và dây thần kinh giữa tạo ra hội chứng ống cổ tay, gây cảm giác châm chích, tê tay như kiến bò, làm việc rất khó khăn, nhiều khi phải ngưng lại không thể làm nữa. Bệnh này có thể gây hậu quả như yếu các ngón tay và di chứng nguy hiểm như teo cơ của các ngón tay. Những trường hợp nặng cần phải phẫu thuật. Ngoài ra, có những người bệnh có những biểu hiện đau ở các khớp nhỏ của bàn tay do sử dụng quá nhiều gây viêm các dây chằng của các khớp nhỏ bàn tay gây đau nhức kéo dài.
Di chứng
BS. Nguyễn Đức Thành nêu rõ: Đối với các bệnh lý gân, cơ thường ít để lại di chứng nhưng làm cho người bệnh đau đớn kéo dài, ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống.
Đối với những bệnh liên quan đến thần kinh với các biểu hiện đau, tê, chèn ép thần kinh, nếu điều trị không kịp thời sẽ để lại di chứng lâu dài hoặc vĩnh viễn, vì khi đó dây thần kinh chèn ép lâu ngày, gây thoái hóa nặng.
Chính vì vậy, việc phát hiện kịp thời và điều trị phù hợp rất quan trọng đối với các bệnh lý ở vùng bàn tay liên quan đến thần kinh.
Cách phòng bệnh và điều trị
BS Thành khuyên: Nếu người dùng hiểu biết và điều trị kịp thời bệnh sẽ giảm đi, những triệu chứng sẽ mất đi và không cần điều trị bằng thuốc và không phải phẫu thuật.
Còn với những người không để ý, vẫn lạm dụng, nghiện smartphone thì biểu hiện bệnh sẽ rất nặng và kéo dài. Trên thế giới gọi là những tổn thương do những dụng cụ thông minh, là do những ảnh hưởng cử động lặp đi lặp lại nhiều lần và những tổn thương do sức căng gây áp lực lớn một cách liên tục lên các khối cơ bàn tay, cổ tay, cột sống lưng khi ngồi lâu, làm việc quá tải.
Để phòng bệnh và điều trị, người dùng phải giảm tổng thời gian dùng smartphone trong một ngày, và tăng khoảng cách thời gian giữa những lần sử dụng (khoảng 15 - 30 phút cần phải thay đổi tư thế, nghỉ giảo lao và vận động để giảm sức căng).
Theo nghiên cứu cho thấy nếu dùng smartphone một tay sẽ gây áp lực, sức ép của dây chằng nhiều hơn dùng hai tay.
Người dùng có thể phân phối lực cầm, bấm điện thoại lên cả hai tay hoặc đặt điện thoại lên mặt phẳng như bàn hoặc đùi, làm giảm áp lực lên gân cơ, dây chằng của bàn tay. Bên cạnh đó, người dùng nên tập những bài thể dục chuyên biệt cho bàn tay dưới sự tư vấn và hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa xương khớp hoặc vật lý trị liệu.
Những bài tập này giúp làm khỏe các gân cơ, dây chằng và cũng có tác dụng phòng bệnh. Khi có biểu hiện tê nhức bàn tay, có cảm giác kiến bò, người dùng phải đi khám bác sĩ chuyên khoa để phát hiện kịp thời những bệnh hay gặp ở người sử dụng smartphone thường xuyên như ngón tay cò súng, viêm bao gân vùng cổ tay và hội chứng ống cổ tay để can thiệp kịp thời, tránh những di chứng có thể xảy ra.
Theo VOV