Nếu được thường xuyên giáo dục, uốn nắn, trẻ sẽ trở thành người có ích (ảnh minh họa). Ảnh: L.Đ
Còn nhớ buổi chào cờ sáng thứ 2 (18/11) ở Trường THPT chuyên Quốc Học Huế, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đến tham dự, tặng hoa chúc mừng nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam; cùng với đó là món quà dành tặng cho thầy và trò đó là một buổi nói chuyện chuyên đề giáo dục kỹ năng sống “Lòng biết ơn cha mẹ, thầy cô” do cố vấn cấp cao Nguyễn Thành Nhân diễn thuyết. Những câu chuyện kể của thầy Nhân hôm đó đã làm lay động nhiều trái tim bạn trẻ bởi tính nhân văn và sự gần gũi của nó. Tôi nhìn thấy trên khuôn mặt của các em, những giọt nước mắt lăn dài trên má, có em khóc nức nở. Đó là giọt nước mắt của sự biết ơn, sự hối lỗi… Chứng kiến niềm xúc động đó, tôi thầm nghĩ đừng đổ lỗi cho tuổi trẻ hôm nay vô cảm.
Một trong những cách giáo dục có hiệu quả nhất là kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, lời nói phải đi đôi với việc làm, hành động cụ thể. Nghĩa là không chỉ rao giảng, tuyên truyền bài học tình thương bằng lý thuyết sách vở, giáo viên cần linh hoạt, chịu khó tổ chức cho học sinh tham gia vào nhiều các hoạt động xã hội nhân đạo khác nhau. Chính các em là nhân vật chính trong các hoạt động đó. Thay vì ngồi trong phòng, trong lớp, chúng ta có thể cho học sinh thâm nhập, trải nghiệm thực tế sống động bằng nhiều việc làm khác nhau trong cuộc sống.
Ở Trường tiểu học Phường Đúc (Huế), phong trào nuôi heo đất được phát động hằng năm. Mỗi lớp đều có một con heo đất và những ngày giáp tết heo đất được mổ ra và những món quà tình thương đến với trẻ em nghèo vùng cao, vùng sâu. Hay ở Trường THPT chuyên Quốc Học Huế, thầy trò bao giờ cũng có chuyến hoạt động nhân đạo ở A Lưới trước Tết Nguyên đán; mỗi chi đoàn tìm đến một địa chỉ gia đình khó khăn trên địa bàn thành phố để sẻ chia, giúp đỡ. Các em đến với hoạt động nhân đạo một cách tình nguyện bằng niềm yêu thương chân thành.
Trong một lần kiểm tra môn ngữ văn ở lớp 9, tôi ra đề: Về một hình ảnh, một việc làm, một hiện tượng nào đó diễn ra hằng ngày quanh phố phường khiến em phải suy nghĩ? Quỳnh Như viết về bài học tình người từ lòng yêu thương của bà với chị bán hàng rong. Phương Hà thì trăn trở với tình trạng vứt rác bên cạnh thùng rác của không ít người dân thành phố. Quỳnh Trang tỏ ra xót thương khi nhìn những đứa trẻ mưu sinh trên đống rác. Công Hiếu thì thương vô cùng bác sửa xe đạp trong chiếc áo mưa bên lề đường… Đọc bài của các em tôi nhận ra biết bao cảm xúc yêu thương, những rung động tinh tế trước khoảnh khắc cuộc sống, tình cảm chân thực của những trái tim trẻ…
Còn nhớ, giáp tết năm trước, tôi dẫn các em học sinh lớp 10 chuyên văn Quốc Học đến thăm và tặng quà cho chị Trần Thị Chạy ở tổ 5, khu vực 10 phường An Tây. Chị Chạy bị tai nạn, mất sức lao động, chồng thì bệnh tật, 2 con còn ở tuổi ăn học. Chia sẻ với hoàn cảnh của chị trong ngôi nhà tạm bợ che nắng, che mưa, nhiều học sinh của tôi không cầm được nước mắt. Và một ngày cuối năm tôi lại tổ chức cho các em đến thăm hỏi, giao lưu với trẻ mồ côi, khuyết tật đang được các sơ chăm sóc, nuôi dưỡng ở Mái ấm hy vọng Cộng đồng Mến thánh giá ở 560 Bùi Thị Xuân - Huế. Được tận mắt nhìn thấy những trẻ em bất hạnh, được nghe các sơ ở đây kể về hoàn cảnh của các em, nhiều học sinh thật sự xúc động và rơi nước mắt.
Xin đừng vội gán cho các em chứng này, tật nọ, bệnh kia… Nếu chúng ta biết cách giáo dục, uốn nắn và định hướng kịp thời thì chắc chắn những mầm xanh kia sẽ là hoa thơm, quả ngọt, tỏa hương giữa cuộc đời.
Bài, ảnh: Văn Toản