Xe dưới 50cc được nhiều phụ huynh trang bị cho con mình (ảnh minh họa)
Với nhiều tiện ích như nhỏ gọn, tốc độ vừa phải lại đa dạng về chủng loại, phong phú về kiểu dáng, giá cả phải chăng nên các loại xe gắn máy dưới 50cc được sử dụng rất phổ biến trong các tầng lớp xã hội.
Một trong những nguyên nhân khác để dòng xe này được sử dụng rộng rãi đó là do pháp luật Việt Nam hiện nay không yêu cầu người điều khiển xe gắn máy dưới 50cc phải có giấy phép lái xe (bằng lái xe), tại Điều 59 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chỉ quy định các loại giấy phép lái xe từ hạng A1, A2, A3,... (xe máy từ 50cc trở lên) do đó không cần phải đi học hay tham gia sát hạch để được cấp các loại văn bằng, chứng chỉ liên quan. Với tâm lý ngại đi học, đi sát hạch của người dân, quy định này tạo ra một hệ lụy nguy hiểm.
Học sinh, sinh viên là thành phần sử dụng các loại xe gắn máy dưới 50cc đông đảo nhất; tuy nhiên, đa số các em đều không nắm rõ các quy định pháp luật khi tham gia giao thông như cách nhận biết các tín hiệu, biển báo trên đường, kỹ năng điều khiển xe và xử lý tình huống khi xảy ra rất kém. Nhiều học sinh khi điều khiển xe gắn máy chỉ biết “xe nổ máy là lăn bánh”, có trường hợp đã lái xe gắn máy rất lâu nhưng không biết đến chức năng của đèn xi nhan, hay không phân biệt được làn đường, phần đường,... dẫn đến “vô tư” phạm luật.
Hình ảnh từng tốp học sinh dàn xe gắn máy hàng 3 hàng 4 trên đường hay tụ tập, lấn làn, đi ngược chiều hoặc đậu đổ ngay trên đường phố, vượt đèn đỏ,… không còn xa lạ. Đã có không ít các vụ tai nạn giao thông từ va chạm đến nghiêm trọng làm bị thương hoặc chết người mà lỗi thuộc về người điều khiển xe gắn máy thiếu và yếu kiến thức, kỹ năng khi tham gia giao thông trên đường.
Tuy Luật Giao thông đường bộ quy định người đủ 16 tuổi trở lên được điều khiển xe gắn máy có dung tích xi lanh dưới 50cc nhưng không ít trường hợp người sử dụng loại phương tiện này là trẻ em dưới 15 tuổi, thậm chí do không cần giấy phép nên nhiều phụ huynh còn cho con em mình điều khiển loại xe này khi mới đang học bậc THCS. Bên cạnh đó, một số người có vấn đề về sức khỏe, không đủ năng lực để tham gia đào tạo và sát hạch cấp giấy phép cũng sử dụng xe gắn máy dưới 50cc tham gia giao thông.
Giấy phép lái xe là chứng nhận công dân đủ khả năng điều khiển phương tiện tham gia giao thông sau khi đã được cơ quan chức năng tổ chức sát hạch, kiểm tra trước đó đã tham gia đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về pháp luật, kỹ năng điều khiển phương tiện...
Phương tiện đang lưu thông là do con người điều khiển, quá trình này phụ thuộc vào năng lực, sự hiểu biết các quy định pháp luật, kỹ năng của người sử dụng. Do đó, việc không cấp giấy phép lái xe cho xe gắn máy có dung tích xi lanh dưới 50cc là chưa phù hợp với thực tế. Các cơ quan chức năng cần nghiên cứu tổ chức đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe đối với người đang sử dụng các loại xe gắn máy dưới 50cc là cần thiết; đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục các quy định pháp luật về giao thông đường bộ, kỹ năng lái xe an toàn trong đó có một bộ phận không nhỏ người đang sử dụng các loại xe gắn máy, xe máy điện,…
Bài, ảnh: HOÀI AN