Do thiếu tiền xoay vòng vốn để kinh doanh, N. vay mượn của B. một khoản tiền. Hai bên lập giấy thỏa thuận vay tài sản vào ngày 4/9/2013. Tại giấy thỏa thuận này, N. đồng ý bán căn nhà ở đường Hai Bà Trưng (TP. Huế) cho B. với giá 7 tỷ đồng.
Để đảm bảo bên vay thực hiện nghĩa vụ trả nợ, bên cho vay đã yêu cầu N. lập hợp đồng chuyển nhượng tài sản (nhà đất nêu trên) ngày 7/10/2013 tại phòng công chứng. Mục đích nếu bên vay không trả được nợ, bên cho vay sẽ xác lập quyền sở hữu nhà mà không cần phải đi kiện đòi lại tiền cho vay.
Giấy thỏa thuận vay nợ ngày 4/9/2013 chưa thanh lý, thì ngày 27/11/2015, B. bán căn nhà trên cho người khác. Do đó N. khởi kiện, yêu cầu tòa án hủy hợp đồng chuyển nhượng nhà đất ở đường Hai Bà Trưng ngày 7/10/2013 giữa N. và B., với lý do đây là hợp đồng giả và B. chưa giao đủ tiền.
Theo B., vợ chồng B. và N. là bạn bè làm ăn với nhau đã lâu năm. Khi N. cần tiền, thường vay mượn hoặc nhờ B. vay mượn giùm. Ngày 4/9/2013, N. và B. đã chốt lại số tiền vay mượn, thống nhất phương thức giải quyết theo giấy thỏa thuận. N. còn nợ B. 4 tỷ đồng, một khoản nợ khác là 2,247 tỷ đồng và khoản lãi 800 triệu đồng. Thời điểm này, căn nhà ở đường Hai Bà Trưng của N. đang thế chấp “sổ đỏ” tại ngân hàng để vay 4,2 tỷ đồng. N. đồng ý bán cho B. căn nhà trên với giá 7 tỷ đồng. B. sẽ chi 4,2 tỷ đồng đến ngân hàng lấy sỏ đỏ ra, để công chứng sang tên cho B.
Hai bên thỏa thuận bằng miệng, sau thời gian 2 tháng, nếu N. muốn lấy lại nhà thì phải thanh toán các khoản tiền mà B. đã bỏ ra. Thế nhưng qua thời hạn đó, gia đình N. không “động tĩnh”. B. nhiều lần thông báo sẽ sang tên ngôi nhà trên thì N. xin hoãn, với lý do sắp có tiền chuộc nhà.
N. vẫn không có khả năng chuộc nhà nên sau 2 năm, B. làm thủ tục sang tên và ngày 29/7/2015 được UBND TP. Huế ký chuyển đổi quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở.
B. yêu cầu giao nhà, nhưng N. hết xin thời gian 3 tháng đến đề nghị thuê thêm mấy tháng để sắp xếp công việc làm ăn. Cuối năm 2015, B. bán nhà nói trên cho người khác. Người này được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà. Theo B., việc N. khởi kiện ra tòa đòi hủy hợp đồng mua bán ngôi nhà trên vì cho rằng B. chưa trả đủ tiền là hoàn toàn sai sự thật.
Trước câu hỏi tòa đặt ra, khi ký hợp đồng chuyển nhượng, có biết hậu quả là bên kia sẽ đi đăng ký chứng nhận quyền sử dụng đất? N. trình bày do hai nhà làm ăn đã lâu nên tin tưởng. Cho rằng hợp đồng là giả cách, nhưng phía N. không có chứng cứ gì chứng minh.
Thủ tục hợp đồng chuyển nhượng lập tại phòng công chứng giữa N. và B. là đúng theo quy định. Giao dịch tiếp theo giữa B. và người thứ ba (mua nhà) cũng tuân thủ pháp luật. TAND TP..Huế xét thấy không có cơ sở để chấp nhận khởi kiện của N., do đó đã quyết định bác đơn.
Vụ tranh chấp trên là “cảnh tỉnh” cho tất cả mọi công dân trong thực hiện giao dịch dân sự, đừng nên chủ quan, bởi một khi đã “bút sa” thì phải chịu trách nhiệm, chịu sự điều chỉnh của pháp luật dân sự, không thể biện minh giao dịch thực chất là... giả vờ.
Duy Trí