Công tác lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè không phải đến bây giờ mà đã diễn ra từ lâu trên khắp các đô thị cả nước. Hàng ngày, vẫn dễ dàng chứng kiến các xe của đội quản lý đô thị, công an phường và nhiều lực lượng chức năng khác tuyên truyền, xử lý các vi phạm lấn chiếm lòng đường, vỉa hè. Tuy nhiên, do lực lượng mỏng cộng với cách làm chưa đồng bộ, quyết liệt nên khi lực lượng rút đi thì sự việc đâu lại vào đấy.
Nguyên nhân căn cơ làm công tác lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè lâu nay không đạt được kết quả là cơ sở hạ tầng mà cụ thể là hệ thống giao thông tĩnh chưa đảm bảo. Bên cạnh đó, một lượng lớn người dân, chủ yếu là người nghèo vẫn đang dựa vào lòng đường, vỉa hè để mưu sinh.
Chức năng của vỉa hè là dành cho người đi bộ; chức năng của lòng đường là dành cho các phương tiện lưu thông. Vậy nhưng trong thực tế ở nhiều đô thị, vỉa hè, lòng đường đã bị xe máy, ô tô đậu đỗ và hàng quán lấn chiếm; hình ảnh không chỉ làm mất mỹ quan, trật tự đô thị mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn giao thông.
Trong những ngày ra quân lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè ở TP. Hồ Chí Minh đã nảy sinh nhiều bất cập. Đó là tình trạng ô tô, xe máy không biết đậu đỗ ở đâu; nhiều lái xe ô tô phải cho xe chạy lòng vòng, vừa mệt mỏi, vừa tốn nhiên liệu lại vừa gia tăng mật độ phương tiện lưu thông trên đường. Các bãi trông giữ ô tô, xe máy tự phát mọc lên, với giá cắt cổ, tăng gấp 3 gấp 4 lần so với bình thường. Nhiều cá nhân kinh doanh, buôn bán ở vỉa hè đành phải ngưng nghỉ, ảnh hưởng đến miếng cơm manh áo hàng ngày.
Một điều chắc chắn rằng, lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè là điều cần thiết; sau sự quyết liệt của TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội sẽ lan tỏa ra ở nhiều đô thị khác. Ở TP. Huế, công tác đảm bảo trật tự lòng đường vỉa hè từ trước đến nay vẫn luôn được duy trì. Ngoài lực lượng tuần tra kiểm soát, đã có nhiều biện pháp được triển khai như phân ô giới hạn vị trí đỗ xe máy trên vỉa hè, cắm các biển báo giao thông cấm dừng đỗ phương tiện, ra quân tuyên truyền xử lý các trường hợp vi phạm… Song cũng như nhiều địa phương khác, kết quả vẫn không được như mong muốn.
Năm 2009, UBND tỉnh đã phê duyệt Quyết định số 2306 về việc “Quy hoạch định hướng hệ thống giao thông tĩnh trên địa bàn TP. Huế và vùng phụ cận đến năm 2020”; trong đó, có mục tiêu giải quyết nhu cầu về đỗ xe trên địa bàn. Theo đó, hệ thống bãi đỗ xe được xây dựng trên tổng diện tích 27,70 ha, phục vụ công trình văn hoá, di tích lịch sử, chuyên dụng… Tuy nhiên, do khó khăn về quỹ đất cũng như kinh phí đầu tư nên đến nay, các bãi đỗ xe theo quy hoạch vẫn chưa thể triển khai. Trong xu thế mật độ phương tiện cá nhân đang tăng như hiện nay thì việc xây dựng các bãi đỗ xe tập trung cần được tính đến. Bên cạnh đó, nên sớm quy hoạch, bố trí vị trí buôn bán cho các trường hợp phụ thuộc vỉa hè để mưu sinh nhưng phải sàng lọc đối tượng, hoàn cảnh, vận động thay đổi hình thức kinh doanh buôn bán đối với những trường hợp kinh tế khá giả. Đặc biệt, phải có lộ trình, tuyên truyền, thông báo từ trước khi triển khai quyết liệt lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè để người dân khỏi bị động, bất ngờ và phối hợp với ngành chức năng thực hiện hiệu quả, nhằm góp phần trả lại sự thông thoáng cho lòng đường, vỉa hè.
Đặng Thành