Lúng túng
Là HTX đang trong quá trình chuẩn bị chuyển đổi (dự kiến tháng 1-2015), và là 1 trong 2 HTX làm điểm của địa phương, HTX nông nghiệp Thủy Thanh 2, xã Thủy Thanh (Hương Thủy) mặc dù được UBND, Phòng Kinh tế thị xã hướng dẫn các thủ tục pháp lý, kiểm tra, thúc đẩy việc thực hiện các hồ sơ thủ tục chuyển đổi; tham gia các lớp tập huấn của Liên minh HTX... tuy nhiên, theo ông Phùng Hữu Thạnh, Chủ nhiệm HTX thì “vẫn rối như tơ”.
 |
|
Công nhân đang đúc đồng tại HTX Đúc Thắng Lợi
|
“Rối” vì bộ máy Hội đồng quản trị (HĐQT) HTX trước đây chỉ có 3 người, theo Luật mới quy định phải 5. Nhiều người, đòi hỏi bộ máy phải hoạt động nhuần nhuyễn nếu không sẽ khó, và kèm theo đó là việc tăng quỹ lương. Hiện tại, số lao động tham gia của HTX khoảng 2.500 người, nhưng chưa đến 1/3 (khoảng 700-800 xã viên) có tham gia góp vốn (trước 1998).Vì vậy, việc rà soát, kiểm tra, xác định lại số thành viên (ai còn, ai mất hay đi xa...) và xem xét việc thừa kế hay người đại diện thay thế cho những đối tượng này khá nhiêu khê.
Nhưng “đau đầu” nhất là việc xác định cổ phần. Dự kiến, mỗi cổ phần khoảng 600-800 ngàn đồng- số tiền không nhỏ với nhiều thành viên là bà con nông dân nghèo. Vì vậy, nhiều “nhà đầu tư” đang băn khoăn có nên “rót” số tiền này vào HTX trong khi lợi nhuận mang lại thấp. Chủ nhiệm Phùng Hữu Thạnh cho hay: “E là khó thuyết phục xã viên tiếp tục góp cổ phần để tăng nguồn vốn cho HTX”.
Vậy biện pháp nào “giữ chân” xã viên sau chuyển đổi? Chúng tôi phải vận động, thuyết phục bằng nhiều hình thức, như: cho xã viên đóng góp bằng diện tích. Theo đó, xã viên giao một phần diện tích canh tác của mình cho HTX, để HTX đứng ra đấu thầu rồi lợi nhuận thu được hàng năm sẽ trừ lại cho bà con, ông Thạnh cho biết thêm.
Ông Nguyễn Ngọc Quy, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX nông nghiệp số 1 thị trấn Sịa băn khoăn: Thực tế, dù đã chuyển đổi nhưng nội lực HTX đang yếu. Sự quan tâm của các cấp ngành chỉ mới dừng ở chủ trương, trong khi các cơ chế chính sách Nhà nước đến không nhiều với HTX, vì vậy, các cấp chính quyền cần có chính sách hỗ trợ HTX thật phù hợp mới giúp HTX bứt lên và phát triển. Ông Trần Chữ, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX Đúc cao cấp Thắng Lợi cho rằng, nếu lúc đầu mới hướng con thuyền ra biển, bây giờ con thuyền đứng giữa biển khơi, cơ hội rất lớn mà sóng gió cũng khắc nghiệt, thế nên để theo kịp thời cuộc, bắt buộc giám đốc, chủ nhiệm HTX phải nhạy bén mới chèo lái được.
Trình độ còn hạn chế
|
Từ 1-7-2013, Luật HTX 2012 (sửa đổi) có hiệu lực, nhưng sau hơn 1 năm triển khai, đến nay, nhiều đơn vị lúng túng trong tiếp cận, nhiều thành viên HTX khi được hỏi vẫn rất mơ hồ về mô hình HTX kiểu mới từ cơ cấu bộ máy đến tổ chức hoạt động, một số HTX chưa hiểu làm thế nào mới đúng Luật HTX 2012... Đến thời điểm này, số HTX chuyển đổi trên toàn tỉnh mới gần 30/227 HTX.
|
Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ngô Viết Quýt cho hay, đến 1-7-2016, các HTX phải kết thúc chuyển đổi theo luật. Nhưng từ khi Luật HTX 2012 chính thức được thực thi (7-2013), thì tháng 11-2013 mới có Nghị định số 193 của Chính phủ hướng dẫn quy định chi tiết một số điều thi hành Luật HTX và cuối tháng 5-2014 mới có Thông tư số 03 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về hướng dẫn đăng ký HTX, chế độ báo cáo tình hình hoạt động của HTX. Theo Luật mới, các HTX, nhất là HTX nông, lâm, ngư nghiệp khi chuyển đổi sẽ được hưởng các chính sách hỗ trợ về vốn, cấp đất, xây dựng trụ sở, thế nhưng đến bây giờ vẫn chưa có hướng dẫn nên các đơn vị không thể thực hiện theo Luật.
Ông Quýt cho rằng, việc chuyển đổi phải phù hợp yêu cầu thực tiễn. Phải xem xét HTX mạnh, yếu ở đâu để giải thể hay sáp nhập và có chiến lược dài hạn mới phát triển bền vững. Điều đáng mừng là đến nay, một số cấp ủy Đảng, chính quyền cơ sở đã có sự quan tâm sát sao, cụ thể.
Thời gian tới, bên cạnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, mang đến những hiểu biết cơ bản nhất về Luật cho xã viên và đông đảo quần chúng nhân dân, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục phối hợp với các cơ quan truyền thông để đăng tải nội dung, phản ánh hoạt động của các HTX. Với đối tượng là chủ nhiệm các HTX, đơn vị đã và sẽ tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn, trang bị cho họ nội dung của Luật HTX mới. Từ đó, các chủ nhiệm với vị trí người đứng đầu HTX sẽ có được cái nhìn tổng quát về luật để tìm hướng phát triển cho HTX mình. Có như vậy, HTX mới có thể chuyển đổi phù hợp cũng như củng cố theo luật để hoạt động hiệu quả hơn.
Một khó khăn đối với các HTX đã và sắp chuyển đổi gặp phải là trình độ của đội ngũ lãnh đạo HTX còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra; việc cung ứng sản phẩm dịch vụ bị bó buộc, theo Luật mới quy định, tỷ lệ cung ứng đối với ngoài thành viên không vượt quá 32% khiến cho các HTX muốn phát triển lại không thể mở rộng hoạt động, giảm doanh thu.