Cá lẹp vàng hươm đậm đà hơn khi kết hợp với đọt mưng
Người dân miền Trung hiền hòa còn lạ gì những cây mưng quen thuộc ở hàng hiên, trong vườn nhà, đến mùa thả những chùm bông đỏ rực. Hoa mưng rụng lả tả, nhuộm đỏ cả một góc sân. Cũng chẳng kém cạnh, hoa mưng rời đi thì lại nhường chỗ cho chùm quả mưng lủng lẳng. Quả nào quả ấy y chang chiếc lồng đèn tí xíu, cũng đu đưa khi gió nhẹ vuốt ve.
Lộc mưng là thức ngon với hương vị riêng biệt. Một chút chát đắng, một xíu vị chua, mùi thảo mộc thoang thoảng. Vì thế lá mưng non trở thành loại rau ghém ngon miệng, dành để ăn kèm với thịt, cá. Nhất là sự kết hợp tuyệt vời với cá lẹp (nghe cái tên là đã tưởng tượng được hình thù con cá ra làm sao).
Cá lẹp vốn như tên gọi, có thân rất mỏng, chưa đến mức lép kẹp như cá thờn bơn, song cũng chẳng úc núc hơn bao nhiêu. Được cái cá lẹp sạch ruột, lại rất béo thơm, gần bờ. Vì vậy nhiều người cảm tạ lộc biển đã ban cho loài cá “nhỏ mà có võ”, ngon không kém chi thức cá đắt tiền.
Rửa sạch đất cát, quạt lửa than thật đượm là có thể nướng cá lẹp. Than củi dương đỏ rực, phả sức nóng đều nên những chú cá sớm đổi màu. Mùi thơm của biển, của cá sực nức. Vỏ cá vàng hươm, cháy sém bắt mắt. Cá lẹp nhanh chóng chín đều, gỡ nhẹ tay thì lớp thịt trắng bong đã hiện ra.
Pha nước mắm chua ngọt thật đậm đà. Vắt chanh mạnh tay, giã tỏi, thêm nạm ớt tiêu cay xè, nhúm đường, rót nước mắm ruốc thơm sực nức. Thế là ta có ngay thức chấm tuyệt vời. Ngắt một vài đọt mưng, ngồi nhâm nhi với cá lẹp, kể chuyện ông cha ra khơi đánh cá, lèo lái con thuyền vượt những cơn sóng dữ. Lời cảm ơn những ngư dân dũng cảm mang lại cho mọi người con tôm, con cá chân tình nhất là trân trọng sản phẩm lao động mà họ đánh bắt được.
Cái thú của cá lẹp và rau mưng là phải gói ghém lại với nhau. Bởi ăn riêng cá thì quá béo, nhấm nháp suông rau mưng thì chát xít, đăng đắng rất khó ưa. Ấy vậy mà khi cuốn chút thịt cá vào chiếc lá đo đỏ ấy, chấm chấm vào chén nước mắm, khi cho vào miệng thì một cảm giác ngon lành khó tả chợt bùng lên. Vị đắng chát không còn, cái béo ngậy quá mức cũng lặn mất. Cá lẹp kẹp rau mưng hài hòa cái ngọt của thịt cá, cái the cay của ớt, cái tươi non của lộc cây, vị chua thật dịu, thật đặc biệt. Ăn tới miếng thứ hai mà cứ ngỡ mình chưa ăn, nhìn xuống đĩa rau cá sạch bách mà trong bụng vẫn thòm thèm hương vị.
Quê tôi ở vùng bãi ngang ven biển, mùa hè gió Lào cát trắng bỏng rát, mùa mưa dai dẳng sụt sùi. Vậy mà dịu hiền trên vùng cát, những tán mưng vẫn lặng thầm thả hoa, buông quả. Rồi đến mùa, chúng nhú những lộc non, để những người dân xứ biển lại cảm tạ lộc trời, nhâm nhi món ngon cùng cá lẹp, rau mưng.
Bài, ảnh: MAI HUẾ