 |
| Những điệu hát giao duyên hát theo lối truyền thống không cần nhạc đệm mà vẫn đầy chất nhạc, thể hiện nét văn hóa tinh tế của người Quan họ |
Dân ca quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào ngày 30/9/2009. Từ đó đến nay Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh với kinh nghiệm hơn nửa thế kỷ tồn tại và phát triển đã liên tục thực hiện nhiệm vụ sưu tầm, nghiên cứu, thể nghiệm, đào tạo, truyền dạy, bảo tồn và phát huy giá trị của Dân ca Quan họ - cốt lõi của văn hóa xứ Kinh Bắc ngàn năm văn hiến.
Dân ca Quan họ là một trong những làn điệu dân ca tiêu biểu của vùng châu thổ sông Hồng ở miền Bắc Việt Nam, được hình thành và phát triển ở vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, đặc biệt là khu vực ranh giới hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh ngày nay với dòng sông Cầu chảy qua được gọi là "dòng sông quan họ".
Được thành lập từ ngày 20/1/1969, Đoàn Dân ca Quan họ Hà Bắc đã trải qua chặng đường hơn 50 năm xây dựng và phát triển. Sau khi Dân ca Quan họ được UNESCO công nhận là “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”, ngày 30/9/2011, UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành Quyết định số 1196/QĐ-UBND thành lập Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh trên cơ sở nâng cấp Ðoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh nhằm thực hiện chức năng “biểu diễn nghệ thuật phục vụ nhu cầu thưởng thức Dân ca Quan họ Bắc Ninh của Nhân dân và bạn bè quốc tế; sưu tầm, nghiên cứu, thể nghiệm, đào tạo, truyền dạy, bảo tồn và phát huy giá trị của Dân ca Quan họ Bắc Ninh”.
 |
| Những liền anh với khăn xếp, áo the, liền chị với áo mớ ba, mớ bảy, nón thúng quai thao, cùng nhau hát đối những câu ca mộc mạc, đằm thắm |
Hàng năm, cứ mỗi độ xuân về và khi mùa thu tới, người dân 49 làng Quan họ gốc thuộc xứ Kinh Bắc, dù ở bất cứ nơi đâu cũng trở về quê hương để trẩy hội đình, hội chùa, những lễ hội hết sức độc đáo đã gắn liền với dân ca Quan họ từ bao đời nay. Những người nông dân vốn tần tảo một nắng hai sương lại xúng xính khoác lên mình bộ quần áo mớ ba, mớ bảy, nón quai thao, cơi trầu têm cánh phượng đến với những canh hát quan họ, cất lên những câu hát làm lay động lòng người…
Vì ra đời từ rất lâu về trước, nên Quan họ Bắc Ninh có rất nhiều câu chuyện kể về thời điểm ra đời, có ý kiến cho là Quan họ có từ thế kỷ 11, số khác cho là từ thế kỷ 17, nhưng tất cả các công trình khảo sát, nghiên cứu từ trước tới nay tuy có khác nhau, đều đã khẳng định giá trị to lớn của di sản văn hóa phi vật thể Quan họ, đặc biệt là dân ca Quan họ, loại hình nghệ thuật được coi là cốt lõi của văn hóa xứ Kinh Bắc ngàn năm văn hiến.
Tham dự Tuần lễ Festival nghệ thuật quốc tế Huế 2024, Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh sẽ thể hiện những điệu hát giao duyên, những câu ca mộc mạc, đằm thắm, cách hát theo lối truyền thống không cần nhạc đệm mà vẫn đầy chất nhạc, thể hiện nét văn hóa tinh tế của người Quan họ.