Những diễn biến diễn ra theo đúng nhận định của nhiều người: Giá xăng, dầu có thể tăng?
Những biểu hiện “hỗ trợ” cho nhận định nói trên là liên tục trong nhiều ngày trước đó, một số cửa hàng xăng, dầu ở nhiều nơi đã bán nhỏ giọt hoặc “đóng cửa đi ăn giỗ”, “bị hư cò bơm”, “nhân viên bị F0”… (như một số tờ báo đưa tin). Hiện tượng nói trên đã buộc quản lý thị trường 63 tỉnh, thành tăng cường kiểm tra các cửa hàng xăng, dầu và đưa ra những công bố sẽ xử phạt nghiêm.
Và đúng như nhận định nói trên, việc tăng giá xăng, dầu đã diễn ra. Ngày 21/2, giá xăng các loại gồm E5 – Ron 92 và Ron 95 tăng 960 đồng một lít. Các loại dầu cũng tăng giá, trong đó dầu diezen tăng 940 đồng.
Vì sao nhiều người đoán trước được việc tăng giá xăng, dầu có thể xảy ra? Có hai cơ sở cho nhận định này: Thứ nhất, đó là phân tích các dấu hiệu của thị trường. Thường thị trường xăng, dầu thế giới tăng, không trước thì sau cũng tác động đến giá xăng, dầu trong nước. Thứ hai, có hay không chuyện “rò rỉ” thông tin về chuyện tăng giá? Điều này chưa thể khẳng định được, nhưng diễn biến tăng giá trùng khớp với hiện tượng hạn chế bán ra của một số cửa hàng cũng là một dấu hỏi đặt ra.
Nền kinh tế của chúng ta tiêu thụ một lượng xăng, dầu không hề nhỏ và nó là một yếu tố quan trọng cho nền kinh tế vận hành. Vì vậy, việc quản lý mặt hàng xăng, dầu hết sức chặt chẽ. Theo công bố của Bộ Công thương, qua kiểm tra, các cửa hàng bán lẻ xăng, dầu của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng, dầu lớn, chiếm hơn 90% thị phần vẫn hoạt động bình thường và liên tục. Bộ này thừa nhận, có hiện tượng hạn chế bán ra rơi vào các doanh nghiệp kinh doanh xăng, dầu nhỏ và có hiện tượng găm hàng chờ tăng giá.
Việc xử phạt các cửa hàng vi phạm cũng đã xảy ra. Ví dụ như ở Lâm Đồng, ngày 10/2, Cục Quản lý thị trường của tỉnh này đã xử phạt một cửa hàng tự tiện nâng giá xăng thêm 1.000đồng/lít với số tiền xử phạt hành chính 30 triệu đồng, đồng thời truy thu số tiền thu lợi bất chính 4 triệu đồng.
Hiện nay, giá xăng, dầu được điều hành theo giá thị trường, tức là có tăng có giảm. Chúng ta cũng đã xây dựng và hình thành cơ chế quỹ bình ổn giá xăng, dầu. Hiểu nôm na cơ chế của quỹ này là khi kinh doanh xăng, dầu phải trích lập một khoản tiền cụ thể theo quy định nhằm bình ổn thị trường. Nhờ vậy, tuy mặt hàng xăng, dầu có biến động, tức có lên có xuống nhưng không phải như các mặt hàng thường thường khác có thể “nay lên mai xuống” mà phải được điều hành bởi Nhà nước.
Qua những gì công bố của Bộ Công thương, chúng ta thấy những doanh nghiệp kinh doanh lớn, làm ăn bài bản không bao giờ “lăn tăn” những việc nhỏ như găm hàng để kiếm lời mà thường rơi vào doanh nghiệp nhỏ. Tuy là nhỏ nhưng vẫn làm thiệt hại cho người tiêu dùng không hề nhỏ. Ví dụ như chỉ 1 cửa hàng xăng, dầu ở Lâm Đồng nói trên, chỉ kiểm tra trong một ngày đã truy thu 4 triệu đồng tiền thu lợi bất chính. Chính vì vậy, việc kiểm tra, giám sát hoạt động của các cửa hàng xăng, dầu phải thực hiện thường xuyên và liên tục, đặc biệt là ở khu vực thường xảy ra hiện tượng này.
Lê Bình An