Năng suất lúa hè thu đạt 60 tạ/ha. Ảnh: Hoàng Loan
Năng suất vượt ngưỡng
Thấp thỏm với một vụ lúa khó khăn do thời tiết khắc nghiệt, nắng hạn kéo dài, nhưng đến thời điểm này đa số nông dân thở phào nhẹ nhõm khi lúa hè thu bắt đầu thu hoạch cho năng suất cao.
Cánh đồng Thủy Phù (Hương Thủy) nhộn nhịp khi những chiếc máy gặt đập liên hợp đưa lưỡi hái, mang về những bao lúa no tròn. Bà Thêm, xã viên HTX Phù Bài vừa vác bao lúa lên bờ đã có đơn vị thu mua đến vận chuyển lên xe. "Khi lúa bước vào thời kỳ đẻ nhánh, sinh trưởng và phát triển mạnh thì hạn hán lên đỉnh điểm, nhiều vùng chân ruộng thiếu nước, cuối vụ dịch bệnh hại lúa phát triển mạnh khiến chúng tôi mất ăn, mất ngủ. Tuy nhiên, nhờ HTX điều tiết nước tưới hợp lý cùng với sự hỗ trợ kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh nên cuối vụ năng suất lúa đạt gần 3 tạ/sào. Giá lúa đang dao động ở mức 5.800- 6.000 đồng/kg nên năm nay coi như trúng lớn", bà Thêm phấn khởi.
Ông Lê Hữu Trí, Phó Chủ tịch UBND xã Thủy Phù hồ hởi: Vụ hè thu mọi năm, năng suất lúa trên địa bàn chỉ đạt khoảng 55-58 tạ/ha, nhưng năm nay lại vượt ngưỡng với năng suất 62 tạ/ha. Những vụ lúa trước, mưa lũ thường gây ảnh hưởng xấu đến sản xuất. Giai đoạn lúa làm đòng, trổ bông, xảy ra sâu bệnh nhưng nhờ sự hướng dẫn kịp thời của HTX và cán bộ kỹ thuật thị xã, bà con chủ động sử dụng thuốc phun phòng trừ, khống chế được dịch bệnh.
Liên tục từ vụ lúa đông xuân 2017- 2018 đến nay, người nông dân khá phấn khởi khi giá lúa duy trì ở mức cao. Thời điểm này, nông dân tại nhiều địa phương đã nhận tiền cọc bán lúa hè thu 2018 của tiểu thương và các đơn vị liên kết với giá cao hơn khoảng 500-1.000 đồng/kg so với vụ hè thu 2017. Thương lái đến xem lúa của nông dân ngay khi còn trên đồng và đặt cọc mua lúa trước ngày thu hoạch từ 1-2 tuần.
Thu hoạch lúa ở Phong Điền. Ảnh: Nguyễn Khoa Huy
Theo ông Cái Văn Thám, đây là vụ hè thu được mùa nhất từ trước đến nay. Mọi năm, năng suất cao nhất chỉ đạt khoảng 58 tạ/ha nhưng năm nay ước đạt đến 60 tạ/ha. Trong đó, nhiều địa phương năng suất đạt cao như: Quảng Điền 64 tạ/ha; Hương Thủy 62,5 tạ/ha; Phú Vang 60 tạ/ha. Cá biệt có nhiều HTX tại Quảng Điền năng suất rất cao như: HTX Phú Thành 75 tạ/ha; An Xuân 74 tạ/ha…
Lý giải cho nguyên nhân được mùa, ông Thám cho rằng, người dân đang dần có những chuyển biến trong nhận thức và trình độ thâm canh. Cụ thể, tỷ lệ sử dụng giống lúa xác nhận có chất lượng cao đạt khoảng 92%; chủ động trong phòng trừ sâu bệnh hại lúa. Các HTX và địa phương tập trung nhiều cho công tác thủy lợi đảm bảo tưới tiêu và công tác thau chua rửa mặn nên hạn chế ảnh hưởng tiêu cực do xâm nhập mặn gây ra.
Đẩy nhanh tốc độ thu hoạch
So với mọi năm, lịch thời vụ năm nay trễ do vụ đông xuân thời tiết bất lợi, lịch thời vụ chậm. Trong khi mùa mưa bão đang đến gần, đây được xem là thời điểm chạy nước rút thu hoạch lúa nhằm hạn chế thiệt hại khi mưa bão đến bất ngờ.
Theo ông Phan Thanh Đông (Giám đốc HTX Phú Thanh, xã Quảng Thành, Quảng Điền), thời tiết năm nay rất bất thường, bão đến sớm hơn mọi năm tuy chưa gây thiệt hại nặng trên địa bàn nhưng rất đáng lo ngại. HTX đang phối hợp với người dân đẩy nhanh tiến độ thu hoạch với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”, lúa chín đến đâu gặt đến đó; đồng thời, tận dụng thời tiết tạnh ráo huy động và thuê máy gặt đập ra quân đồng loạt. Hiện, HTX đã thu hoạch gần 200 ha trên tổng số 275 ha, dự kiến đến 31/8 sẽ hoàn thành công tác thu hoạch.
Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh khuyến cáo, một số địa phương do lịch thời vụ chậm hơn so với toàn tỉnh nên nhiều diện tích vẫn đang trong giai đoạn chắc xanh, làm đòng. Trong khi thời tiết thất thường, nắng nóng kéo dài xen kẽ mưa dông rải rác tạo điều kiện cho các loại rầy phát sinh, nhiều diện tích bị bệnh khô vằn, lem lép hạt nếu không chủ động phòng chống kịp thời sẽ ảnh hưởng đến năng suất.
Các địa phương cần tập trung chỉ đạo thu hoạch diện tích lúa đã chín để hạn chế thiệt hại do mưa dông, lốc xoáy. Tiếp tục theo dõi các đối tượng sinh vật gây hại cuối vụ để có biện pháp quản lý, nhất là diện tích lúa trổ muộn (A Lưới, Phú Lộc). Khuyến cáo nông dân giữ mực nước trong ruộng để hạn chế các đối tượng sinh vật gây hại bộc phát giai đoạn cuối vụ, chỉ tháo cạn nước trước khi thu hoạch 7 ngày. Thu hoạch sớm đối với diện tích lúa đã chín nhiễm rầy nâu mật độ cao để hạn chế thiệt hại.
Hoàng Loan