Nhớ một nghề truyền thống
Cụ Hoàng Thị Cháu (76 tuổi) tuy tuổi đã cao nhưng trí nhớ vẫn còn minh mẫn. Cụ chậm rãi kể cho nghe thế hệ cụ chẻ tăm hương như thế nào, cái duyên, cái nghiệp ra sao. Hồi còn xuân thì đôi mươi, đám lồ ô chạy dọc ven sông vẫn còn vút tầm mắt, nghề chẻ tăm hương lúc đó đã xuất hiện nhưng vẫn chưa nhiều người làm. Một ngày nọ, có ông chủ tên Phương làm nghề hương đốt ở An Cựu đặt hàng cho cụ với số lượng lớn. Thế là cái nghề chẻ tăm hương từ đó vận vào người giúp cụ nuôi các con khôn lớn.
.jpg) |
|
Nghề tăm hương mang lại thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân ở Dương Hòa
|
Cụ vừa là người làm nghề vừa bôn ba thu gom sản phẩm của người dân trong thôn để giao cho bạn hàng kiếm thêm thu nhập. Bây giờ, thế hệ của cụ không còn đủ sức khỏe để theo nghề nữa, nhưng tăm hương ở thôn Hạ đến nay nổi tiếng khắp vùng. Có được điều đó bởi những thế hệ sau cụ Cháu vẫn duy trì nghề của tổ tiên để lại, từ đàn ông, phụ nữ thậm chí đến học sinh đều biết chẻ tăm hương. “Chẻ tăm hương không khó, ai cũng làm được. Ngoài làm nông, nghề ni mang lại thu nhập khá. Bất kể mùa nào, tăm hương làm ra cũng có mối hàng đến lấy. Trung bình mỗi ngày tui chẻ được 50 nạm (bó), trừ chi phí cũng thu được 100 nghìn đồng”, bà Phạm Thị Chánh (50 tuổi, người có thâm niên làm nghề 30 năm) chia sẻ.
Quan sát những thao tác, công đoạn để làm tăm hương có vẻ rất giản đơn khiến tôi thắc mắc “tại sao dễ như vậy mà những nơi khác không làm?”, bà Chánh cười, giải thích: “Trong các công đoạn để làm tăm hương thì công đoạn ra nan là khó nhất vì nếu ra nan không đều, những chiếc tăm sau khi đẩy ra sẽ có độ dày, mỏng khác nhau, không đẹp. Trên địa bàn xã cũng như các xã lân cận có rải rác các hộ làm nghề này nhưng không nhiều bằng thôn tui. Vì là nghề truyền thống nên cứ nhắc đến tăm hương là nghĩ ngay đến thôn Hạ. Nghề ni quan trọng phải có nguồn nguyên liệu, ở thôn tui có nguồn nguyên liệu dồi dào (cây lồ ô) mà khó nơi nào có được nên nghề được duy trì tốt, chẳng nơi nào sánh kịp”.
Duy trì và phát triển
Thôn Hạ có 124 hộ dân, có đến 110 hộ làm nghề tăm hương. Tuy thu nhập từ nghề không cao nhưng lại ổn định vì sản phẩm làm ra chẳng bao giờ sợ ế hàng. “Nghề ni giúp giải quyết rất nhiều lao động tại địa phương với mức thu nhập từ 2 đến 3 triệu đồng/tháng”, ông Nguyễn Văn Trước, Trưởng thôn Hạ vui vẻ.
Chính quyền xã Dương Hòa đã có những động thái quan tâm nhằm duy trì và phát triển mạnh hơn nghề chẻ tăm hương. Ông La Đành, Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết: “Chúng tôi thành lập tổ nghề tăm hương, xây dựng quy chế đầy đủ. Đây là nơi để các thành viên trong tổ chia sẻ, học tập kinh nghiệm lẫn nhau. Vừa qua, với 300 triệu đồng từ nguồn hỗ trợ của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và 100 triệu đồng từ quỹ Hội Nông dân tỉnh, chúng tôi cho các thành viên trong tổ vay vốn nhằm mua nguyên liệu và đầu tư sản xuất”.
Tuy nghề tăm hương đang được duy trì và phát triển mạnh nhưng người dân cùng chính quyền xã vẫn trăn trở về nguồn nguyên liệu. “Nếu diện tích lồ ô dần bị thu hẹp thì nghề tăm hương sẽ gặp khó. Đó là nỗi trăn trở của người dân và chính quyền xã Dương Hòa. Do vậy, Hội Nông dân xã đang đề xuất cấp trên quy hoạch vùng trồng lồ ô. Đồng thời, mong muốn được cung cấp giống cây trồng và hướng dẫn kỹ thuật để phát triển nguồn nguyên liệu”, ông Đành nói.
Nguyện vọng của chính quyền xã Dương Hòa không chỉ dừng lại ở việc duy trì nghề tăm hương mà còn muốn tạo ra một mô hình khép kín để có cây hương của riêng Dương Hòa. “Năm trước chương trình khuyến công thị xã tổ chức lớp đào tạo cho 30 người nhằm tạo ra mô hình khép kín từ chẻ tăm hương đến se hương. Tuy nhiên, cây hương làm ra chưa có thương hiệu nên đầu ra gặp khó. Sắp tới, chúng tôi sẽ vận động tất cả các người được đào tạo tăng cường sản xuất, lấy chất lượng là trên hết để khẳng định chỗ đứng trên thị trường. Qua đó, không chỉ tăm hương Dương Hòa mà tương lai cây hương Dương Hòa cũng được nhiều người biết đến ”, ông Đành cho hay.