Mật độ giao thông dày đặc ở thủ đô Bangkok, Thái Lan lúc bình minh. Ảnh: AFP
Hãng thông tấn The ASEAN Post ngày 1/6 có bài viết nhận định, sự phát triển của ngành giao thông là một dấu hiệu đáng hoan nghênh, bởi điều đó cho thấy khu vực này đang bắt kịp về mặt kinh tế với phần còn lại của thế giới. Nhu cầu có nhiều xe ô tô hơn chứng tỏ người dân Đông Nam Á đang kiếm được nhiều tiền hơn và có đủ tiền để mua xe ô tô. Ngoài ra, sự gia tăng trong tính di động và kết nối của các công dân trong khu vực cũng sẽ gián tiếp phát triển hoạt động kinh tế trong khu vực này.
Nhu cầu xăng dầu
Nhược điểm tiềm năng đối với sự gia tăng của nhu cầu vận tải trong khu vực là sự gia tăng về nhu cầu xăng dầu. Các quốc gia như Na Uy, Đức, Pháp và Vương quốc Anh mới đây công bố kế hoạch chấm dứt việc bán xe ô tô chạy bằng xăng và dầu diesel. Trong đó, Na Uy tuyên bố thời hạn cho kế hoạch này sớm nhất là năm 2025, Đức và Ấn Độ vào năm 2030, trong khi Pháp và Vương quốc Anh đang có kế hoạch chấm dứt việc bán các loại xe này vào năm 2040. Bên cạnh đó, những quốc gia khác cũng đang cân nhắc thực hiện điều tương tự.
Tuy nhiên, Đông Nam Á được dự đoán sẽ đi ngược lại xu hướng này. Báo cáo Triển vọng năng lượng Đông Nam Á năm 2017 của IEA dự đoán, nhu cầu xăng dầu trong khu vực sẽ tăng đều đặn. Báo cáo chỉ ra, nhu cầu xăng dầu được thiết lập tăng từ 4,7 triệu thùng/ngày, lên khoảng 6,6 triệu thùng/ngày vào năm 2040.
Một trong những lý do chính cho điều này là ngành vận tải đang phát triển của khu vực. Bây giờ hơn bao giờ hết, vận tải có thể được tiếp cận bởi nhiều người. Việc giới thiệu các hãng hàng không giá rẻ và việc xây dựng thêm nhiều sân bay làm tăng lượng đi lại bằng đường hàng không trong khu vực.
Ngành ô tô cũng đang phát triển nhanh chóng. Hồi năm ngoái, tổng doanh số bán xe ô tô mới tại Singapore, Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam và Philippines tăng 5% lên gần 3,4 triệu chiếc. Tiếp đó, quyền sở hữu xe trên toàn khu vực dự kiến tăng hơn 40% đến năm 2040.
Chính sách năng lượng tái tạo cho giao thông vận tải
Nhằm giảm sự phụ thuộc vào xăng dầu, khu vực Đông Nam Á cần tăng cường chính sách năng lượng tái tạo cho vận tải. Một trong những bước mà các quốc gia có thể thực hiện là nâng cao tính hiệu quả trong các lĩnh vực vận tải tương ứng.
Đáng chú ý, một số quốc gia đã thực hiện bước đi đúng hướng liên quan đến điều này. Ví dụ điển hình là chương trình ghi nhãn nhiên liệu và phát thải của Singapore, cung cấp các khoản giảm thuế cho xe hơi phát thải thấp. Chương trình quản lý xe theo lượng khí thải carbon (CEVS) của quốc gia này giúp tính toán các khoản giảm thuế hoặc phụ phí đối với các loại xe, tùy thuộc vào lượng carbon dioxide mà chúng thải ra.
Thế nhưng, Singapore dường như là quốc gia duy nhất dẫn đầu loại sáng kiến này. Các quốc gia khác vẫn còn chậm trong việc thực hiện một chính sách như vậy.
Ngoài ra, các Chính phủ cũng nên tận dụng lợi thế của thị trường xe điện (EV) ngày càng phát triển trong khu vực. Với lý do xe điện chạy bằng năng lượng điện, chúng sử dụng ít năng lượng hơn đáng kể và không thải khí thải carbon vào khí quyển. Ước tính đến năm 2025, khu vực Đông Nam Á có khả năng sở hữu 59 triệu chiếc xe điện 2-3 bánh và 8,9 triệu chiếc xe điện 4 bánh trên các con đường.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với xe điện, các nhà sản xuất cũng phải thực hiện phần việc của họ. Một số quốc gia có thể cung cấp ưu đãi cho người tiêu dùng để mua xe điện, nhưng Thái Lan lại chọn một cách khác. Thay vào đó, Chính phủ Thái Lan đang ưu đãi thuế cho các nhà sản xuất, để quốc gia này có thể đạt mục tiêu có 1,2 triệu chiếc xe điện trên các con đường đến năm 2036.
Trong khi Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) có chính sách và các mục tiêu năng lượng tái tạo riêng của mình, ngành vận tải thường bị bỏ qua. Giữa lúc các quốc gia thành viên ASEAN đang hội nhập hơn và kết nối với nhau thông qua nhiều dự án đường sắt, khu vực cần tạo ra một chính sách năng lượng bao quát cho ngành giao thông vận tải. Tác động có ý nghĩa chỉ có thể được chứng kiến nếu khu vực vận động cùng nhau, tờ The ASEAN Post nhấn mạnh.
Thanh Ngân (Lược dịch từ The ASEAN Post)