“Con Hợi” - Phạm Trinh. Ảnh: MH
Mỗi độ tết về, đúng vào ngày tiễn ông Táo về trời - 23 tháng Chạp, nghệ sĩ và công chúng yêu mỹ thuật lại tề tựu ở phòng tranh con giáp nghênh đón năm mới. 28 tác phẩm của 20 tác giả ở gallery Sông Như (14 kiệt 7 Nguyễn Công Trứ, TP. Huế) và một số tác phẩm tại phòng tranh “Mùa xuân và con giáp” của Hội Mỹ thuật là những cảm xúc tươi tắn và tràn trề hy vọng cho một năm mới.
Theo họa sĩ Đặng Mậu Tựu, Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Huế, trong văn hóa phương Đông, lợn đứng cuối cùng trong 12 con giáp, là biểu trưng cho sự phồn vinh, sinh sôi, nảy nở, nhàn nhã và sung túc. Là con vật gần gũi với đời sống con người, hình ảnh của nó đã đi vào thơ ca, ca dao, hội họa dân gian.
“Chú ỉn” - Đỗ Văn Lân. Ảnh: MH
Được thể hiện qua bàn tay sáng tạo của các họa sĩ với nhiều nét cách điệu, biến hóa sinh động, hình ảnh con giáp của năm 2019 hiện lên trong dáng vẻ thân thuộc, sinh động, mang đến cho người thưởng lãm không khí nao nức của mùa xuân đang gần kề. Mỗi tác phẩm là một cách nghĩ, cảm xúc về tính cách, hình tượng con vật và người xem có thể nhận được nhiều thông điệp sâu sắc qua ngôn ngữ tạo hình: sức sống nội tâm mạnh mẽ, ước vọng về một năm mới sung túc, an lành.
Có số lượng tác phẩm nhiều nhất tại gallery Sông Như, những bức tranh vẽ về con lợn của họa sĩ Đặng Mậu Tựu gửi gắm thông điệp về sự no đủ, sum vầy, mang đến không khí vừa gần gũi vừa thiêng liêng của ngày tết. Ẩn chứa trong tác phẩm “Sống cùng trời đất” là quy luật của tạo hóa: Sự cân bằng âm dương với hình ảnh heo mẹ là trung tâm vũ trụ, xung quanh là bốn chú lợn con tượng trưng cho bốn mùa, màu sắc của bức tranh cũng biểu trưng cho ngũ hành. Trong tác phẩm này, tác giả còn kín đáo gửi vào mong ước “mưa thuận, gió hòa” qua hình ảnh con lợn phun nước.
“Lộc Xuân” - Nguyễn Ánh Dương. Ảnh: AQ
Với tác phẩm “Tự do”, họa sĩ Đặng Mậu Tựu khắc họa hình ảnh con lợn ngậm lá khoai ung dung đứng giữa trời đất thênh thang. Ông còn vẽ bộ tranh “Chuyện heo ca” gồm 7 tác phẩm, đề cập đến cuộc sống, tính cách của loài vật này với những cảm xúc về hạnh phúc, san sẻ yêu thương… Có những bức tranh họa sĩ Đặng Mậu Tựu vẽ cách đây 12 năm được ông giới thiệu lại, để thấy sự khác biệt về cách tư duy, thể hiện khi vẽ về con giáp này.
“Tự do” - Đặng Mậu Tựu. Ảnh: MH
Phần lớn tác phẩm của các tác giả khác khai thác đặc tính của con giáp Kỷ Hợi để thể hiện sự phồn thực, sum vầy, tình cảm yêu thương bằng tạo hình ngộ nghĩnh, đáng yêu. Bức tranh sơn mài của Huỳnh Thị Tường Vân là tình yêu của hai con lợn tồn tại vững bền cùng trời đất gửi đến người xem thông điệp sâu sắc về sự lâu bền của tình yêu đôi lứa. Cùng thể hiện chủ đề này, Phạm Đình Thái, Nguyễn Khắc Tài đều chuyển tải đến người xem tình yêu mặn nồng, gắn kết yêu thương. Hình ảnh lợn mẹ, lợn con trong bức tranh đầy sắc màu có chủ đề “sum vầy” của Nguyễn Vũ Lân là hình ảnh của một gia đình sung túc và đầm ấm, quây quần hạnh phúc khi tết đến xuân về. Hay hình ảnh chú lợn tươi vui, ngộ nghĩnh trong “Con Hợi” của Phạm Trinh là ước vọng về một năm mới viên mãn.
“Tí vẽ hợi” - Nguyễn Đăng Tiền Phong. Ảnh: AQ
Ở phòng tranh “Mùa xuân và con giáp” tại Tạp chí Sông Hương, Đặng Thu An góp mặt với tác phẩm “Du xuân”. Bức tranh ngộ nghĩnh, hài hước với hình ảnh bốn con lợn du xuân ở vườn đào. Với các màu sắc tươi nguyên: xanh, đỏ, tím, vàng tượng trưng cho bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, tác phẩm là cảm xúc hân hoan, là ước vọng về một năm mới may mắn, tươi đẹp suốt bốn mùa. Họa sĩ Đặng Thu An chia sẻ: “Con lợn vốn thân thuộc, gần gũi với con người, mang đến cho tôi cảm xúc về sự sum vầy, no đủ, sung túc. Với hình tượng con giáp này, tôi không vẽ theo nét dân gian, cũng không phải tả thực mà vẽ hơi phóng dụ, cường điệu, thể hiện dáng dấp, trạng thái của con người”.
“Mẹ tròn con vuông” - Trần Xuân Minh. Ảnh: AQ
Qua góc nhìn của họa sĩ và bằng bút pháp sinh động, chất liệu phong phú, hình tượng con lợn được thể hiện ở nhiều tư thế khác nhau, khi suy tư, lúc tươi vui ngộ nghĩnh, cũng có khi cô đơn trầm ngâm… Đâu đó phảng phất thần thái mỹ thuật dân gian, pha trộn một vài ngôn ngữ tạo hình hiện đại. Điều đó tạo nên sự đa cách trong ngôn ngữ tạo hình và người xem có thể tìm thấy nhiều chi tiết đắc ý, sự chiêm nghiệm thú vị để ngẫm nghĩ, kỳ vọng trong năm mới Kỷ Hợi.
TRANG HIỀN