 |
| Thuốc lá điện tử ngụy trang như những hộp sữa bắt mắt |
Hiện nay, không khó để bắt gặp các bạn trẻ ở vỉa hè, quán cafe ở Huế cầm trên tay những hộp sữa nhỏ nhắn đầy màu sắc với nhiều kiểu dáng. Tuy nhiên, bên trong những hộp sữa này không phải là sữa mà là TLĐT ngụy trang.
Thâm nhập vào thị trường Việt Nam khoảng 10 năm trở lại đây, TLĐT được xem là sản phẩm thay thế thuốc lá truyền thống (TLTT), tạo cho người dùng cảm giác “an toàn, ít gây hại” hơn. Từ đó, được các bạn trẻ ở Huế dùng làm lý do giải thích cho việc sử dụng của mình như là: “TLĐT đỡ độc hơn TLTT, không gây hại người xung quanh, giúp cai nghiện thuốc lá…”.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu, thành phần chính của TLĐT bao gồm: Nicotine, chất gây nghiện có trong thuốc lá thường. Với TLĐT, người ta đưa vào một lượng thấp hơn nicotine so với TLTT. Dung dịch tạo khói, gồm: nước, Propylene Glycol và Glycerin. Khi được làm nóng, nước sẽ bay hơi kết hợp với các chất còn lại tạo nên sản phẩm giống như khói để người hút cảm giác giống như đang hút thuốc. Mặc dù các chất như Propylene Glycol và Glycerin đã được FDA cho phép sử dụng trong công nghiệp thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, những chất này khi bị đốt cháy có thể tạo ra những sản phẩm nguy hại cho cơ thể như Formaldehyde, Acetaldehyde, Acrolein.
Chất tạo mùi là các hóa chất hương liệu tạo ra những mùi vị khác nhau (hoa quả, chocolate, vanium, mùi khói thuốc lá…). Các chất độc hại với cơ thể do TLĐT sinh ra phần lớn đến từ các sản phẩm dạng hóa chất của chất tạo khói và tạo mùi, tiếp xúc trong thời gian càng dài thì ảnh hưởng tới sức khỏe càng nhiều.
Theo ThS. BS Phạm Hữu Trí, Phó Giám đốc Trung tâm Nhi, thành viên Ban Phòng, chống tác hại thuốc lá Bệnh viện Trung ương Huế, trong TLĐT chứa nicotin cùng hàng ngàn chất tạo hương khác nhau dễ gây nghiện, nhất là giới trẻ vì tò mò. Các sản phẩm này nguy hại không khác gì TLTT. Đã có một số ca bệnh trên toàn quốc nhập viện do dùng TLĐT. Điều này cho thấy nguy cơ tiềm ẩn các chất gây nghiện khác trong TLĐT ngoài nicotin thông thường. Đây là vấn đề xã hội nghiêm trọng cần tuyên truyền sâu rộng trong cộng đồng".
Mặc cho những cảnh báo của các bác sĩ về tác hại, TLĐT vẫn được bày bán tràn lan trên các trang mạng xã hội từ facebook, tiktok, google… chỉ vài từ khóa đơn giản như: TLĐT, vape, pod… đã có thể dễ dàng tìm thấy vô số lời chào bán với mức giá vô cùng hấp dẫn, dễ tiếp cận, chỉ từ 50.000 - 200.000 đồng. Nếu như TLTT những năm trước thường chỉ thấy ở các bạn nam thì TLĐT đang dần xuất hiện cùng hình ảnh các bạn nữ sử dụng. Để dẫn đến tình trạng như ngày hôm nay, ngoài nguyên nhân khách quan như sản phẩm tinh vi, bắt mắt, chi phí rẻ, dễ tiếp cận… thì không thể không nhắc đến nguyên nhân chủ quan nằm ở chính bản thân các bạn trẻ. Đáng báo động, việc sử dụng TLĐT đang dần trở nên bình thường hóa trong giới trẻ, thậm chí được xem như là một trào lưu, xu hướng khi mà những người nổi tiếng trên các trang mạng xã hội cũng sử dụng, quảng bá loại hình sản phẩm này.
Vừa qua, tại hội thảo khoa học Chia sẻ kết quả nghiên cứu về tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh từ 13 – 15 tuổi, PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) nhấn mạnh: Nếu không hành động hôm nay, ngày mai chúng ta sẽ phải đối mặt với “đại dịch” của TLĐT.
Theo đó, một số nhóm giải pháp được đặt ra. Đó là, nghiên cứu bổ sung các quy định về phòng, chống thuốc lá nung nóng, TLĐT vào Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và các văn bản dưới luật. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông; nghiên cứu đánh giá và đưa ra bằng chứng tích cực hơn nữa và cùng các cơ quan truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ về vấn đề này... Về lâu dài, cần có những chính sách, chiến lược quyết liệt hơn để ngăn chặn sản phẩm TLĐT, và đặc biệt, vai trò của nhà trường cùng gia đình là rất quan trọng trong vấn đề này.