Theo đơn khởi kiện và các lời khai trong quá trình giải quyết vụ án, phía nguyên đơn (3 người con gái) trình bày: Căn nhà có diện tích 263,2m2 gắn liền với thửa đất diện tích 580m2 tại phường Phú Cát, TP. Huế, là tài sản của bố, mẹ họ, đã được UBND TP. Huế cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà vào ngày 20/11/2012.
Trước đó, năm 2011, người bố được chẩn đoán bị bệnh xơ gan. Nhà đất nêu trên vừa có giấy chứng nhận, thì chỉ 2 ngày sau, người con trai ruột trong gia đình đã thuê xe cấp cứu cùng bố, mẹ và người làm chứng đến phòng công chứng để ký hợp đồng tặng cho con trai ruột quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Ngày 8/12/2012, người bố qua đời.
Nguyên đơn cho rằng, thời điểm thực hiện hợp đồng tặng cho, người mẹ không đọc được các văn bản và không biết mình đã ký các loại giấy tờ gì. Người bố bị bệnh, gần như mất khả năng nhận thức. Do đó hợp đồng tặng cho này là trái pháp luật và trái đạo đức xã hội. Đồng thời, yêu cầu tòa án tuyên bố hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất giữa bố, mẹ và con trai ruột, đối với thửa đất nêu trên, vô hiệu toàn bộ. Người bố đã qua đời, nên nguyên đơn yêu cầu giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu theo hướng xác lập quyền thừa kế của nguyên đơn đối với phần di sản do người bố để lại.
Bị đơn (là vợ của người con trai được bố, mẹ tặng cho tài sản; chồng bà bị bệnh, đã qua đời vào năm 2018) trình bày: Bố mẹ chồng bà có 4 người con đẻ và 2 người con nuôi. Trong đó, 1 người con trai nuôi đã mất khi chưa có vợ, con. Những người còn lại khi lập gia đình đã được bố, mẹ chồng bà cho nhà và vốn làm ăn.
Bị đơn và chồng kết hôn với nhau năm 2003, ở chung với bố, mẹ chồng. Năm 2012 bố, mẹ chồng bàn bạc cho vợ chồng bà nhà, đất tại phường Phú Cát. Khi lập thủ tục tặng cho nhà đất ở phòng công chứng xong, bố chồng bà nói với bà rằng, đã làm xong thủ tục cho chồng bà nhà, đất. Không ai có ý kiến gì. Sau khi chồng bà mất vào năm 2018, thì mới có tranh chấp. Bị đơn không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn (tức các chị chồng), vì bố, mẹ chồng bà đã lập hợp đồng tặng cho tự nguyện, và đã chuyển tên sang cho chồng bà.
Người mẹ (người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án) trình bày: Nhà đất nêu trên là tài sản của vợ chồng bà. Ngày 22/11/2012 khi bà và chồng đang ở bệnh viện, thì con trai của ông, bà cùng với người cháu gọi bà bằng cô ruột (người làm chứng), thuê xe cấp cứu chở vợ chồng bà, nói là đi ký để nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Lúc này chồng bà bị bệnh nặng, bà và chồng không biết là ký vào các loại giấy tờ gì và ở đâu. Nay bà đồng ý với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, đề nghị tòa án tuyên bố hợp đồng tặng cho nhà đất nêu trên là vô hiệu.
Một người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan khác trong vụ án (là vợ của người con trai nuôi của đôi vợ chồng nêu trên), thống nhất như yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Tuy nhiên bà trình bày, sau khi ký ở phòng công chứng về thì bố nuôi của chồng (chồng bà hiện đã qua đời) đã tâm sự với bà rất nhiều và khóc, bởi vì chồng bà là con nuôi. Bà không trình bày nội dung tâm sự vì đã hứa với bố nuôi của chồng, là sẽ giữ kín.
Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là phòng công chứng trình bày: Hợp đồng tặng cho tài sản nêu trên đã được tiến hành đúng quy định của pháp luật, nên không đồng ý yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Trong nội dung trình bày của người làm chứng thì sau khi ký công chứng hợp đồng tặng cho nhà, đất, người bố trong gia đình này cũng tâm sự với ông là chuyển tên qua con trai đẻ, vì sau này sợ người con trai nuôi tranh chấp, chứ không có ý gì khác.
Căn cứ vào lời khai của các đương sự, các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, hội đồng xét xử nhận định: Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất nêu trên là đúng quy định của pháp luật, không có cơ sở để chấp nhận yêu cầu khởi kiện. Do đó tòa tuyên, bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Có thể, vì để tránh sự tranh chấp của người con trai nuôi (thời điểm đó còn sống) mà ông bố bà mẹ trong vụ án này đã thực hiện thủ tục tặng cho để con trai đẻ đứng tên toàn bộ nhà đất, mà không hề nghĩ đến trường hợp quyền lợi của bản thân và những người con khác trong gia đình bị ảnh hưởng, nếu có “biến động” bất ngờ.
Vụ án này là “lời nhắc nhở” đối với tất cả mọi người, rằng phải cẩn trọng trong mọi quyết định về tài sản. Bởi mỗi khi đã đặt bút ký theo quy định của pháp luật, thì chỉ có thể tuân thủ theo pháp luật.
Quỳnh Anh