Một buổi tập huấn về cách thức sản xuất video clip
Thông tin thôi chưa đủ
Đức Quang - phóng viên chuyên ngành báo in phụ trách mảng du lịch ở Báo Thừa Thiên Huế được phân đến Phòng báo Điện tử thời điểm Thừa Thiên Huế online đang đẩy mạnh các sản phẩm truyền thông đa phương tiện, trong đó có sản phẩm video clip. Với Quang lúc ấy, sự chuyển dịch loại hình khiến anh gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận đề tài và phương thức tác nghiệp. Không khó sao được khi chuyên ngành của anh trên ghế giảng đường là báo in, và nhiều năm chỉ theo đuôi con chữ trong từng trang nhật báo. Đùng một cái anh vừa phóng viên báo điện tử, vừa phụ trách mảng du lịch trên báo in, đồng thời là M.C, thậm chí quay phim…
Mỗi loại hình có một đặc thù riêng, báo điện tử đòi hỏi cao về tính thời sự, video clip càng đòi hỏi nhiều hơn thế. Nếu như báo in, người viết chỉ cần sử dụng ngôn ngữ làm chất liệu bên cạnh một số kỹ năng khác để tạo nên tác phẩm thì báo hình là loại ngôn ngữ hình ảnh, chất liệu tạo nên không đơn thuần chỉ là thông tin. Đối với báo in, nhân vật sẵn sàng trả lời phỏng vấn, thậm chí cung cấp thông tin qua điện thoại nhưng với báo hình, bắt buộc họ phải xuất hiện trước ống kính. Và không phải ai cũng muốn đứng trước ống kính máy quay.
Những thước phim trên Thừa Thiên Huế online góp phần thu hút bạn đọc
Phóng viên truyền hình tay ngang như Quang khi chưa làm chủ được các thiết bị ghi hình chuyên nghiệp, việc thuyết phục người được phỏng vấn “lên hình” là trở ngại không dễ vượt qua. “Trong bản tin tết năm vừa rồi, dẫu đã tập rất nhiều lần, thậm chí đọc thuộc nội dung cần hiện dẫn, song do chưa tự tin khi đứng trước ống kính nên phải mất nhiều lần mới hoàn thiện được lời dẫn hơn 100 chữ. Sau khi thực hiện xong, du khách hai bên đường vỗ tay reo hò, chúc mừng, cảm giác ấy vừa vui sướng, vừa ngại ngùng”, Quang chia sẻ.
Từ khi video clip được triển khai trên Thừa Thiên Huế online, các sản phẩm dẫu chưa thực sự chuyên nghiệp, chưa thật “sạch sẽ” như ở các kênh truyền hình nhưng người xem, độc giả của Thừa Thiên Huế online đã có những cảm xúc thật. Đó cũng là cách giữ chân người xem Thừa Thiên Huế online.
Ở Báo Thừa Thiên Huế, không chỉ đội ngũ phóng viên mà kỹ thuật viên lẫn biên dịch viên vì nhiệm vụ, vẫn phải xông pha đến hiện trường tập tành quay phim, hiện dẫn để rồi trở thành kỹ năng. Vượt qua những trở ngại ban đầu, đội ngũ kỹ thuật viên bây giờ đã thành thục các kỹ thuật quay, làm chủ khuôn hình. Ngoài đáp ứng nhiệm vụ mà cơ quan giao phó, dẫu không mang trong mình chuyên môn ngành báo nhưng họ chính là những người đầu tiên điều khiển máy quay, sau đó chia sẻ kinh nghiệm quay phim đến với phóng viên…
Bản tin COVID-19, Bản tin Tết hay bây giờ Bản tin Kinh tế thị trường, Bản tin Văn hóa du lịch đang tạo ra nét mới, phù hợp với xu thế hiện nay. Nhiều đồng nghiệp ở các cơ quan báo chí trên toàn quốc đã bất ngờ khi được hay, lần đầu tiên báo Thừa Thiên Huế làm bản tin mà lại là đơn vị đầu tiên làm bản tin COVID-19, chương trình không chỉ kết nối phóng viên các báo, đài phát thanh truyền hình địa phương cùng tham gia ở các địa bàn mà kết nối luôn các bạn du học sinh, Việt kiều ở nhiều quốc gia trên thế giới, để chuyển tải thông tin một cách nhanh nhất ở các điểm cầu. Đằng sau những sản phẩm ấy là ekip không chuyên và chỉ vừa “nhập môn” truyền hình. Biên dịch viên “hóa thân” thành M.C; phóng viên, kỹ thuật viên, biên tập viên trở thành quay phim kiêm luôn nhiệm vụ viết kịch bản, lời bình cho bản tin….
Nhìn lại những ngày tập tành làm báo hình để thấy được sự nỗ lực của đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, biên dịch viên của Báo Thừa Thiên Huế. Phóng viên, kỹ thuật viên từ chỗ loay hoay với thiết bị, quên mang pin, không thành thục cách dựng chân máy… bây giờ phần nào đã quay những khuôn hình chấp nhận được, hiểu được kịch bản, lời bình, cảnh quay, dung lượng… của sản phẩm truyền hình. Biên dịch viên dẫu chưa qua trường lớp đào tạo kỹ năng dẫn chương trình nào đã chiến thắng chính mình…
Bắt nhịp với xu thế
Ngoài xu thế trong thời đại số, quan điểm quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 cũng đề cập đến việc kết hợp các loại hình báo chí trong quá trình truyền thông. Đó là kết hợp chặt chẽ các loại hình báo chí, đồng thời phát huy lợi thế của các phương tiện, dịch vụ thông tin internet nhằm chủ động cung cấp thông tin chính thống, có tính định hướng, tăng diện bao phủ… Điều đó đã mở ra hướng phát triển cho các sản phẩm truyền hình trên báo điện tử.
Hiện, ở hầu như tất cả các tờ báo, tòa soạn đa phương tiện là hướng phát triển. Nhiều tờ báo điện tử đã hình thành và phát triển riêng kênh truyền hình của mình và xem các sản phẩm video clip là giải pháp “giữ chân” công chúng.
Việc tạo ra sản phẩm video clip là nền tảng để phát triển một kênh truyền hình độc lập. Chúng tôi – những phóng viên của Báo Thừa Thiên Huế đã từng loay hoay với nguồn tư liệu, cách tiếp cận vấn đề khi thực hiện các video clip về Đại hội Đảng hay Bản tin Tết. Song, vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu, “nhập môn” để rồi xem mình như phóng viên truyền hình thực thụ, các sản phẩm cũng đến được với bạn đọc, dù rằng chưa thật hoàn hảo.
Bây giờ, tất cả sự kiện, đề tài, ngoài thông tin phục vụ cho báo in, trong khả năng có thể, chúng tôi phải ghi hình, phỏng vấn để phục vụ cho video clip trên báo điện tử. Trong hoạt động của chúng tôi, những phóng viên báo Thừa thiên Huế ngoài thực hiện các tuyến bài trên báo in, báo điện tử còn quay phim và tự mình dẫn bản tin hình.
Làm truyền hình với phóng viên chuyên nghiệp vất vả một thì phóng viên tay ngang vất vả mười. Chỉ là giọng đọc lời bình thôi nhưng để phù hợp với từng tác phẩm truyền hình quả thật không dễ; chỉ là một cảnh quay thông thường thôi nhưng không trau dồi kiến thức, không học hỏi đồng nghiệp thì khuôn hình sẽ phi logic; chỉ là thao tác chuyển cảnh đơn giản trong dựng phim thôi nếu không tỉ mỉ sẽ “làm tan” ý đồ câu chuyện…
Những lo lắng ban đầu đã ở phía đằng sau, chúng tôi đã “nhập môn” truyền hình bằng cách thay đổi phương thức làm việc, bằng việc tiếp cận loại hình “trái tay” với trách nhiệm từ thực tiễn, để khai thác video clip như thành tố chuyển tải thông tin hữu hiệu trên báo điện tử. Điều mà chúng tôi hy vọng, là các phẩm báo chí của mình sẽ ngày càng tốt hơn, chất lượng hơn và gần gũi với cuộc sống hơn...
Báo điện tử đang có nhiều ưu thế so với các loại hình khác, những phóng viên tay ngang làm truyền hình tại Báo Thừa Thiên Huế vẫn phải vừa làm vừa học hỏi, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của báo chí hiện đại, góp phần phát triển tòa soạn theo xu hướng tòa soạn hội tụ trong tương lai.
Bài, ảnh: Lê Thọ