Những quy định mới về cấp “sổ đỏ”

Luật Đất đai 2024 tháo gỡ nhiều vướng mắc cho hộ gia đình, cá nhân được cấp sổ đỏ

Cấp “sổ đỏ” cho hộ gia đình, cá nhân

Người sử dụng đất (SDĐ) là hộ gia đình, cá nhân có quyền yêu cầu với cơ quan có thẩm quyền cấp “sổ đỏ”. Nguyên tắc cấp “sổ đỏ” được Điều 135, Luật Đất đai năm 2024 quy định cụ thể, thông thoáng hơn so với Luật Đất đai năm 2013.

Cụ thể, “sổ đỏ” được cấp theo từng thửa đất cho người có quyền SDĐ, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có nhu cầu và đủ điều kiện theo quy định của Luật Đất đai năm 2024. Trường hợp người SDĐ đang sử dụng nhiều thửa đất nông nghiệp tại cùng một xã, phường, thị trấn mà có yêu cầu thì được cấp một “sổ đỏ” chung cho các thửa đất đó.

Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định “sổ đỏ” chỉ được cấp sau khi người SDĐ, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. “Sổ đỏ” phải ghi rõ họ, tên của vợ và chồng hoặc chỉ một người. Thửa đất thuộc quyền SDĐ của hộ gia đình thì cấp một “sổ đỏ” ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền SDĐ của hộ gia đình trên sổ đỏ và trao cho người đại diện…

Điều 137, Luật Đất đai năm 2024 quy định cụ thể hộ gia đình, cá nhân đang SDĐ có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất thì được cấp “sổ đỏ”, không thu tiền SDĐ, như: Những giấy tờ về quyền được SDĐ do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Giấy chứng nhận quyền SDĐ tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính, sổ mục kê, sổ kiến điền lập trước ngày 18/12/1980 mà có tên người SDĐ…

Đất không có giấy tờ có được cấp “sổ đỏ”?

Theo Điều 45, Luật Đất đai năm 2024, “sổ đỏ” là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền SDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền SDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Đây là một trong những điều kiện cần phải có để hộ gia đình, cá nhân thực hiện các quyền chuyển nhượng, thừa kế, cho thuê…

Việc cấp “sổ đỏ” đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang SDĐ có giấy tờ về quyền SDĐ, không có giấy tờ về quyền SDĐ được Luật Đất đai năm 2024 quy định từng trường hợp cụ thể từ Điều 137 đến Điều 140. Đây chính là nét nổi bật, ưu việt của Luật Đất đai năm 2024 so với Luật Đất đai năm 2013.

Ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết, tại Điều 138 Luật Đất đai năm 2024 quy định cụ thể 3 trường hợp đất hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, đang sử dụng đất ổn định, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp “sổ đỏ”, gồm: hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có nhà ở, công trình xây dựng khác trước ngày 18/12/1980; từ 18/12/1980 đến 15/10/1993 và từ 15/10/1993 tới trước ngày 1/7/2024. Ngoài ra, tại điều luật này còn quy định hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định vào mục đích thuộc nhóm đất nông nghiệp, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không tranh chấp thì được cấp “sổ đỏ”.

Tại Điều 139 Luật Đất đai năm 2024 quy định rất rõ trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 1/7/2014, một trong những quy định mới khác nữa của Luật Đất đai năm 2024 là trường hợp đã có điều chỉnh quy hoạch SDĐ hoặc quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà nay diện tích đất lấn, chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng; không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông; không có mục đích sử dụng cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp và công trình công cộng khác thì người đang SDĐ được xem xét cấp “sổ đỏ” và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật (khoản 1, Điều 139, Luật Đất đai năm 2024). Bên cạnh đó, theo luật này, có trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang, không tranh chấp thì được xem xét cấp “sổ đỏ”, không cần phù hợp với quy hoạch như Luật Đất đai năm 2013.

Theo ông Nguyễn Văn Toàn, việc hướng dẫn cụ thể về cấp “sổ đỏ” cho đất không giấy tờ là một trong những nội dung được người dân đặc biệt quan tâm khi triển khai Luật Đất đai 2024. Đây là chính sách rất tốt vừa kế thừa của các Luật Đất đai trước đây và căn cứ vào thực tiễn hiện nay. Đặc biệt, việc này cũng giúp ổn thỏa tâm lý cho người dân, giúp người dân an tâm khi sử dụng đất do lịch sử để lại, thanh khoản thị trường và cũng tạo điều kiện cho công tác quản lý nhà nước về đất đai và tăng thu ngân sách…