Từ năm 2006 đến nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai thí điểm đào tạo đại học theo chương trình tiên tiến, sử dụng hoàn toàn giáo trình của các trường đại học nước ngoài, dạy và học bằng tiếng Anh. Qua 10 năm thực hiện, đã có 23 trường đại học triển khai 35 chương trình đào tạo, góp phần đào tạo nhân lực chất lượng cao và góp phần thúc đẩy các trường đại học triển khai tổ chức dạy và học theo hướng chuẩn hóa, hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, việc triển khai phương thức đào tạo này ở các trường đại học hiện đang gặp nhiều trở ngại.
Đào tạo nhân lực chất lượng cao còn nhiều trở ngại vì nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan. (Ảnh minh họa)
10 năm qua, 23 trường đại học đã tuyển sinh được trên 13 nghìn sinh viên theo học 35 chương trình đào tạo. Đến nay, đã có trên 3.600 sinh viên tốt nghiệp. Sinh viên đều được học theo giáo trình của các trường đại học nước ngoài với các giảng viên giỏi trong nước và quốc tế, học hoàn toàn bằng tiếng Anh, sinh viên chủ động trong tự học, tự khai thác tài liệu bằng tiếng Anh, phối hợp làm việc theo nhóm, năng động và tự tin khi tìm kiếm học bổng để học tiếp lên trình độ cao hơn, hoặc làm việc ở môi trường quốc tế.
Bà Nguyễn Anh Phương, phụ trách nhân sự, chi nhánh Công ty Esilicon Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng nhận xét: “Một trong những điểm mạnh của các bạn sinh viên chương trình tiên tiến đó là các bạn có khả năng tiếng Anh tốt. Thứ 2, các bạn cũng tương đối năng động, chủ động trong việc học cũng như đặt câu hỏi với các nhà tuyển dụng cũng như trong công tác đào tạo”.
Theo thống kê, trong số hơn 3.600 sinh viên đã tốt nghiệp, hầu hết các em đều tìm được việc làm đúng nghề hoặc học tiếp lên trình độ cao hơn sau 6 tháng kể từ khi tốt nghiệp. Trong đó, hầu hết là sinh viên Điều dưỡng của Trường Đại học Y Hà Nội học theo chương trình này đã đạt đủ điều kiện để được chấp nhận sang làm việc tại Cộng hòa Liên bang Đức. Điều này cho thấy, sản phẩm của chương trình đào tạo tiên tiến đã bước đầu tham gia vào trao đổi nguồn nhân lực quốc tế. Từ hiệu quả của chương trình tiên tiến, các trường đại học đã mở rộng mô hình đào tạo này sang các ngành khác, khoa khác, với 11 chương trình đại học, 6 chương trình thạc sỹ giảng dạy bằng tiếng Anh và 45 chương trình chất lượng cao trình độ đại học.
Mặc dù được coi là hiệu quả trong đào tạo nhân lực chất lượng cao, nhưng một số ngành đào tạo như: Khoa học và kỹ thuật vật liệu, Toán học, Kỹ thuật y sinh khó tuyển được thí sinh.
Ông Vũ Thế Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa thành phố Hồ Chí Minh nêu thực tế: “Các trường muốn sinh viên đầu vào phải giỏi, các em phải học tốt tiếng Anh nữa, gia đình cũng phải tương đối có thu nhập, nhưng mà bây giờ ở Việt nam có 3 yếu tố ấy, các em đi học nước ngoài hết rồi, nên đó là một thách thức. Chương trình tiên tiến phải khẳng định là tốt nhưng thời gian ngắn, uy tín, chứng minh với xã hội chưa có thời gian, các trường đại học của Việt Nam chưa chuyên nghiệp trong công tác truyền thông, thành ra phụ huynh, rồi học sinh chưa biết tới”.
Ông Nguyễn Hữu Tú, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội cho rằng, các chương trình đào tạo này triển khai ở các nước phát triển, họ đã có đầy đủ cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và kinh nghiệm đào tạo, nên khi áp dụng vào điều kiện của Việt Nam chưa phù hợp.
Ông Nguyễn Hữu Tú cho biết: “Thứ nhất là năng lực người thầy, ngoài năng lực chuyên môn phải có năng lực tiếng Anh. Thứ 2 là khả năng tổ chức dạy học, vì chương trình tiên tiến dựa trên năng lực, dạy học lấy sinh viên làm trung tâm, tích hợp nội dung, có rất nhiều yêu cầu. Trong khi đó chúng ta thiếu rất nhiều để đáp ứng nhu cầu này, đặc biệt là cơ sở vật chất của chúng ta còn rất thiếu và kém hiện đại. Khó khăn thứ 3 chính là năng lực của người học. Sinh viên của chúng ta quan trọng nhất là nền tảng ngoại ngữ thấp, tính tự học, tính năng động, khả năng nghiên cứu chưa cao, chính vì thế cũng là một cản trở của chương trình”.
Khả năng ngoại ngữ và tự học của sinh viên Việt Nam chưa tốt?. (Ảnh minh họa)
Đánh giá về mô hình đào tạo đại học theo chương trình tiên tiến, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết, chương trình đã tạo nền móng để các trường đại học nâng cao chất lượng đào tạo phù hợp với hội nhập quốc tế.
Một trong những tiêu chí của chương trình đào tạo chất lượng cao cần đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Bộ Giáo dục- Đào tạo sẽ tập trung đầu các chương trình xuất sắc theo hướng cạnh tranh, không phân biệt trường công lập và ngoài công lập, tránh tình trạng một số chương trình đào tạo không tuyển được người học như hiện nay.
Theo VOV