 |
| Công tác thanh tra, kiểm tra lĩnh vực BHXH góp phần đảm bảo quyền lợi cho người lao động |
Hiệu quả sau thanh tra
Là doanh nghiệp (DN) kinh doanh vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường hàng không, do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 cũng như lượng khách du lịch giảm sút đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh nên năm 2023 Công ty CP Hàng không Lữ hành Việt Nam chậm đóng BHXH, BHYT cho nhiều lao động. Sau nhiều lần đốc thúc, DN vẫn không chuyển tiền đúng hạn, BHXH tỉnh đã ra quyết định và thành lập đoàn thanh tra làm việc với ban giám đốc. Sau khi thanh tra, DN đã chuyển số tiền nợ hơn 3 tỷ đồng, đồng thời cam kết sẽ chuyển trả các khoản BHXH, BHYT những tháng tiếp theo đúng hạn và theo quy định của cơ quan BHXH.
Năm 2023, BHXH tỉnh đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 131 đơn vị SDLĐ; kiểm tra 2 tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT và 55 cơ sở khám chữa bệnh (KCB) BHYT; 5 đơn vị nội bộ, hoàn thành kế hoạch năm 2023 do BHXH Việt Nam giao. Đồng thời, thực hiện thanh tra, kiểm tra đột xuất tại 65 đơn vị SDLĐ và 1 cơ sở KCB BHYT.
Qua thanh tra, kiểm tra, đã kiến nghị truy thu BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đối với người lao động thuộc đối tượng tham gia nhưng chưa đóng, hoặc đóng thiếu thời gian tham gia với tổng số tiền hơn 1,1 tỷ đồng (chưa bao gồm lãi truy thu). Đồng thời, kiến nghị truy thu BHXH, BHTN, BHYT đối với người lao động có mức lương tham gia thấp hơn mức lương quy định với tổng số tiền hơn 500 triệu đồng. Ngoài ra, kiến nghị thu hồi về quỹ BHXH số tiền hơn 110 triệu đồng do thanh toán chế độ BHXH ngắn hạn không đúng quy định; đôn đốc các đơn vị chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT chuyển nộp hơn 20 tỷ đồng. Công tác thanh, kiểm tra cũng đã kiến nghị thu hồi về quỹ BHYT đối với trường hợp tham gia BHYT không đúng đối tượng; kiến nghị thu hồi về quỹ BHYT số tiền hơn 1,5 tỷ đồng đối với các cơ sở KCB BHYT chi sai quy định.
Cùng với công tác thanh, kiểm tra, năm 2023 Giám đốc BHXH tỉnh đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 1 đơn vị và quyết định cưỡng chế đối với 3 đơn vị. Đồng thời, lập tờ trình, chuyển hồ sơ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính đối với 1 đơn vị và quyết định cưỡng chế đối với 4 đơn vị.
Xử lý các vi phạm
Theo lãnh đạo BHXH tỉnh, thời gian qua công tác thanh tra, kiểm tra đã phát huy hiệu quả, tạo chuyển biến rõ rệt trong công tác thu, phát triển đối tượng, giảm nợ đọng, nhất là giảm thiểu tình trạng lạm dụng, trục lợi Quỹ BHXH, BHYT. Tuy nhiên, công tác này còn gặp nhiều khó khăn do quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN còn chưa đầy đủ, dẫn đến một số hành vi vi phạm chưa có quy định để xử lý.
Theo thẩm quyền của tổ chức BHXH về một số hành vi sai phạm chưa được quy định rõ trong các văn bản quy phạm pháp luật, như: cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính khi đối tượng vi phạm không tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt…; chế tài xử lý vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT chưa đủ sức răn đe, một số đơn vị SDLĐ còn coi thường pháp luật, vẫn cố tình nợ đọng kéo dài hoặc trục lợi chính sách BHXH, BHYT. Mặt khác, những quy định về tội phạm thuộc lĩnh vực này đã được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015, song đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn của các cơ quan chức năng về thủ tục, hồ sơ, quy trình xử lý vi phạm.
Trong khi đó, công tác thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT là bước quan trọng để có thể tiến tới xử lý hình sự các đơn vị, cá nhân vi phạm Luật BHXH, Luật BHYT. Do đó, cần có giải pháp hữu hiệu hơn trong việc thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra của ngành BHXH, như: hoàn thiện quy định về công tác thanh tra, nâng cao chất lượng kết luận thanh tra và xử lý sau thanh tra…
Để thực hiện nhiệm vụ đốc thu - giảm nợ, thời gian tới BHXH tỉnh tăng cường phối hợp với các đơn vị liên quan để đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách, pháp luật BHXH, BHYT theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp; tiếp tục thực hiện giao dịch điện tử trên tất cả các lĩnh vực, gồm: thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT, giải quyết các chế độ BHXH, BHYT, BHTN. Đồng thời, tăng cường hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động chuyên môn; tích cực tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng VssID và căn cước công dân khi đi khám, chữa bệnh BHYT, nhận lương hưu và trợ cấp BHXH không dùng tiền mặt.
Ngoài ra, BHXH tỉnh tăng cường thanh tra các đơn vị có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN; thực hiện triệt để các biện pháp xử lý vi phạm, cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các đơn vị vi phạm, đồng thời phối hợp với các cơ quan Công an, Sở Lao động, Thương binh - Xã hội để thanh tra liên ngành trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT. Kiểm tra việc thực hiện hợp đồng KCB BHYT đối với các cơ sở KCB BHYT có chi phí KCB BHYT, tỷ lệ bệnh nhân vào điều trị nội trú tăng cao so với cùng kỳ năm trước; các đơn vị gia tăng chi phí KCB BHYT so với mức chi phí bình quân chung của các cơ sở KCB cùng hạng, cùng tuyến, cùng chuyên khoa trong vùng và trong toàn quốc.