Du khách trải nghiệm bắt cá suối tại thác A Nôr dưới sự hướng dẫn của người dân
Cần tính toán thiệt hơn
Huế có thế mạnh về du lịch suối thác. Phong Điền, Hương Trà, Nam Đông, A Lưới và Phú Lộc, huyện vào cũng có nhiều suối thác đẹp. Thế mạnh này đã được chứng minh và những năm qua, du lịch sinh thái suối thác được xem là đối trọng lớn nhất cho du lịch văn hóa di sản, góp phần thu hút khách cho Huế vào dịp hè. Những điểm suối thác hoạt động lâu nay tiếp tục tạo nguồn thu ổn định cho người dân, như năm 2020, dù dịch bệnh xảy ra, du lịch sinh thái vẫn giữ vai trò thu hút khách cho Huế.
Như tại suối Tiên (xã Lộc Thủy, Phú Lộc), du lịch sinh thái chỉ mới manh nha từ mùa hè năm 2018 và chỉ mới hơn 2 năm khai thác đã thu hút lượng khách lớn. Vào thời điểm từ tháng 6 - 7/2020, mỗi ngày cuối tuần nơi đây đón hơn 1.000 khách. Chỉ tính riêng số lượng gà được nuôi trong khu vực đã được bao tiêu đầu ra. Đó là chưa kể những loại nông sản cũng được tiêu thụ cho người dân ổn định hơn.
Ông Phạm Hữu Chung, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Phú Lộc đánh giá, tại các điểm du lịch sinh thái suối thác trên địa bàn huyện, du lịch đã dần chuyển người dân từ làm nông nghiệp sang dịch vụ, thu nhập nhờ đó tăng đáng kể. Du lịch phát triển luôn tạo các hiệu ứng kép, bộ mặt nông thôn cũng thay đổi khi được đầu tư hạ tầng, cơ sở vật chất, các loại đặc sản của địa phương cũng có cơ hội đến gần hơn với khách hàng.
Xét về góc độ du lịch do người dân khai thác, về tính chuyên nghiệp, đầu tư cho sản phẩm và chất lượng sẽ ở mức độ tương đối. Trong khi đó, khi có doanh nghiệp đầu tư khai thác sẽ chuyên nghiệp hóa; điểm du lịch sinh thái sẽ có cơ hội trở thành điểm đến hấp dẫn, quy mô với đa dạng dịch vụ. Minh chứng cho sự thay đổi đáng kể cho điểm du lịch sinh thái là tại khu du lịch Bạch Mã Village (Phú Lộc) và khu du lịch Yes Huế Eco (Nam Đông) đã tạo thành hai điểm đến mới, được đánh giá cao.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình (ngoài cùng bên phải) trao đổi với Sở Du lịch và các địa phương về quy hoạch các điểm du lịch sinh thái suối thác
Đó là tính hiệu quả và vai trò đầu tàu của các điểm đến khi có doanh nghiệp đầu tư thật sự. Nhưng đánh giá một cách công bằng, không phải điểm nào cũng thuận lợi khi có doanh nghiệp vào đầu tư. Điểm du lịch sinh thái suối Voi (xã Lộc Tiến, Phú Lộc) là câu chuyện nan giải. Đã 4 năm trôi qua từ khi có nhà đầu tư đến, nhưng vì nhiều lý do khách quan, lẫn chủ quan mà đến nay suối Voi chưa có nút gỡ. Người dân chưa chịu nhận đền bù để rời đi, doanh nghiệp chưa triển khai dự án, chính quyền địa phương mất nguồn thu lớn từ thuế dịch vụ suốt nhiều năm qua.
Rõ ràng, luôn có hai mặt của vấn đề trong việc thu hút đầu tư tại các điểm du lịch sinh thái cộng đồng, giữa cái được và cái mất nơi gắn với nguồn lợi của người dân. Người dân có cái lý của họ, bởi họ cho rằng vì sao doanh nghiệp không tìm kiếm một điểm mới, nơi chưa có ai khai thác rồi đầu tư, mà lại lựa chọn nơi đã thu hút được khách, có được thương hiệu. Và cái mất nhiều hơn khi doanh nghiệp không “quyết liệt” trong đầu tư. Do đó, cần có sự phân tích, đánh giá cái được cái mất, quan trọng nhất là bài toán kinh tế phải được giải quyết ổn thỏa, đầu tư có tạo sự phát triển hơn cho địa phươnghay không?
Quy hoạch lại các điểm đến
Mỗi nơi sẽ có một cách làm, có một định hướng phát triển riêng. Tại làng du lịch cộng đồng dựa vào sinh thái thác A Nôr (A Lưới), điểm đến được xem “hot” nhất A Lưới năm 2020 là minh chứng cho sự hiệu quả khi người dân trực tiếp khai thác, hưởng lợi, dịch vụ chuyên nghiệp không kém cạnh doanh nghiệp. Sự đầu tư của Nhà nước và các dự án phi chính phủ khiến hình thức và nội dung dịch vụ đều được du khách yêu thích. Đây là mô mình mà theo người viết, những điểm khác cần học hỏi mở rộng, điều quan trọng giúp đời sống người dân thay đổi theo hướng tích cực.
Trong chuyến các khảo sát du lịch suối thác toàn tỉnh đầu tháng 3 năm nay, ông Nguyễn Thanh Bình, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, không phải điểm đến suối thác nào cũng phải thu hút nhà đầu tư. Có nhà đầu tư là quan trọng, nhưng giải quyết bài toán sinh kế cho người dân còn quan trọng hơn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Nguyễn Thanh Bình yêu cầu Sở Du lịch phối hợp với các địa phương thống kê, khảo sát, đánh giá lại toàn bộ các điểm du lịch sinh thái đã khai thác trong toàn tỉnh và các suối thác chưa được khai thác. Từ thống kê, đánh giá đó, sẽ quy hoạch lại toàn bộ du lịch sinh thái trong toàn tỉnh. Từ đó, lựa chọn, xác định những suối thác sẽ thu hút đầu tư, mời gọi doanh nghiệp; có những suối thác để người dân khai thác, làm lợi cho cộng đồng địa phương. Với những nơi đã xác định cộng đồng khai thác, ngành du lịch tập huấn kỹ năng để nâng cao chất lượng cho điểm đến.
Trở lại câu chuyện về thu hút nhà đầu tư vào loại hình du lịch suối thác, việc có nhà đầu tư là cần thiết và quan trọng, nhưng các địa phương cũng phải cân nhắc và có những lựa chọn nhà đầu tư uy tín, với mong muốn đầu tư dự án thật sự. Bởi sự việc nhà đầu tư thiếu năng lực, chậm đầu tư, hoặc không triển khai dự án đã xảy ra trên địa bàn tỉnh suốt nhiều năm qua.
Trong chuyến khảo sát điểm du lịch suối thác Hầm Heo (xã Phong Mỹ, huyện Phong Điền), ông Nguyễn Thanh Bình lưu ý thời điểm này đã bắt đầu mùa du lịch suối thác nên địa phương sớm thực hiện chỉnh trang một số hạng mục phục vụ cho việc đón khách, như hoàn thiện khu nhà dịch vụ, lối đi xuống suối, làm vệ sinh đường giao thông... Phải hoàn tất các khâu này trong tháng 3, để tạo không gian cảnh quan du lịch xanh, sạch, đẹp, an toàn và thân thiện để người dân và du khách có thể đến vui chơi, nghỉ dưỡng. Đặc biệt, điểm này cần được định hướng để người dân khai thác, tạo sinh kế bền vững.
Bài, ảnh: ĐỨC QUANG - DUNG HUYỀN