Học sinh Trường tiểu học Trần Quốc Toản trong một giờ học (Ảnh minh họa)
Đua nhau chọn trường
Công bằng mà nói, nhiều gia đình xin cho con học trái tuyến một phần vì nhu cầu chăm sóc con, có thể là trường có bán trú, ở gần cơ quan bố, mẹ để tiện đưa, đón nhưng phần lớn là chọn theo “thương hiệu” nhà trường. Đúng ra thì đến tầm tháng 7, các trường mới nhận hồ sơ tiếp nhận học sinh vào lớp 1, nhưng trước đó cả năm điệp khúc xin cho con học “trường điểm” lại rộn ràng. Ngồi mô cũng nghe nhiều bà mẹ trẻ bàn tán, băn khoăn, làm sao để kiếm một suất vô “trường điểm”. Thôi thì tận dụng mọi mối quan hệ “thân” có “sơ” cũng có. Nhiều hiệu trưởng thổ lộ, thời điểm này đã không dám nghe điện thoại số lạ chỉ vì có nhiều người xin học trái tuyến, lo nhất vẫn là suất “ngoại giao”.
Còn nhớ năm học trước, nhiều trường tiểu học trên địa bàn từ chối hàng chục bộ hồ sơ “gởi gắm”, “quen biết” vì trường chỉ đủ chỉ tiêu giải quyết cho con em tại địa phương. Nhiều hiệu trưởng phân bua, phụ huynh tin tưởng, “chọn mặt gửi vàng” đáng lý ra trường phải mừng nhưng khổ nổi theo chương trình giáo dục phổ thông mới, mỗi lớp học chỉ có sĩ số 35 em, nếu đông quá dẫn đến quá tải. Các em sẽ không được thực hành hết các kỹ năng thầy cô hướng dẫn, giáo viên không thể nào quán xuyến hết từng em trong lớp.
Chính vì tâm lý đám đông, cứ mỗi mùa tuyển sinh, phụ huynh tìm mọi cách để cho con vào bằng được ngôi trường mà nhiều người đổ xô đến. Thế nên, những cuộc “chạy đua” của các bậc phụ huynh khá nhọc nhằn và quyết liệt. Có người làm giấy khai sinh cho con xong là “gửi con” vào hộ khẩu của người thân, quen đang đóng trên địa bàn. Một phụ huynh thú nhận, mình quá nôn nóng khi nghĩ đến cách nhập hộ khẩu cho con vào nhà người quen, rồi “mua dây buộc mình”, khi những nghi ngờ bủa vây. Thậm chí, nhiều phụ huynh dò hỏi khắp nơi, để vô được trường ưng ý tốn kém bao nhiêu cũng được…
Văn bản nghiêm cấm chuyện “chạy trường” chạy lớp, học trái tuyến đã siết chặt tuyển học sinh trái tuyến ở các cấp học. Với tiêu chí, phải có hộ khẩu thường trú mới được học đúng tuyến; có tạm trú từ 3 năm mới được học ở các trường trên địa bàn; ngay cả học sinh ở một số trường vùng ven, muốn sang trường lân cận học phải được sự đồng ý của Phòng Giáo dục và Đào tạo.
“Trường làng” đã đổi thay
Lân la hỏi nhiều phụ huynh vì sao cứ muốn cho con vào “trường điểm”, chị N.T.M, cán bộ hưu trí, có đứa cháu nội năm nay vào lớp 1 phân bua, muốn cháu học trường điểm để mai này còn vào Nguyễn Tri Phương, xa hơn là Quốc Học. Chứ học đúng tuyến lại ở “trường làng” thấy tội... Nghĩ lại cứ thấy sai sai, nhà chị ở sát trường, đi bộ qua chưa đầy hai phút hà cớ chi phải chở cháu về “phố”, khó khăn trong việc học trái tuyến đã đành, phải dậy sớm để đi học khi nhà ở xa, đôi khi ăn sáng còn không kịp.
Sau nhiều lần nhờ cậy mệt mỏi bất thành, nhiều phụ huynh cho con học đúng tuyến. Hóa ra không như họ nghĩ, “trường làng” trong suy nghĩ của nhiều người giờ đã khang trang lắm. Nhiều trường đã thay đổi, nhất là những trường vùng ven có quỹ đất rộng rãi, được đầu tư quy mô giờ đây khá đồng đều. Bình quân, các trường đều đạt tỷ lệ 1,5 giáo viên/lớp. Thậm chí, nhiều trường còn trẻ hoá đội ngũ để thay đổi chất lượng giáo dục trong thời đại công nghệ số. Tỷ lệ học sinh đạt các giải từ cấp thành phố đến tỉnh rải đều ở các trường, trong đó, có nhiều giải cao thuộc về học sinh các trường vùng ven, thậm chí vào Trường THCS Nguyễn Tri Phương.
Ông Phan Văn Hải, Trưởng phòng Giáo dục tiểu học, thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo cho rằng, thực tế, trường điểm hay không là do cách nghĩ của phụ huynh khi việc dạy và học của các trường đều theo một chương trình chuẩn chung do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. Tất cả các giáo viên đều được đào tạo bài bản trong các trường sư phạm. Cơ sở vật chất được đầu tư đồng bộ với số tiền đầu tư lên đến hàng chục tỷ đồng/năm, nhất là ưu tiên cho các trường xuống cấp. Hầu hết, các trường tiểu học trên địa bàn TP. Huế học hai buổi/ngày và các trường đều tổ chức học bán trú, thuận tiện cho phụ huynh trong việc đưa đón. Thậm chí, một số trường vùng ven đầu tư cơ sở vật chất khang trang hơn do làm tốt công tác xã hội hóa.
Chuyện phụ huynh muốn cho con học tại một số trường “trọng điểm” trên địa bàn, ở một khía cạnh khác, cũng là yếu tố tích cực để các trường còn lại nhìn nhận, đánh giá, quá trình hoạt động của trường mình, nâng cao chất lượng và hiệu quả giảng dạy. Cơ chế bắt buộc học sinh học đúng tuyến đã tạo điều kiện cho các trường tuyển sinh đầu cấp có chất lượng hơn. Các trường phải phát huy nội lực, tạo thương hiệu hoặc có cách tuyên truyền, vận động phù hợp để giữ chân học sinh. Khi cơ sở vật chất, chất lượng đội ngũ giáo viên giữa các trường gần như tương đồng thì chắc chắn tình trạng chạy trường, chạy lớp sẽ giảm đáng kể.
Môi trường học tập là rất quan trọng nhưng không phải cứ đưa các em vào được trường điểm, lớp chọn là có thể tiến bộ mà nhiều khi ngược lại. Nên hiểu khả năng con mình để chọn trường, chọn lớp. Không thể “khoán trắng” cho nhà trường dù là trường có tiếng.
Bài, ảnh: HUẾ THU