Nhiều ngôi nhà mới được xây dựng trong phạm vi cách mỏ đá vôi xi măng Đồng Lâm 300m
Xây nhà chờ đền bù
Có mặt tại tuyến Tỉnh lộ 11B, đoạn qua địa bàn thôn Xuân Điền Lộc (Phong Xuân, Phong Điền) vào cuối năm 2019, chúng tôi nhận thấy 5 ngôi nhà xây mới đang trong quá trình hoàn thiện nằm cách đê bao mỏ đá vôi xi măng Đồng Lâm chừng 300m. Tìm hiểu được biết, 5 ngôi nhà trên là của hộ gia đình ông Trần Văn Nhơn. Theo đó, gia đình này có 6 người con và đã tách hộ ra riêng để xây dựng nhà, dù trong số đó có người không ở tại địa phương. Việc xây dựng nhiều ngôi nhà là điều bất thường...
Cũng dọc tuyến Tỉnh lộ 11B, khu vực cầu Khe Đá thuộc địa phận thôn Xuân Điền Lộc lên hướng xã Phong Mỹ khoảng hơn 1km có hàng chục ngôi nhà được mọc lên với diện tích khoảng 30 - 50m2, lợp bằng mái tôn, sơn quét đẹp và có hàng trăm mét tường rào được xây mới; một số nhà làm thêm công trình phụ, mái vòm bằng sắt, lợp tôn ...
Theo tìm hiểu, sở dĩ có tình trạng trên là vì Công ty CP Xi măng Đồng Lâm đã có chủ trương di dời, đền bù cho các hộ nằm trong phạm vi 300m, cách mỏ đá vôi xi măng bị ảnh hưởng bởi khói, bụi nên người dân đã đua nhau dựng nhà tạm nhằm chờ được kiểm kê, đền bù.
Được biết, hầu hết các nhà xây dựng trong khoảng vài tháng trở lại đây. Nhiều trường hợp tách thửa, tách khẩu trong gia đình ra thành nhiều hộ riêng để xây dựng nhằm mục đích chờ đền bù. “Họ xây rất nhanh, không những xây ban ngày, họ còn tranh thủ cho thợ xây ban đêm. Chỉ trong thời gian ngắn, những căn nhà mới toanh mọc lên, khiến chúng tôi cũng thấy ngỡ ngàng”. Một người dân địa phương cho biết.
Theo ông Nguyễn Bá Lành, Phó Chủ tịch UBND xã Phong Xuân: Việc người dân tách thửa đất, tách hộ trong gia đình là quyền của họ. Tuy nhiên, tách ra để xây dựng chờ đền bù là không nên. Đảng ủy, UBND, các đoàn thể trong xã đã đến từng hộ gia đình trong phạm vi 300m (cách mỏ đá vôi xi măng Đồng Lâm) để tuyên truyền, vận động các hộ không xây dựng nhà, cơi nới. Tuy nhiên, các hộ vẫn cố tình... “Chúng tôi mong huyện, tỉnh sớm có chủ trương để xã có hướng xử lý, chấm dứt tình trạng xây dựng chờ đền bù. Nếu tình trạng này còn kéo dài thì sẽ còn ảnh hưởng đến công tác giải tỏa, đền bù sau này”. Ông Lành khẳng định.
Sớm có chủ trương
Thời điểm UBND huyện Phong Điền và Công ty CP Xi măng Đồng Lâm có chủ trương di dời các hộ trong phạm vi 300m, cách mỏ đá vôi xi măng Đồng Lâm bị ảnh hưởng bởi khói, bụi, nứt nẻ, tiếng ồn... chỉ có 57 công trình kiến trúc công cộng và nhà dân. Đến tháng 9/2019, thống kê của Phòng Kinh tế hạ tầng huyện Phong Điền, trong phạm vi 300m đã có 96 hộ dân (61 hộ chính và 35 hộ phụ) thuộc các thôn Xuân Điền Lộc, Xuân Lộc, Cổ Xuân và Quảng Lộc bị ảnh hưởng khói bụi, tiếng ồn (chưa kể những hộ vừa xây mới sau này).
Tháng 9/2019, UBND huyện Phong Điền đã báo cáo đề xuất chủ trương hỗ trợ di dời và tái định cư cho các hộ dân khu vực băng chuyền và phạm vi 300m khu vực mỏ đá vôi bị ảnh hưởng trình UBND tỉnh. Theo đề án, 96 hộ dân nằm trong phạm vi 300m sẽ được hỗ trợ di dời đến khu tái định cư Lồng Bông (Phong Xuân, Phong Điền) với diện tích 4,8ha, nhằm ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống; đồng thời thu hồi 3,16ha đất nông nghiệp xung quanh mỏ đá vôi bị sụt lún, không sản xuất được. Tổng kinh phí hỗ trợ di dời và tái định cư gần 96 tỷ đồng. Trong đó, Ngân sách Nhà nước gần 23 tỷ đồng, doanh nghiệp gần 73 tỷ đồng và sẽ triển khai từ năm 2020 đến 2022.
Theo ông Trịnh Đức Hùng, Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, hiện nay, tình trạng xây dựng nhà cửa, kiến trúc quanh khu vực mỏ diễn ra rất phức tạp. Người dân tách hộ, tách thửa và chuyển đổi mục đích sử dụng đất để xây dựng nhà ở và các công trình phụ rất nhiều. Nếu kéo dài thời gian hỗ trợ di dời và tái định cư thì kinh phí đền bù, giải phóng mặt bằng phát sinh cao. Vì vậy, UBND huyện đã báo cáo UBND tỉnh quan tâm xem xét, sớm cho chủ trương về đề án để huyện phối hợp với Công ty CP Xi măng Đồng Lâm và các cơ quan liên quan thuận lợi trong quản lý xây dựng và triển khai các bước tiếp theo của đề án.
Liên quan đến vấn đề này, UBND tỉnh đã có Công văn số 7275/UBND-NĐ ngày 5/10/2019 giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Xây dựng và các đơn vị, địa phương liên quan rà soát, tham mưu UBND tỉnh xem xét, giải quyết theo quy định.
Bài, ảnh: THANH HẢI