Quan hệ lao động hài hòa, công nhân lao động yên tâm sản xuất
Hành trình khởi kiện
Trong quá trình làm việc, NLĐ Công ty CP Đầu tư Xây dựng Giao thông - Thủy lợi Thừa Thiên Huế (Công ty COXANO) bị công ty nợ lương và nợ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) kéo dài.
NLĐ nhiều lần đề nghị, có văn bản kiến nghị các cơ quan chức năng can thiệp. Các cơ quan chức năng nhiều lần làm việc với công ty, nhưng vấn đề vẫn không được doanh nghiệp giải quyết.
Từ ngày 14/4/2018 đến ngày 25/6/2019, Công ty COXANO đã có các quyết định chấm dứt hợp đồng lao động với NLĐ, nhưng vẫn chưa thanh toán tiền lương và chưa đóng đủ BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ.
Trước tình trạng đó, ngày 10/4/2019, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh đã tổ chức phiên họp liên ngành về phương án giải quyết đơn kiến nghị của tập thể NLĐ tại Công ty COXANO; qua đó LĐLĐ đã thống nhất phân công, chỉ đạo Công đoàn ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) chủ trì. Đồng thời, cử cán bộ Ban Chính sách - Pháp luật LĐLĐ tỉnh phối hợp, cùng các cơ quan liên quan tiến hành các bước để khởi kiện DN này.
Ông Nguyễn Hữu Hoài Trung, Phó Chủ tịch Công đoàn ngành NN&PTNT tỉnh cho biết, ngay khi được giao chủ trì hướng dẫn, hỗ trợ và đại diện NLĐ khởi kiện để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho NLĐ, Công đoàn ngành NN&PTNT liên tục tổ chức các buổi tư vấn, đối thoại, giải đáp thắc mắc để vận động, thuyết phục NLĐ làm hồ sơ khởi kiện. Đồng thời, chuẩn bị sẵn hồ sơ, mẫu đơn khởi kiện, đơn đề nghị hòa giải cho công nhân. Đến ngày 10/8/2019, có 27 NLĐ ủy quyền cho cán bộ công đoàn khởi kiện.
Công đoàn các cấp trong tỉnh tặng quà cho con đoàn viên người lao động
"Để có đầy đủ thông tin, chứng cứ khởi kiện, cả tháng trời, tôi và cán bộ Ban Chính sách - Pháp luật LĐLĐ tỉnh tìm gặp công nhân để thu thập thông tin từng người, gọi điện hướng dẫn NLĐ làm hồ sơ, thủ tục, viết đơn. Ngoài ra, còn tất bật, thu thập chứng cứ Công ty COXANO nợ tiền lương, nợ BHXH và các chế độ từ nhiều cơ quan, đơn vị; sao kê, chứng thực hàng trăm bộ hồ sơ, giấy tờ liên quan để chuẩn bị cho quá trình khởi kiện", ông Trung chia sẻ.
Sau khi hoàn thiện 27 bộ hồ sơ khởi kiện của 27 NLĐ, ông Trung gửi đến thẩm phán thụ lý. Ngày 9/1/2020, Tòa án Nhân dân TP. Huế đã có thông báo về việc thụ lý vụ án và ngày 24/9/2020, Tòa án Nhân dân TP. Huế mở phiên tòa xét xử vụ án lao động tranh chấp tiền lương và BHXH giữa 27 NLĐ và Công ty COXANO.
Với vai trò nguyên đơn, ông Nguyễn Hữu Hoài Trung là người trực tiếp tham gia tranh biện tại tòa. Đại diện bị đơn là Công ty COXANO vắng mặt trong quá trình xét xử. Tại phiên tòa, với những chứng cứ cụ thể, rõ ràng, hồ sơ chặt chẽ và lý luận sắc bén của cán bộ công đoàn; đồng thời xét thấy các yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn phù hợp với quy định pháp luật, Hội đồng xét xử đã tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện, buộc Công ty COXANO phải trả tiền lương còn lại cho công nhân. Đồng thời, chuyển trả tiền nợ các loại bảo hiểm của NLĐ vào quỹ BHXH.
Sau khi thắng kiện, ngày 10/4/2021, NLĐ tiếp tục ủy quyền cho ông Nguyễn Hữu Hoài Trung, liên hệ với Chi cục Thi hành án dân sự TP. Huế để yêu cầu thi hành án, giải quyết việc thi hành án trong quá trình thi hành bản án.
Theo tuyên án của Hội đồng xét xử, tổng số tiền phải chi trả của 27 bản án là 2,695 tỷ đồng, gồm 995 triệu đồng tiền lương và 1,7 tỷ đồng tiền bảo hiểm. Ngày 19/1/2022, Chi cục Thi hành án Dân sự TP. Huế đã chi trả trực tiếp tiền nợ lương cho NLĐ với tổng số tiền là gần 830 triệu đồng (73,6% tiền nợ lương) và chuyển trả vào tài khoản BHXH tỉnh 845 triệu đồng.
Nhắc lại việc được nhận số tiền hơn 33 triệu đồng tưởng bị mất sau 3 năm chờ đợi, anh Trần Hữu Tý, phường Tây Lộc, TP. Huế xúc động: “Nếu không có công đoàn, chúng tôi làm gì có được niềm vui ngày hôm nay. Chúng tôi chỉ biết cảm ơn các anh chị cán bộ công đoàn rất nhiều vì đã luôn đồng hành, giúp đỡ, không để người lao động bơ vơ trong hành trình bảo vệ quyền lợi chính đáng cho bản thân”.
Theo ông Trần Quang Vinh, đây không phải là lần đầu LĐLĐ tỉnh khởi kiện đòi quyền lợi cho NLĐ. Năm 2017, sau nhiều lần thương thảo, đàm phán và quyết định khởi kiện ra tòa, LĐLĐ tỉnh đã buộc Công ty TNHH TMDV Hoàng Đức chi trả nợ BHXH, BHYT và BHTN cho 31 lao động mà công ty nợ kéo dài.
“Nếu không có công đoàn, tôi đã không nhận được tiền thai sản”, chị Nguyễn Thị Trang, công nhân Khu Công nghiệp Phú Bài chia sẻ. Chị Trang kể, con trai chị gần năm tuổi, nhưng chị mới nhận được chế độ thai sản đầu năm nay. Nguyên nhân do công ty chị còn nợ BHXH. Nhiều lần chị ý kiến lên ban giám đốc công ty, song không được giải quyết.
Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, chị Trang tìm đến Công đoàn Khu Kinh tế công nghiệp. Nhận được kiến nghị của đoàn viên, Công đoàn Khu Kinh tế công nghiệp tỉnh đã đồng hành, giúp chị Trang gỡ dần những nút thắt. Nhờ vậy, công ty nơi chị Trang làm việc đã giải quyết vướng mắc với bảo hiểm xã hội, để chị Trang nhận được chế độ thai sản theo quy định. “Không chỉ tôi, nhiều công nhân khác chưa được nhận chế độ thai sản cũng được công ty tìm cách giải quyết”, chị Trang cho biết.
Kết quả trên cho thấy, các cấp công đoàn không chỉ “lo cơm - áo - gạo - tiền” cho NLĐ, mà đã thật sự trở thành tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích chính đáng của NLĐ, có tiếng nói không thể thiếu và ngày càng có trọng lượng đối với người sử dụng lao động về những vấn đề liên quan.
Liên đoàn Lao động tỉnh trao điều ước đoàn viên cho công nhân lao động
Xây dựng quan hệ lao động hài hòa
Theo ông Trần Quang Vinh, khởi kiện DN là việc bất khả kháng, buộc phải áp dụng khi không còn cách nào khác để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho NLĐ. Để ngăn chặn ngay từ đầu các hành vi vi phạm quyền lợi của NLĐ, việc hướng dẫn và chỉ đạo công đoàn cơ sở tại DN tổ chức hội nghị NLĐ là rất quan trọng.
Ông Hồ Văn Hào, Giám đốc Công ty CP Tài Phát cho biết, hàng năm, Công ty CP Tài Phát đều tổ chức hội nghị NLĐ. Từ hội nghị, các bên thương lượng, ký kết các nội dung phù hợp để vừa nâng cao năng suất lao động vừa đáp ứng những quyền lợi chính đáng cho NLĐ. “Công ty CP Tài Phát phát triển được như ngày hôm nay, có sự đóng góp không nhỏ của tổ chức công đoàn. Công đoàn cơ sở tham gia hỗ trợ người sử dụng lao động xây dựng nội quy lao động, bảng lương, thỏa ước lao động tập thể. Khi DN phải thay đổi cơ cấu hoặc cải tiến công nghệ, công đoàn có thể giúp DN sắp xếp lao động một cách hợp lý để phát huy tối đa hiệu quả của nguồn lực lao động”, ông Hào cho biết.
Để góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định phát triển sản xuất trong các DN, LĐLĐ TP. Huế đã tổ chức chương trình đối thoại giữa lãnh đạo UBND TP. Huế với lãnh đạo công ty, công nhân lao động tại các DN. Tại đối thoại, trên cơ sở những kiến nghị, thắc mắc của NLĐ và người sử dụng lao động liên quan đến cơ chế, chính sách, chế độ trong lao động sản suất, kinh doanh đã được đại diện lãnh đạo UBND TP. Huế thông tin, giải đáp.
Đại diện lãnh đạo Công ty Da Giày Huế cho biết, thông qua đối thoại, lãnh đạo công ty hiểu rõ hơn các chính sách xúc tiến và khuyến khích các nhà đầu tư đầu tư vào cụm khu công nghiệp, kế hoạch xây dựng nhà ở khu vui chơi giải trí cho công nhân lao động… để có định hướng phát triển công ty, tăng việc làm và thu nhập cho người lao động.
Theo thống kê của LĐLĐ tỉnh, tỷ lệ các DN có tổ chức công đoàn tổ chức được hội nghị NLĐ hàng năm khá cao. Riêng năm 2021, hội nghị NLĐ trong các DN Nhà nước là 5/5 DN, đạt 100%; DN ngoài khu vực Nhà nước 255/316, đạt 80.6%. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều đơn vị tổ chức mang tính hình thức, đối phó, chưa chủ động lắng nghe, ghi nhận ý kiến của NLĐ.
Hải Thuận
(Còn nữa)
Kỳ 2: Xây dựng đội ngũ công đoàn chuyên nghiệp