Công trình đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn- Túy Loan đi qua địa bàn huyện Nam Đông trong quá trình thi công đã đào đắp một khối lượng đất đá khổng lồ
Nguy cơ trong mùa mưa
Công trình đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn- Túy Loan đi qua địa bàn huyện Nam Đông trong quá trình thi công đã đào đắp một khối lượng đất đá khổng lồ. Để giải quyết khối lượng đất đá dôi dư này, Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh (BQLDA) thỏa thuận với các hộ dân, thuê diện tích đất lâm nghiệp để làm 10 bãi thải với cam kết hoàn trả mặt bằng (HTMB), đổ một lớp đất bề mặt để người dân tái sản xuất sau khi thời gian thuê đất kết thúc.
Tuy nhiên, 10 bãi thải trên tiềm ẩn nguy cơ sạt lở đất, lấp sông suối, ảnh hưởng sản xuất của người dân. Thực tế, trong các mùa mưa bão từ cuối năm 2016 đến nay, tình trạng sạt trượt, trôi đất, tràn bùn ảnh hưởng đời sống, sản xuất của người dân đã diễn ra.
Tại 2 bãi thải đất đá phục vụ công trình này ở thị trấn Khe Tre, công tác HTMB đã được đơn vị thi công triển khai để người dân sản xuất sau khi hết hợp đồng thuê đất. Tuy nhiên, tại các khu vực bãi thải này thường đổ cao hơn cốt nền trong khu vực, không có hệ thống thu gom nước, chống tràn đất trong khi lại nằm khá gần khe suối nên vào mùa mưa, rất dễ xảy ra hiện tượng sạt trượt.
Tương tự, 4 bãi thải đất đá số 7, 8, 9, 10 tại xã Hương Phú cũng nằm ở khu vực đèo cao, gần đó là sông suối và đất rừng sản xuất của người dân nên rất dễ bị ảnh hưởng trong mùa mưa.
Ông Phan Văn Đệ (thôn Xuân Phú, xã Hương Phú) cho biết, diện tích đất của gia đình trồng cây lâm nghiệp được phía BQLDA thuê từ tháng 4/2015 đến tháng 6/2018 thì kết thúc nhưng phía đơn vị này không HTMB, giao đất lại cho bà con sản xuất, trong khi cây giống đã chuẩn bị sẵn. Trước phản ánh của người dân, ngày 7/8, UBND huyện Nam Đông đã đồng ý cho gia hạn 4 bãi thải số 7, 8, 9, 10 đến hết tháng 10/2018 và cũng đã áp giá hỗ trợ thời gian ngưng sản xuất cho người dân.
Nhiều chủ đất ở đây lo lắng là đơn vị thuê đất làm bãi thải không thực hiện đúng cam kết trong hợp đồng. Nhiều diện tích đất được thuê chậm HTMB, đất thuê làm bãi thải nhưng sử dụng đặt trạm trộn bê tông gây nguy cơ ô nhiễm đất ảnh hưởng sản xuất về sau. Trước tình trạng này, người dân đã phản ứng, ngăn chặn các đơn vị thi công tiến hành đổ đất tại đây.
Giám sát thực hiện cam kết
Trên địa bàn huyện Nam Đông hiện có 10 bãi thải phục vụ cho công trình đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn- Túy Loan; trong đó, 6 bãi thải đã hết thời hạn thuê đất, ngưng hoạt động và 4 bãi thải còn lại với diện tích 15 ha, vừa được UBND huyện Nam Đông đồng ý cho gia hạn đến hết tháng 10/2018.
Ông Hồ Tăng Phúc, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất (PTQĐ) huyện Nam Đông cho biết, 4 bãi thải vừa được gia hạn đã chi trả số tiền hỗ trợ ngưng sản xuất 20 triệu đồng cho 24 hộ dân ở xã Hương Phú. Đây là tiền ngân sách từ dự án phục vụ công tác giải phóng mặt bằng. Trong quá trình thành lập, các bãi thải này đều được phía BQLDA lập phương án trình UBND tỉnh về việc chọn vị trí và sau khi hoàn thành, phía UBND huyện sẽ tiến hành kiểm đếm, đền bù tài sản trên đất và hỗ trợ kinh phí ngừng sản xuất trong thời gian thuê đất cho người dân.
Ông Trần Quốc Phụng, Chủ tịch UBND huyện Nam Đông cho rằng, hiện tại các bãi thải đang hoạt động tiến hành đổ đất đá rất ít nên không còn lo tình trạng sạt trượt trong mùa mưa tới; cần thời gian 2 năm, các bãi thải này mới ổn định về mặt địa tầng. Các bãi thải đã hết thời hạn thuê đất, trước đây từng xảy ra hiện tượng sạt trượt đất, chảy bùn vào khu vực nhà dân, phía BQLDA đã hợp đồng với đơn vị bảo hiểm và phía Trung tâm PTQĐ huyện cũng đã kiểm kê đền bù hỗ trợ cho người dân.
Ông Phụng cho biết, các bãi thải trong quá trình chọn vị trí đã được khảo sát kỹ và phía huyện luôn đảm bảo giám sát việc thực hiện các quy định của BQLDA về đổ đất bề mặt tái tạo mặt bằng cho người dân sản xuất sau khi hết thời hạn thuê đất; các bãi thải trong quá trình đổ đều có cốt nền cao nhưng luôn được đầm nén nên hạn chế sạt trượt trong mùa mưa.
Theo ông Nguyễn Vũ Quý, Phó Giám đốc BQLDA, căn cứ tiến độ thi công được Bộ GTVT chấp thuận về việc điều chỉnh tiến độ thi công tổng thể Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn- Túy Loan, hoàn thành trước ngày 31/12/2018. Tuy nhiên, đến tháng 6/2018, thời gian mượn tạm đất của các hộ dân làm vị trí các bãi thải số 7, 8, 9, 10 đã hết. Do khối lượng phát sinh trong giai đoạn 2, khối lượng phát sinh trong quá trình thi công và khối lượng phát sinh trong mùa mưa bão cuối năm 2017 nên dẫn đến một số hạng mục của công trình kéo dài tiến độ. Để không ảnh hưởng đến tiến độ công trình, phía BQLDA đã đề xuất UBND huyện Nam Đông xem xét, áp giá hỗ trợ thời gian ngừng sản xuất cho các hộ dân mượn đất tạm làm bãi thải đến hết tháng 10/2018.
“Phía BQLDA cam kết thực hiện đúng quy định trong hợp đồng sử dụng bãi thải đúng mục đích và bàn giao mặt bằng các bãi thải đúng thời gian thuê đất và sau khi công trình cơ bản hoàn thành. Các bãi thải sẽ được đổ một lớp đất bề mặt từ 0,8-1,2m để người dân trồng cây; một số bãi nguy cơ sạt trượt sẽ được lu lèn, dùng bao tải chèn ở chân”, ông Quý khẳng định.
Bài, ảnh: Hà Nguyên