 |
| Biến thể JN.1 đang lây lan ở nhiều quốc gia trên thế giới và tiêm chủng vẫn được xem là cách tốt để phòng bệnh. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN/Báo Tin tức |
Rajib Dasgupta, nhà dịch tễ học tại Đại học Jawaharlal Nehru (Ấn Độ) nhận định: “Mùa nghỉ lễ được đánh dấu bằng lượng du lịch gia tăng đáng kể, đây có thể là một yếu tố bổ sung vào khả năng lây truyền COVID-19”.
Hiện nay, biến thể chính được quan tâm là JN.1, một biến thể phụ của Omicron - một trong những dạng phố biến nhất của SARS-CoV-2, loại virus gây ra COVID.
Đến nay, tỷ lệ mắc JN.1 đang gia tăng ở nhiều nước trên thế giới. Tuy nhiên, rủi ro chung đối với cộng đồng được đánh giá là thấp, trong khi các loại vaccine hiện có vẫn tiếp tục mang lại hiệu quả bảo vệ, thông tin được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định.
Tỷ lệ nhiễm COVID đang tăng ở đâu?
Trên toàn cầu, Đức đã chứng kiến tỷ lệ nhập viện do COVID-19 liên quan đến biến thể phụ JN.1 gia tăng.
Theo thống kê chính thức, tính đến ngày 20/12, 302.100 người ở Đức đã được xác nhận nhiễm JN.1, tăng mạnh từ mức 110.000 người ghi nhận vào ngày 20/10 và 195.000 trường hợp ghi nhận vào ngày 20/11.
Trong khi đó, Ấn Độ cũng đang chứng kiến số ca nhiễm gia tăng, đặc biệt là ở các bang Kerala và Karnataka, nơi chính quyền đã tăng cường giám sát dịch bệnh và khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng chống dịch thích hợp.
Phát biểu về tình hình dịch, Ziyad Al-Aly, một chuyên gia về sức khỏe cộng đồng tại Đại học Washington ở St.Louis cho biết: “Tình hình đang trở nên đáng lo ngại hơn. Biến thể phụ JN.1 dường như đang chiếm lĩnh ở hầu hết mọi nơi trên thế giới. Ở Singapore, số ca nhiễm thực sự cao. Ở Mỹ, số ca nhiễm và số ca nhập viện vì biến thể này cũng đang tăng lên”.
Tỷ lệ lây nhiễm COVID-19 được theo dõi như thế nào?
Các chuyên gia cho biết, tỷ lệ lây nhiễm thực sự của COVID-19 có thể cao hơn tỷ lệ được báo cáo do thiếu xét nghiệm rộng rãi.
Cụ thể, hầu hết các quốc gia đã ngừng báo cáo một cách có hệ thống về kết quả xét nghiệm COVID-19 từ cuối năm 2022 hoặc đầu năm 2023. Cùng với đó, cũng ít người được xét nghiệm hơn. Vì vậy, rất khó để biết chính xác về tỷ lệ thực sự của số ca nhiễm COVID-19 trên toàn thế giới.
Hiện nay, nguồn dữ liệu chính về tỷ lệ COVID-19 là giám sát nước thải. Đây không phải là một phương pháp lý tưởng, song nó là một chỉ số khá tốt về lượng virus đang lây lan trong cộng đồng.
Việc giám sát nước thải không thể kiểm tra tỷ lệ nhiễm COVID của từng cá nhân hoặc cho biết ai mắc bệnh, song các chuyên gia y tế công cộng có thể sử dụng dữ liệu này để theo dõi tải lượng virus theo thời gian và dự đoán mức độ rủi ro chung.
Thêm vào đó, một cách khác mà chính phủ các nước đang theo dõi COVID-19 là thông qua số ca nhập viện do virus, trong đó theo dõi những trường hợp nghiêm trọng nhất.
Chuyên gia Al-Aly cho biết: “Việc theo dõi cả nước thải và số ca nhập viện cung cấp khá nhiều thông tin. Trong đó đã nhận thấy sự gia tăng của số ca nhiễm COVID trong nước thải từ trước vài tuần và chỉ sau đó khoảng 2 tuần, tỷ lệ nhập viện tại khu vực khảo sát thực sự đã gia tăng. Vì vậy, cách này đang có hiệu quả”.
Làm thế nào để có thể bảo vệ bản thân khỏi COVID-19?
Có thể nói rằng, một trong những điều quan trọng nhất mà mọi người có thể làm là theo kịp lịch trình tiêm chủng, cũng như tiêm vaccine để phòng các tác nhân truyền nhiễm khác như cúm và RSV nếu đủ điều kiện.
Một tin tốt được chuyên gia Al-Aly cung cấp là thế hệ vaccine mới nhất có hiệu quả chống lại biến thể phụ JN.1.
Tuy nhiên, các liều vaccine tăng cường không phải luôn có sẵn ở mọi nơi trên thế giới. Điều này được thể hiện rõ nhất khi Ấn Độ đã ngừng sử dụng vaccine tăng cường và trên thực tế, độ bao phủ của liều tăng cường thứ ba đã tụt xa so với hai liều đầu tiên.
Cùng với đó, WHO cũng khuyến nghị mọi người đeo khẩu trang ở những nơi công cộng hoặc hạn chế tụ tập nếu phát hiện các triệu chứng ốm, cúm. Chính điều này sẽ hỗ trợ giảm nguy cơ virus lây lan rộng hơn.
Nếu dương tính với COVID-19 cần phải làm gì?
Nếu có kết quả xét nghiệm dương tính, điều đầu tiên nên làm là xem xét xem liệu bệnh nhân có đủ điều kiện dùng thuốc kháng virus hay không.
Trong đó, thuốc kháng virus sẽ làm giảm nguy cơ khiến bệnh trở nặng, tức giảm nguy cơ tử vong, nguy cơ nhập viện và giảm cả nguy cơ mắc COVID kéo dài.
Thuốc kháng virus đặc biệt hiệu quả đối với những người có nguy cơ nhiễm COVID nặng, gồm người lớn tuổi, người bị suy giảm miễn dịch và người mắc bệnh tim, phổi.
Và một điều rõ ràng: “Hãy cách ly”, nhất là trong mùa lễ Giáng sinh và Năm mới đang tới gần.
Để ngăn ngừa mắc virus và bệnh trở nặng, WHO khuyến cáo mọi người nên đeo khẩu trang khi đến những nơi đông người và không gian kín, che miệng khi ho, hắt hơi, rửa tay thường xuyên, luôn cập nhật thông tin về vaccine phòng cúm và COVID, hãy ở nhà, hạn chế tụ tập và xét nghiệm ngay nếu phát hiện có triệu chứng.
Nhìn chung, ngay cả sau 3 năm kể từ khi nắm quyền kiểm soát, chúng ta vẫn cần phải đối phó với dịch như những ngày đầu tiên.