Mưa đầu mùa nhẹ nhàng như cô thôn nữ vừa mới lớn, hương thơm đồng nội thật tinh khôi, những hạt sương long lanh như pha lê treo trên đầu ngọn cỏ, sóng lúa xanh mượt nhấp nhô theo làn gió, xa xa... những rặng tre già cong gọng vó bên dãy nhà tranh, có lọn khói bếp với vũ điệu êm đềm trên mái lá. Ôi quê hương tôi, mộc mạc yên bình như cuộc sống của những con người nơi đây.

Phú Lộc quê tôi - nơi thực dân Pháp đầu tiên đổ quân để tái chiếm Huế đầu năm 1947 và cũng là nơi mở màn chiến dịch Huế - Đà Nẵng tháng 3/1975.

Đối với những ngư dân đi biển ven bờ như quê chồng tôi (Phú Diên, Phú Vang) thì mùa lưới cá khoai có lẽ là mùa biển được trông chờ nhất trong năm. Bởi đây là mùa “kiếm gạo” để bà con dành dụm cho một cái tết ấm no. Nhưng để có cái tết sung túc thì ngư dân cũng không ít nhọc nhằn, quăng quật với sóng gió mùa biển động.

Chợ Đình – ngôi chợ nhỏ quê tôi – với cái tên thật dễ hiểu và dễ nhớ. Sở dĩ gọi là chợ Đình đơn giản vì nó nằm cạnh một ngôi đình trong làng. Ngôi đình cổ kính đã có từ rất lâu đời, dưới những tán cây cổ thụ sum suê. Không biết vì sao mà mọi người lại họp chợ ở đây, tôi chỉ biết là khi tôi còn nhỏ, mỗi lần mẹ bảo đi mua củ hành, bó rau về nấu cơm chiều thì tôi lại chạy ù ra ngôi chợ nhỏ nằm kế bên ngôi đình này.

Trước đây, tôi không thích ăn cơm hến. Bởi không thích nên trong cuốn sách viết về ẩm thực bình dân xứ Huế của tôi “Về Huế ăn cơm” cũng có một tản văn nói về món hến, nhưng mà là hến phay hay canh hến nấu với bầu, với rau chứ không phải cơm hến... Tất nhiên, phải khẳng định đó là những món ngon từ sông Ô Lâu, phá Tam Giang quê tôi. Bây giờ thì tôi đã thấy mình đã thiếu sót khi không đề cập chi đến món cơm hến.

Phú Lộc quê tôi - nơi thực dân Pháp đầu tiên đổ quân để tái chiếm Huế đầu năm 1947 và cũng là nơi mở màn chiến dịch Huế - Đà Nẵng vào tháng 3/1975. Để cắm được ngọn cờ chiến thắng lên nóc dinh Độc Lập vào trưa 30/4/1975 đã có tầng tầng lớp lớp cán bộ, chiến sĩ ngã xuống.

Lâu lắm rồi, Mai mới nghe thấy tiếng chuông chùa ngân vang vào khoảng không bất tận. Mẹ khóc hết nước mắt, còn bố ngồi lầm lỳ trên phản gỗ.

Diễn đàn của xóm hôm nay chộn rộn hơn mọi khi. Khi cô bạn cùng xóm đăng tấm ảnh đường lối (ở quê tôi gọi đường xóm là đường lối) với một màu xanh mượt mà của hàng tre, bên hông là chiếc ao nhỏ nước trong veo gắn với tuổi thơ.