Không gian trở nên mờ mịt, cây lá nhạt nhòa đến nỗi khó phân định đường biên, chái ngói trầm nâu của những căn nhà ba gian lọt thỏm giữa khu vườn cũng bắt đầu ngân nga, hòa điệu bằng gam màu xám ấm của vệt khói lam chiều.

Cửa sổ mở rộng, hàng chục đóa hồng dưới mưa vẫn đỏ rực. Từ chỗ tôi ngồi nhìn ra có thể thấy một khu vườn nhỏ gồm nhiều chậu cây nằm dọc theo hành lang dài. Hơi xa sau mấy chậu hoa hồng là hai chậu đậu biếc, những bông hoa nhỏ tím một màu rất Huế đang bám chặt vào dây leo trên bờ tường. Ngày mưa, sắc hoa làm không gian thư viện vui lên.

Bằng niềm đam mê và đôi bàn tay của mình, dù không thể di chuyển do căn bệnh quái ác, anh Trần Văn Phú (Vinh Xuân, Phú Vang) vẫn tạo nên khu vườn xanh đầy ý nghĩa và mang lại thu nhập cho bản thân.

Sau những cơn dông ngột ngạt hơi nóng của đất và cỏ mục, tiết trời chuyển thu như chỉ sau một đêm về sáng. Nghe trong tiếng vạc kêu khuya kéo theo làn sương mỏng về bên sông. Những khu vườn như vàng lên theo từng gân lá. Bình minh rộng mở. Không gian dìu dịu màu nắng và mùi hương hoa cỏ, trái chín. Mặt nước sông Hương nhuộm sắc trời thiên thanh. Phố quanh quanh, làng tiếp nối cho đến tận đường viền của ngọn núi Phụng mơ hồ một màu tím trong mây nhạt.

Trong những khu vườn truyền thống Huế, cây mít thường có mặt như một điều hiển nhiên. Không đơn thuần là một loại cây ăn trái, mít hiện diện trong đời sống văn hóa Huế từ ẩm thực, văn học dân gian, mỹ thuật tạo hình, kiến trúc cho đến triết học, tôn giáo.

Mới sáng sớm, những quả mít vườn còn nguyên nhựa cuống đã xuất hiện tại chợ Mỹ Lợi (Vinh Mỹ, Phú Lộc). Không phải từ những khu vườn của vùng bãi ngang ven biển, những quả mít này đều đến với chợ thông qua các tay buôn chuyến tận vùng cao Nam Đông.

Rẽ vào con đường nhỏ gần chợ thị trấn A Lưới, khu vườn của ông Đào Trọng Ninh khiến nhiều người đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Ít ai biết được có cơ ngơi như ngày hôm nay là hành trình hơn 20 năm gắn bó gieo mầm xanh trên vùng đất này.

Ký ức một thời lại về trong mỗi người, mỗi gia đình khi sắc màu hoàng mai rực vàng khu vực vườn mai trước Đại Nội. Cái đẹp rực rỡ biểu trưng của mùa xuân, cho sự đoàn tụ gia đình, sự hòa hợp đất trời, dân tộc. Hoàng mai đã vượt lên trên giá trị một loài hoa để trở thành biểu tượng của đất Cố đô.

Thấp thoáng sau chiếc hàng rào tre được đan theo hình mắt cáo, đám hoa mùa xuân vươn lên đỏ thắm như đang thắp lửa khu vườn.

Ký ức đó tồn tại trên nhiều tuyến đường, những khu vườn của người con xứ Huế, từ khi được chính quyền quan tâm tiếp sức, có thêm nhiều động lực, trở thành ý thức và lan tỏa bền vững…