Quê chồng tôi ở Phú Thượng (Phú Vang - nay thuộc TP. Huế), mỗi năm có vài lần kỵ, chạp. Mỗi lần ghé về, điều tôi thích nhất ngoài những căn bếp ngăn nắp có chiếc tủ gạc - măng - rê xưa cũ, ngoài những mẹt bầu, bí đao được cắt mỏng phơi khô tỏa mùi thơm giòn đặt trên mấy chạn củi của các thím, tôi còn vô cùng thích thú những con ngõ biếc xanh.

Dù đã đọc bao nhiêu tản văn viết về Huế, dù chắc chắn rằng chuyện Huế chẳng còn chi mới mẻ, vẫn là thành quách rêu phong, người xưa cảnh cũ, hoài cổ thương kim…, bạn đọc cũng sẽ cảm thấy bị cuốn hút khi đọc tập tản văn Một thời Mạ Huế của Nguyễn Khoa Diệu Hà (Nxb. Lao động, 2024).

Cứ ngỡ đã là chuyện xưa cũ, ai dè bây giờ vẫn tồn tại, và mới biết cái chuyện hình thể hiện trạng không khớp giữa thực tế và trên “thẻ đỏ, thẻ hồng” không hề là cá biệt…

Newstalgia liên quan đến việc tái hiện lại quá khứ, dùng những sản phẩm hoài cổ (nostalgia) bài trí và làm sống dậy nó một lần nữa (new). Điều này cũng đồng nghĩa với việc phối kết hợp, thậm chí là tái chế lại những đồ nội thất, vật dụng xưa cũ và đưa vào không gian sống.

Cung đường ngoại thành lượn vòng hiu hiu gió, nắng chói làm dậy thơm mùi hương đồng đất, đánh thức cả trời ký ức. Mùi rơm thơm. Thứ mùi mang lại sự bình an, ngọt ngào niềm vui thóc lúa khô nỏ đầy bồ. Những cọng rơm phơi ven đường giăng mắc vào gầm xe theo về phố thị, giăng mắc vào tôi bao dấu yêu xưa cũ.

Cuộc sống ngày càng hiện đại và náo nhiệt, nhiều người có trào lưu sưu tầm những món đồ xưa cũ, độc lạ để trang trí “nơi ăn, chốn ở” của mình, cũng từ đó len lỏi vào đời sống trào lưu decor.

“Đến Huế anh sẽ làm vua/Em làm ái thiếp cho vừa một đôi/Thuyền rồng hai đứa dạo chơi/Sông Hương xanh biếc núi ngồi thông reo”. Trên dòng sông Hương - Doãn Kim Oanh. Đến Huế để tìm lại những điều đã xưa cũ, để ghi dấu ấn hạnh phúc ước hẹn của trăm năm.

Như là của để dành để nhớ về thời đồ nhựa chưa được sử dụng rộng rãi như bây giờ, mạ tôi có cả một “bộ sưu tập” những lu, hũ, vại bằng sành xưa cũ. Những ngày cận tết, song song với bao công việc tất bật, thế nào bà cũng bê mớ đồ sành ấy ra để lau rửa và ướp những mẻ muối chua thật thơm ngon.

“Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” là quan niệm không bao giờ xưa cũ. Tuy nhiên, ở thời hiện đại Tết thầy cũng trở nên đặc biệt, thay vì trực tiếp đến chúc Tết thầy cô giáo, nhiều học sinh gửi lời chúc thầy cô qua zalo hay Facebook.

Khi phần đông giới trẻ đang chạy đua theo những xu hướng âm nhạc hiện đại với những trào lưu, phong cách trẻ trung, sôi động thì đâu đó vẫn có số ít người trẻ khác lặng lẽ tìm về với những tình khúc, giai điệu xưa cũ. Mỗi dòng nhạc đều có cái hay riêng.

Tại đêm nhạc khán giả đã được đắm chìm trong những cung bậc cảm xúc qua 15 tác phẩm từng làm say đắm lòng người.